Θα μπορούσε να ήταν ο βασικός καμβάς βιβλίου του μετρ της κατασκοπικής λογοτεχνίας Τζον Λε Καρέ. Αξιωματικός του γερμανικού στρατού, κοιτώντας από το παράθυρο του δωματίου του σε πεντάστερο ξενοδοχείο στη Σιγκαπούρη, όπου βρισκόταν μαζί με άλλους υψηλόβαθμους ευρωπαίους στρατιωτικούς για την Αεροπορική Έκθεση 2024, σχολίασε τη θέα εν μέσω αστεϊσμών σε ομαδική κλήση μέσω της πλατφόρμας Webex, στην οποία μετείχαν ο αρχηγός της γερμανικής αεροπορίας και ακόμη δύο συμπατριώτες του αξιωματικοί.
Τα γέλια σιγά σιγά υποχώρησαν και η συζήτηση μπήκε στο «ψητό», ήτοι εξαιρετικά ευαίσθητα στρατιωτικά ζητήματα. Ανάμεσά τους το σενάριο αποστολής πυραύλων Taurus στην Ουκρανία, ύστερα από εκπαίδευση στην αεροπορική βάση Μπίχελ της Γερμανίας, για πιθανό χτύπημα σε μια νευραλγική γέφυρα που συνδέει τη Ρωσία με την de facto προσαρτημένη χερσόνησο της Κριμαίας. Στη συζήτηση, την οποία υπέκλεψαν οι Ρώσοι, έγινε σαφές πως το σχέδιο δεν είχε εξασφαλίσει το «πράσινο φως» από την πολιτική ηγεσία στο Βερολίνο.
Πώς τους άκουσαν οι Ρώσοι
Eπειδή δεν τηρήθηκαν ευλαβικά οι προϋποθέσεις για ασφαλές dial-in και η συνομιλία πραγματοποιήθηκε μέσω μιας «μη ασφαλούς γραμμής δεδομένων», πιθανώς κινητού τηλεφώνου ή WLAN, η στιχομυθία, που πραγματοποιήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου, διέρρευσε σε ένα 38λεπτο ηχητικό αρχείο από τον κρατικό ρωσικό τηλεοπτικό σταθμό RT.
Αμέσως πήρε «φωτιά» η διεθνής διπλωματία. Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας και νυν αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας Ντμίτρι Μεντβέντεφ προεξόφλησε ότι «το Βερολίνο ετοιμάζεται να πολεμήσει τη Μόσχα». Στη Γερμανία ξέσπασε πολιτική κρίση.
Το Βερολίνο επιβεβαίωσε τη γνησιότητα του ηχητικού υλικού. Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους επιχείρησε εξ αρχής να υποβαθμίσει το συμβάν, αποκαλώντας τις συνομιλίες απλώς μια «ανταλλαγή ιδεών» και τη διαρροή «υβριδική επίθεση παραπληροφόρησης» από το Κρεμλίνο. Σε επόμενες δηλώσεις του επέμεινε ότι το περιστατικό ήταν «ατομικό λάθος», «μεμονωμένο» και ότι η ρωσική διείσδυση ήταν «τυχαία».
Η ευθύνη φαίνεται να ανήκει στον ταξίαρχο Φρανκ Γκρέφε. «Δεν θα θυσιάσω κανέναν από τους καλύτερους αξιωματικούς μου στα παιχνίδια του Ρώσου προέδρου. Οι συνέπειες για το προσωπικό δεν βρίσκονται επί του παρόντος στην ημερήσια διάταξη» πρόσθεσε ο Πιστόριους. «Ίσως εννοούσε και τον εαυτό του» είναι η ερμηνεία του «Spiegel».
Έχει βεβαίως κινηθεί προκαταρκτική πειθαρχική έρευνα σε βάρος των τεσσάρων συμμετεχόντων στη συνομιλία από τη στρατιωτική υπηρεσία αντικατασκοπείας (MAD). Στα ερωτηματικά σχετικά με την επιλογή της πλατφόρμας επικοινωνίας των αξιωματούχων, ο Πιστόριους αμύνθηκε ότι οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποιούν «ειδικά πιστοποιημένες εκδόσεις του Webex».
Την παραβίαση της ασφάλειας των επικοινωνιών ο ίδιος ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς την αποκάλεσε «πολύ σοβαρή», εμμένοντας στο πάγιο «όχι» του για την παράδοση των Taurus στην Ουκρανία.
Η δημοσιοποίηση της υποκλοπής από το Κρεμλίνο δεν θεωρείται «αθώα», σύμφωνα με το «Spiegel»: «Προφανώς θέλει να διατηρήσει την πίεση στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση για να διασφαλίσει ότι ο Σολτς θα εμμείνει στην απόφασή του να μην παραδώσει πυραύλους Taurus».
Πυρά και από Λονδίνο – Παρίσι
Μεσούσης της γερμανορωσικής διπλωματικής κρίσης, Λονδίνο και Παρίσι αμφισβητούν ευθέως ή εμμέσως τη σοβαρότητα της κυβέρνησης Σολτς. Η Ουάσιγκτον χαρακτήρισε τη διαρροή ως «μια προσπάθεια της Ρωσίας να σπείρει δυσπιστία μεταξύ της Ουκρανίας και των συμμάχων της».
Παρότι οι Τaurus έχουν μεγαλύτερο βεληνεκές από τους αμερικανικούς πυραύλους, τους βρετανικούς Storm Shadow ή τους γαλλικούς SCALP που παρέχονται στην Ουκρανία, δεν είναι σαφές, σύμφωνα με τους «New York Times», αν θα συνέτειναν σε «αποφασιστική διαφορά στη σύγκρουση».
Ο «Monde» εκτιμά ότι το σκάνδαλο των υποκλοπών αποδυναμώνει τον Σολτς: «Αν η υπόθεση είναι καταστροφική για την εικόνα του γερμανικού στρατού, είναι και πολιτικά ντροπιαστική». Η υποκλοπή όξυνε την ήδη τεταμένη συζήτηση για τις γερμανικές παραδόσεις πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία, που διχάζει κατ’ αρχάς τον κυβερνητικό τριμερή συνασπισμό.
«Το σκάνδαλο Taurus ήταν απλώς το κερασάκι στην τούρτα»
«Η διαρροή των συνομιλιών των Γερμανών αξιωματικών εκθέτει το κύρος της γερμανικής κυβέρνησης ανεπανόρθωτα και πρωτίστως του υπουργού Άμυνας. Υπάρχει στο Βερολίνο μεγάλη οργή για το συμβάν» σχολιάζει στο Βήμα δημοσιογραφική πηγή με έδρα τη Βόννη.
«Πρόκειται για ακόμη ένα περιστατικό που δείχνει ότι η κυβέρνηση αδυνατεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Υπάρχει αιφνιδιασμός και στον γερμανικό Τύπο αναφορικά με την υποκλοπή. Έφτασαν να πουν ότι η Γερμανία ετοιμάζει τα νοσοκομεία για πιθανό πόλεμο».
«Το κλίμα μετά την επανένωση ήταν αρνητικό προς την ανάπτυξη εξοπλιστικού προγράμματος στη χώρα. Είναι ενδεικτικό ότι τα κενά στον προϋπολογισμό των υπουργείων καλύπτονταν από χρήματα του προϋπολογισμού του υπουργείου Άμυνας. Το συμβάν καταφέρνει μεγάλο πλήγμα στην εικόνα των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων. Αλλά το σκάνδαλο Taurus δεν ξάφνιασε κανέναν. Ήταν απλώς το κερασάκι στην τούρτα» προσθέτει διπλωματική πηγή.
«Eίναι νωρίς για να προβλέψουμε εάν οι πρόσφατες αποκαλύψεις θα έχουν κάποιον αντίκτυπο στους ψηφοφόρους στις προσεχείς εκλογές» επισημαίνει στο Βήμα ο Πίτερ Μάτουσεκ, διευθυντής στο ερευνητικό και δημοσκοπικό γερμανικό Ινστιτούτο Forsa.
Το σκάνδαλο κατασκοπείας στην NSA
Ανατρέχοντας στο σκάνδαλο κατασκοπείας της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) σε βάρος της πρώην καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ το 2013, θυμίζει ότι «η επίδραση στους ψηφοφόρους ήταν μηδενική. Το ενδιαφέρον τους για το θέμα παρέμεινε πολύ χαμηλό, ενώ η κάλυψη των μέσων ενημέρωσης ήταν πολύ εντατική».
«Η βαθύτερη σημασία των υποκλαπεισών συνομιλιών έγκειται στο πόσο πολύ απέχει η ευρωπαϊκή ενότητα στον πόλεμο στην Ουκρανία» σημειώνει ο Πιερ Ασκί, αναλυτής της γαλλικής ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Worldcrunch. Θεωρεί ότι μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η «απροθυμία» της Γερμανίας να προμηθεύσει την Ουκρανία με τους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς Taurus, ενώ το έχουν ήδη κάνει Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο με μικρότερου βεληνεκούς «προκαλώντας σοβαρές ζημιές στη ρωσική πλευρά».
Εξίσου ενδιαφέρον βρίσκει ότι το Βερολίνο δεν θέλει ούτε καν να εκπαιδεύσει τους Ουκρανούς να χειρίζονται τους Taurus.
«Η υποκλοπή», καταλήγει ο Γάλλος αναλυτής, «αποκαλύπτει τις σημερινές γαλλογερμανικές αποκλίσεις», γεγονός ιδιαίτερα επιζήμιο «σε μια εποχή όπου η Ρωσία έχει κερδίσει το πάνω χέρι. Επί μακρόν αμφίθυμη, η Γαλλία επέλεξε μια πιο δομημένη ευρωπαϊκή δέσμευση εν όψει της πιθανής νίκης του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Παρίσι και Βερολίνο πρέπει να ξεπεράσουν αυτό το χάσμα όσο το δυνατόν γρηγορότερα».
