Σήμερα η Ουκρανία, αύριο η Ταϊβάν; Παρά την απουσία οποιασδήποτε ομοιότητας ανάμεσα στις δύο χώρες, αμέσως μετά την εισβολή του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία, στα τέλη Φεβρουαρίου, αναλυτές είχαν θέσει αυτό το ερώτημα. Το ενδεχόμενο δηλαδή η Κίνα, ακολουθώντας το παράδειγμά του ρώσου προέδρου, να αδράξει τη στιγμή ώστε να στείλει στρατό στην Ταϊβάν.

Διαβάστε ακόμη: Politico: Γιατί η Ευρώπη χρειάζεται την Ταϊβάν

Βασικό επιχείρημα στον παραπάνω συλλογισμό ήταν το γεγονός ότι η επανένωση της ηπειρωτικής χώρας με την αποσχισθείσα νησιωτική περιοχή αποτελούσε τα τελευταία 70 χρόνια διακηρυγμένο στόχο της κινεζικής ηγεσίας. Η δε άρνηση του Πεκίνου να χαρακτηρίσει τις ενέργειες του Πούτιν στην Ουκρανία αυτό που είναι -δηλαδή εισβολή – ήταν για πολλούς αναλυτές δηλωτική των προθέσεών του.

Απρόβλεπτες συνέπειες

Η πραγματικότητα ωστόσο αποδείχτηκε διαφορετική. Το Πεκίνο έδειξε να μην επιθυμεί αλλαγή στην υπάρχουσα κατάσταση της Ταϊβάν ή ότι παρασύρεται από εκείνους που επεξεργάζονται σενάρια υλοποίησης εθνικών στόχων. Πεποίθησή του ήταν ότι η διολίσθηση σε μια σύρραξη που θα ενέπλεκε άμεσα τις ΗΠΑ θα είχε απρόβλεπτες συνέπειες. Ολα αυτά ίσχυαν μέχρι την περασμένη Δευτέρα, οπότε και η Νάνσι Πελόζι, πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ  και τρίτη στην ιεραρχία της αμερικανικής ηγεσίας, στο πλαίσιο της ασιατικής της περιοδείας αποφάσισε να μεταβεί σε ένα ταξίδι-αστραπή στην Ταϊβάν.

Μολονότι οι ΗΠΑ διαβεβαίωσαν σε όλους τους τόνους ότι δεν αναιρούν την αμερικανική πολιτική της αναγνώρισης της μίας Κίνας, η επίσκεψη Πελόζι προκάλεσε ρίγη ανατριχίλας σε όλο τον κόσμο και δικαίως. Τα όσα ακολούθησαν θύμιζαν έντονα τις εικόνες στα σύνορα Ρωσίας – Ουκρανίας πριν από την εισβολή του Κρεμλίνου στις 24 Φεβρουαρίου.

Το αβέβαιο βήμα των ΗΠΑ

Αμεσα η Κίνα δέσμευσε έξι ζώνες γύρω από την Ταϊβάν προχωρώντας στα μεγαλύτερα στρατιωτικά γυμνάσια που έχουν γίνει εδώ και δεκαετίες, με εκτόξευση βαλλιστικών πυραύλων. Την ίδια ώρα, οι ένοπλες δυνάμεις της Ταϊβάν ανακοίνωσαν ότι «ετοιμάζονται για πόλεμο χωρίς να επιδιώκουν πόλεμο» ενώ η Ουάσιγκτον ενίσχυε τον αμερικανικό στόλο στην περιοχή.

Σύσσωμος ο αμερικανικός Τύπος έκανε λόγο για «μη συνετή κίνηση», μια «στρατηγική σύγχυση» της Ουάσιγκτον η οποία φέρνει πιο κοντά από ποτέ την πιθανότητα ευθείας σύγκρουσης των δύο υπερδυνάμεων. Την «αβέβαιη κυβέρνηση Μπάιντεν ως προς την πολιτική της απέναντι στην Ταϊβάν» σχολίασε ο Economist, αφήνοντας σαφείς αιχμές για την έλλειψη συντονισμού στην κορυφή της αμερικανικής ηγεσίας, η οποία δεν κατάφερε να αποτρέψει τον επικίνδυνο διπλωματικό ελιγμό, μολονότι ο Τζο Μπάιντεν είχε εκφράσει ανοιχτά τις αντιρρήσεις του για το ταξίδι.

Τα κινεζικά γυμνάσια θεωρητικά θα ολοκληρωθούν σήμερα Κυριακή «απειλώντας να σκοτώσουν μόνο αρκετά… ψάρια» σχολιάζει καυστικά το Bloomberg. Ακόμη κι έτσι όμως, θα δοθεί συνέχεια, κάτι που επιβεβαίωσε η επιβολή νέων οικονομικο-εμπορικών κυρώσεων από το Πεκίνο εναντίον της Ταϊπέι, με περιορισμό των εισαγωγών και εξαγωγών προς το αυτόνομο νησί.

Ποια σενάρια εξετάζονται

Το αμερικανικό Πεντάγωνο επεξεργάζεται όλα τα πιθανά σενάρια. Από τον ναυτικό και αεροπορικό αποκλεισμό του νησιού από το οποίο θα απέκοπτε το ζωτικής σημασίας εμπόριο. Μέχρι τη συνέχιση επίδειξης στρατιωτικής ισχύος από το Πεκίνο, ως μοχλό εξαναγκασμού της Ταϊπέι για να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με στόχο την επίλυση του ακανθώδους ζητήματος της Ταϊβάν.

Στο μεταξύ, ενώ οι πύραυλοι πέφτουν βροχή στις περιοχές των ασκήσεων από την ηπειρωτική Κίνα, ο κίνδυνος ενδεχόμενου στρατιωτικού λάθους που θα μπορούσε να ανάψει τη σπίθα του πολέμου με άλλους εμπλεκομένους της περιοχής είναι μεγάλος. Οι αμερικανικές δυνάμεις στον Ειρηνικό βρίσκονται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα, όμως το μπαλάκι βρίσκεται στο γήπεδο της Κίνας. Ο κινέζος πρόεδρος είναι διατεθειμένος να τραβήξει το σκοινί τη δεδομένη χρονική συγκυρία; Αυτή είναι η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου.

Είναι γνωστό ότι ο Σι Τζινπίνγκ έχει δηλώσει ανοιχτά ότι ελπίζει να ενσωματώσει την Ταϊβάν ως μέρος του οράματός του για ένα «ανανεωμένο» και ισχυρό έθνος με τρόπο ειρηνικό. Αλλά όπως οι προκάτοχοί του, δεν έχει αποκλείσει να το πράξει μέσω στρατιωτικής ισχύος. Επί του παρόντος, βρίσκεται αντιμέτωπος με μια εύθραυστη πολιτική και οικονομική συγκυρία. Σε μερικές εβδομάδες, το Κομμουνιστικό Κόμμα οδεύει προς το επόμενο Συνέδριό του το οποίο θα συνοδευτεί από την τρίτη πενταετή του θητεία ως γενικού γραμματέα.

Μια θερμή αντιπαράθεση θα τρόμαζε τις παγκόσμιες αγορές συμπαρασύροντας την οικονομία του ασιατικού γίγαντα. Υπό αυτή την έννοια, μπορεί να «υπάρξει μια πολύ έντονη αντίδραση αλλά δεν θα είναι εκτός ελέγχου», σχολιάζει στους «New York Times» ο Τσεν Νινγκ Ντινγκ, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Τζινάν στη Νότια Κίνα.