Υπάρχουν τρεις κατηγορίες ομήρων και από αυτές, οι στρατιώτες είναι οι πιο «χρήσιμοι» στη Χαμάς, αναφέρει σε συνέντευξή του στο «Βήμα» ο Γιόσι Μέλμαν, βραβευμένος δημοσιογράφος της «Haaretz», με ειδίκευση σε θέματα μυστικών υπηρεσιών, στρατού και διπλωματίας, και συγγραφέας του βιβλίου «Spies against Armageddon».
Χειρίζεται καλά ο Νετανιάχου την απελευθέρωση των ομήρων;
«Η βάση του, ή μέρος της βάσης του, είναι ενάντια στη συμφωνία. Αντιτίθενται στην απελευθέρωση των παλαιστινίων τρομοκρατών που κρατούνται στο Ισραήλ. Πιστεύουν ότι προέχει να κερδίσουμε τον πόλεμο. Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι η σταδιακή απελευθέρωση. Υπάρχουν τρεις ομάδες ομήρων. Οι πολίτες δηλαδή μωρά, γυναίκες, άνδρες και ηλικιωμένοι. Οι ξένοι εργάτες από Νεπάλ, Ταϊλάνδη και Τανζανία για τους οποίους το Ισραήλ έχει κάποιου είδους ευθύνη, αλλά η Χαμάς γνωρίζει ότι δεν μπορεί να τους χρησιμοποιήσει ως μοχλό πίεσης. Και οι ισραηλινοί στρατιώτες που είναι το καλύτερο χαρτί της Χαμάς. Σε αυτό το στάδιο μιλάμε για απελευθέρωση γυναικών και παιδιών. Η κοινή γνώμη θα γίνει και πάλι μάρτυρας φρικτών ιστοριών. Αυτό είναι πολύ κακό για τον Νετανιάχου γιατί αποτελεί υπενθύμιση της αποτυχίας του. Και γι’ αυτό ο ίδιος έχει ανάμεικτα συναισθήματα για την απελευθέρωση, όμως δεν το λέει».
Γιατί οι μυστικές υπηρεσίες πιάστηκαν εξ απήνης στις 7 Οκτωβρίου;
«Τη μεγαλύτερη ευθύνη φέρουν η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών και η εσωτερική υπηρεσία ασφαλείας, Σιν Μπετ. Μίλησα με πολλούς από τους αρχηγούς και κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει τι συνέβη. Ντρέπονται, είναι μπερδεμένοι… Οι πληροφορίες ήταν εκεί αλλά ερμηνεύτηκαν και αναλύθηκαν με λάθος τρόπο. Επίσης επικρατούσε η ιδέα ότι οι Άραβες είναι αδύναμοι, ανίκανοι να ξεκινήσουν πόλεμο. Υπήρχαν πληροφορίες ότι κάτι σχεδιαζόταν, λαμβάναμε περίεργα σήματα και κινήσεις στη Γάζα από τη Χαμάς, αλλά “απωθήθηκαν”.
Ακόμη και στις 3 τα ξημερώματα πριν την επίθεση, ο επικεφαλής της Σιν Μπετ έλεγε ότι κάτι ασυνήθιστο συμβαίνει στη Γάζα και παρόλα αυτά η κυβέρνηση αποφάσισε να μην θέσει τον στρατό σε επιφυλακή. Υπήρχε η πίστη στην τεχνολογία, ότι ο φράχτης ήταν αδιαπέραστος. Οι τρομοκράτες ήταν καλά εκπαιδευμένοι, καλά προετοιμασμένοι, όμως ελάχιστοι γνώριζαν το σχέδιο, μόνο οι ηγέτες της Χαμάς. Δεν είμαι καν σίγουρος αν το γνώριζαν οι ηγέτες της Χαμάς στο Κατάρ. Σίγουρα δεν ήξεραν την ώρα, ή την ημέρα. Ούτε οι τρομοκράτες που εισέβαλαν στο Ισραήλ γνώριζαν τις λεπτομέρειες. Ίσως τους είπαν δύο ώρες πριν ότι τώρα έχουμε πόλεμο και όχι απλώς εκπαίδευση.
Όλοι όσοι παρακολουθούσαν εβδομάδες πριν, έλεγαν ότι κάτι περίεργο συμβαίνει στη Γάζα, ότι πολλοί άνθρωποι πλησιάζουν τα σύνορα, όλο και περισσότερα αυτοκίνητα κυκλοφορούν. Ακόμη και την προηγούμενη ημέρα το Ισραήλ είχε πέντε ή έξι μπαλόνια αναγνώρισης στον αέρα που παρακολουθούσαν τη Γάζα. Τρία από αυτά δεν λειτούργησαν. Κανείς δεν μπήκε στον κόπο να τα επισκευάσει. Υπήρχε ένα είδος εφησυχασμού, ότι είμαστε δυνατοί».
Ποια θα είναι η επόμενη μέρα για τη Γάζα;
«Αυτό είναι ένα καλό ερώτημα. Η αντιπολίτευση θέλει να δει την Παλαιστινιακή Αρχή στη Γάζα. Αυτό είναι και το σχέδιο της κυβέρνησης Μπάιντεν. Ο Νετανιάχου δεν το θέλει, ούτε η βάση του, ούτε μέλη της κυβέρνησής του. Ακόμη μια φορά, η ισραηλινή Δεξιά επαναφέρει την ιδέα της μεταφοράς των Παλαιστινίων σε γειτονικά κράτη, της απέλασής τους. Υπάρχει σύγχυση και αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα. Πλέον υπάρχει και το πρόβλημα ενός ακόμη μετώπου: οι έποικοι στη Δυτική Όχθη σκοτώνουν Παλαιστινίους και ο ισραηλινός στρατός εδώ και πολλά χρόνια δεν κάνει τίποτα. Υπάρχει φόβος για νέα Ιντιφάντα.
Μας μεταφέρουν ότι σχεδόν το 70% των σπιτιών στη Γάζα έχει καταστραφεί. Οι άνθρωποι δεν θα έχουν πού να πάνε όταν επιστρέψουν. Θα χρειαστούν 5-7 χρόνια για την ανοικοδόμηση. Όλοι αυτοί οι Παλαιστίνιοι θα μπορούσαν ίσως να εγκατασταθούν στο Σινά αλλά ο Σίσι είπε ότι δεν τους θέλει. Κανείς δεν τους θέλει, ούτε το Κατάρ. Άρα θα πρέπει να μείνουν στη Γάζα. Εκτός αν ο αραβικός κόσμος αλλάξει γνώμη και πει να λύσουμε αυτόν το ανθρώπινο πόνο και να επανεγκαταστήσουμε τους Παλαιστίνιους της Γάζας, ή τους περισσότερους από αυτούς, σε άλλες χώρες. Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ και η διεθνής κοινότητα έχουν αρκετά χρήματα για να το κάνουν. Αλλά δεν το θέλουν».
Φοβάστε εξάπλωση της κρίσης;
«Ήδη υπάρχει εξάπλωση αλλά είναι υπό έλεγχο. Οι Χούθι και η Χεζμπολάχ ήδη εμπλέκονται και υπάρχει φόβος στο Ισραήλ ότι το Ιράν θα απελευθερώσει σιιτικές πολιτοφυλακές από το Ιράκ. Υπάρχει πιθανότητα ακόμη και πέντε μετώπων: Λίβανος, Γάζα, Δυτική Όχθη, Χούθι και Ιράκ. Απέχουμε πολύ από την ειρήνη γιατί ο υπουργός Άμυνας, ο αρχηγός του επιτελείου και η κυβέρνηση συζητούν για μια μακρά εκστρατεία στη Γάζα. Η μισή Γάζα έχει καταληφθεί από το Ισραήλ, αλλά τώρα ο στρατός κινείται αργά για να αποφύγει θύματα. Και ακόμη δεν έχει αγγίξει το νότιο τμήμα της Λωρίδας».
Είναι μετρημένες οι μέρες του Νετανιάχου μετά τον πόλεμο;
«Έχω βρεθεί σε τόσες πολλές καταστάσεις όπου όλοι έλεγαν ότι ερχόταν το τέλος του Νετανιάχου. Όταν άρχισαν οι έρευνες εναντίον του, όταν ξεκίνησαν οι δικαστικές του περιπέτειες, όταν έχασε τις εκλογές… Το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου πιστεύει ότι πρέπει να φύγει. Υπάρχουν φωνές και στον κυβερνητικό συνασπισμό που λένε ότι πρέπει να φύγει, έχουν όμως αποδειχθεί δειλοί στο παρελθόν. Λογικά μιλώντας, θα φύγει. Πρακτικά, δεν είμαι σίγουρος. Δεν ανέλαβε την ευθύνη για όσα συνέβησαν. Αυτός και η βάση του, την οποία ονομάζουμε “μηχανή δηλητηρίου”, έχουν ήδη διαδώσει φήμες ότι δεν φταίει ο Νετανιάχου, αλλά οι μυστικές υπηρεσίες, ο στρατός, ακόμη και η αντιπολίτευση λόγω των διαμαρτυριών που αποδυνάμωσαν το Ισραήλ».
Έχει «χάσει» την παγκόσμια κοινή γνώμη το Ισραήλ λόγω των θυμάτων στη Γάζα;
«Νομίζω ότι η διεθνής κοινότητα ανέχεται τα τρομερά δεινά των κατοίκων της Γάζας επειδή συνειδητοποιεί ότι είναι ένας πόλεμος εναντίον μιας αιματηρής, μοχθηρής τρομοκρατικής οργάνωσης που μοιάζει με το Ισλαμικό Κράτος. Το πρόβλημα είναι ότι ο στόχος του Ισραήλ υποτίθεται ότι είναι ξεκάθαρος – να αφοπλίσει τη Χαμάς ως στρατιωτική δύναμη και ως κυβέρνηση – αλλά δεν έχει σχέδιο για το τι θα ακολουθήσει. Η Χαμάς μάχεται όχι μόνο για να απελευθερώσει 4.000 ή 6.000 παλαιστίνιους κρατούμενους στο Ισραήλ αλλά διεξάγει αγώνα επιβίωσης».
