Στην επιθετικότητα της Σερβίας και την επιθυμία της να ανατρέψει την ανεξαρτησία του Κοσόβου αποδίδει την τελευταία ανάφλεξη στη χώρα της η κοσοβάρα υπουργός Εξωτερικών Ντονίκα Γκερβάλα-Σβαρτς. Μιλώντας στο «Βήμα», εξηγεί ότι όλα γίνονται με αυτόν τον στόχο και όχι για τα δικαιώματα της σερβικής μειονότητας του Κοσόβου.
Ποια είναι η αιτία της τελευταίας ανάφλεξης στο Κόσοβο και πώς μπορεί να λυθεί;
«Οι τρέχουσες μαζικές διαδηλώσεις στη Σερβία κατά του (προέδρου Αλεξάνταρ) Βούτσιτς και η βία δείχνουν την αιτία: είναι μια επιθετική, βίαιη και ρατσιστική ηγεσία που καταδιώκει τα μέσα ενημέρωσης και την αντιπολίτευση και σκοτώνει τη Δημοκρατία στο εσωτερικό, ενώ είναι ο στενότερος σύμμαχος του Πούτιν μετά τη Λευκορωσία, αποσταθεροποιεί την περιοχή και απειλεί ακόμη και με πόλεμο.
Δεν πρόκειται όμως για το Κόσοβο, ούτε για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ούτε για το Μαυροβούνιο. Πρόκειται για τη Δύση που είναι υπερβολικά αδύναμη για να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα στο Βελιγράδι και στη Μόσχα προκειμένου να σταματήσουν να σέρνουν τα Βαλκάνια προς μια νέα σύγκρουση. Εμείς προειδοποιούσαμε το ΝΑΤΟ εδώ και περισσότερα από δύο χρόνια για την κλιμάκωση, αλλά δεν μας έπαιρναν στα σοβαρά και ιδού πού φθάσαμε. Η Μόσχα γίνεται ισχυρότερη στην περιοχή και η Δύση αποδυναμώνεται. Είναι τραγωδία, η ιστορία ενδέχεται να επαναληφθεί.
Για πρώτη φορά από το 1999 η Σερβία διέταξε ευθείες επιθέσεις κατά του ΝΑΤΟ. Πολλοί βίαιοι εξτρεμιστές και χειροβομβίδες που εκτοξεύτηκαν σε στρατιώτες της KFOR (της δύναμης του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο) ήρθαν απευθείας από τη Σερβία. Ο εκλεγμένος δήμαρχος δεν βρισκόταν καν μέσα στο κτίριο στην πόλη Ζβέτσαν όταν πραγματοποιήθηκε η επίθεση και τραυματίστηκαν στρατιώτες του ΝΑΤΟ. Δεν επρόκειτο όμως για τον δήμαρχο, ούτε για τα δικαιώματα της μειονότητας, αλλά για να τεστάρουν το ΝΑΤΟ. Ηταν το επόμενο βήμα στην κλιμάκωση. Τεστάρουν τη Δύση και, ως αποτέλεσμα, η Δύση υποχώρησε και δεν επέκρινε τον Βούτσιτς για την πρώτη του ευθεία επίθεση από το 1999. Αυτό θα εκληφθεί από τη Σερβία και τη Μόσχα ως κίνητρο για περαιτέρω κλιμάκωση».
Υπάρχει κάποια εγγύηση για να αποφευχθεί η σύγκρουση;
«Αν η Δύση κάνει λάθος, μπορεί ακόμη και να προκαλέσει την κλιμάκωση από τη Μόσχα. Στη Σερβία σήμερα υπάρχουν μισθοφόροι της ομάδας Βάγκνερ που διαθέτουν ακόμη και επίσημο γραφείο. Η Σερβία έστειλε ειδικές δυνάμεις στη χώρα μας για να απαγάγουν τρεις αστυνομικούς. Αυτό ήταν ανοιχτή παραβίαση διεθνούς συνόρου και καθαρή επιθετικότητα. Πώς θα αντιδρούσε η Ελλάδα αν της συνέβαινε κάτι τέτοιο;».
Οι ΗΠΑ καταδίκασαν τις ενέργειες της Πρίστινα σχετικά με τους σερβικούς δήμους στο Βόρειο Κόσοβο. Πώς απαντάτε;
«Σοκαριστήκαμε αλλά δεν ταρακουνηθήκαμε. Γνωρίζουμε ότι δεν αφορά τα τοπικά ζητήματα. Είναι μια στρατηγική από πλευράς Ρωσίας και μια μη στρατηγική από πλευράς Δύσης. Οπως είπα, οι βαριές επιθέσεις κατά του ΝΑΤΟ πραγματοποιήθηκαν από τη Σερβία, χωρίς καν να υπάρχει δήμαρχος στο Δημαρχείο. Oταν τιμωρείς το θύμα, αποθρασύνεται ο θύτης, είτε μιλάμε για την αυλή του σχολείου είτε για τη διεθνή πολιτική. Δείτε την Ουκρανία και ας πάρουμε μαθήματα προτού να είναι υπερβολικά αργά».
Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η κατάσταση ανάμεσα στο Κόσοβο και τη Σερβία σε μακροχρόνιο επίπεδο; Πώς θα επιτευχθεί μια ρεαλιστική λύση;
«Η παρούσα κατάσταση θα συνεχιστεί όσο η Σερβία και η Μόσχα πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να ανατρέψουν την ανεξαρτησία μας. Αυτός είναι ο στόχος τους. Και μόνο αν η Δύση το καταλάβει και βγάλει τα συμπεράσματά της, ο κίνδυνος για πόλεμο θα μειωθεί. Δεν αφορά τα δικαιώματα της σερβικής μειονότητας. Καμία χώρα στην Ευρώπη δεν δίνει σε κάποια μειονότητα τόσα δικαιώματα που να περιλαμβάνουν εγγυημένες θέσεις στη Βουλή, ακόμη και στην κυβέρνηση, γλώσσα και διευρυμένο δικαίωμα βέτο, ακόμη και στην παιδεία και αλλού. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι δεν αφορά τα μειονοτικά δικαιώματα αλλά μια επιθετική στρατηγική από πλευράς Σερβίας και Ρωσίας στα Βαλκάνια, και όχι μόνο στο Κόσοβο».
Το Κόσοβο έχει αναγνωριστεί από 117 χώρες. Τι μπορεί να κάνει η Πρίστινα για να αναγνωριστεί από περισσότερες και να ενταχθεί στην ΕΕ;
«Ειλικρινά, χρειαζόμαστε τη βοήθεια των φίλων μας. Είμαστε μια μικρή χώρα και βασιζόμαστε στις αληθινές και αξιόπιστες φιλίες. Η Ελλάδα είναι φίλη, παρ’ όλο που δεν έχει αναγνωρίσει ακόμη την ανεξαρτησία μας. Πάντα έλεγα ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει ο ρυθμιστής της σταθερότητας αν η κυβέρνησή της έκανε αυτό το σημαντικό και λογικό βήμα».
Τι περιμένετε ακριβώς από την Ελλάδα;
«Δεν έχουμε συγκεκριμένες προσδοκίες. Αλλά ελπίζουμε σε μια ελληνική κυβέρνηση με την οποία θα έχουμε στενή σχέση και σε πολλές και προσοδοφόρες επενδύσεις στο Κόσοβο από τις ελληνικές επιχειρήσεις. Το Κόσοβο θα έχει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην περιοχή το 2023 και το 2024, ανεβήκαμε 20 θέσεις στον δείκτη διαφθοράς, τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν 30%, όπως και τα τελωνειακά. Oλα αυτά επειδή δεν υπάρχει πλέον διαφθορά, ενώ 95% είναι υπέρ του ΝΑΤΟ και 95% υπέρ της ΕΕ. Είμαστε η πιο δυτική χώρα στην περιοχή και η Ελλάδα είναι το λίκνο του δυτικού πολιτισμού. Πρέπει να ενώσουμε δυνάμεις όσο το δυνατόν συντομότερα για να υπερασπιστούμε τη Δύση.
Αν η Ελλάδα αναγνωρίσει επισήμως το Κόσοβο, θα στείλει το μήνυμα στη Σερβία και στη Ρωσία ότι οι πραγματικότητες αυτές δεν πρόκειται να αλλάξουν – θα ήταν η μεγαλύτερη συμβολή οποιασδήποτε χώρας στην περιοχή από το 1999. Μιλώντας ειλικρινά, μια τέτοια τολμηρή κίνηση θα έδειχνε το μεγαλείο ενός σπουδαίου πολιτισμού που έχει αφήσει το σημάδι του σε όλους μας εδώ και χιλιάδες χρόνια, και θα έφερνε μια ιστορική εξέλιξη για ένα καλύτερο μέλλον. Ζούμε σε μια νέα εποχή, με τη Ρωσία να πηγαίνει πίσω στην εποχή του πολέμου, την Κίνα να διεισδύει στον δυτικό πολιτισμό, θέτοντας σε κίνδυνο τις αξίες μας. Η Ελλάδα θα μπορούσε να γράψει ιστορία στην Ευρώπη».
