Με τους φιλόδοξους στόχους να ενθαρρύνει την έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα, την κορύφωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου πριν από το 2030 και τον τριπλασιασμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας «μεταβαίνει» η ΕΕ στο Ντουμπάι, δηλώνει στη συνέντευξή του στο «Βήμα» ο επίτροπος Περιβάλλοντος Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους εν όψει της COP28.
Ο λιθουανός επίτροπος μιλάει επίσης για το ζήτημα της χρηματοδότησης για το κλίμα, για το νέο Ταμείο Απωλειών και Ζημιών, για την Κίνα, αλλά και για τη νέα πρόταση-νόμο για την παρακολούθηση των ευρωπαϊκών δασών.
«Λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων η προσοχή έχει μετατοπιστεί από τον στόχο των 1,5 βαθμών Κελσίου»
Ποια τα κύρια μηνύματα που θα στείλει η ΕΕ στην COP28;
«Τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, την κορύφωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου πριν από το 2030, ώστε να αρχίσουν να μειώνονται στη συνέχεια, και τον τριπλασιασμό της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέχρι το 2030».
Προβλέπονται δύσκολες οι διαπραγματεύσεις;
«Οι διαπραγματεύσεις θα είναι πολύ δύσκολες. Υπάρχει καταρχήν η γεωπολιτική κατάσταση, που θα αιωρείται στις αίθουσες των διαπραγματεύσεων. Λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων η προσοχή έχει μετατοπιστεί ανά την υφήλιο από τον στόχο των 1,5 βαθμών Κελσίου. Θα είναι δύσκολο να κρατηθούν όλοι συγκεντρωμένοι σε αυτόν. Αλλά η ΕΕ θα παίξει τον ρόλο της, μαζί με τα κράτη-μέλη. Εχουμε αποδείξει ότι είμαστε ηγετική δύναμη όσον αφορά την Πράσινη Συμφωνία και την κλιματική αλλαγή. Εχουμε νόμο για το Κλίμα, ο οποίος μάλιστα συμπληρώνεται από το «Fit for 55″».
Με ποιον τρόπο οι γεωπολιτικές εξελίξεις θα επηρεάσουν την COP28;
«Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις μεταξύ χωρών για τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, για την κατάσταση όσον αφορά τη Χαμάς και το Ισραήλ, οπότε δημιουργούνται πιέσεις. Ο Πούτιν έχει ασκήσει μεγάλη πίεση στις αφρικανικές χώρες που εξαρτώνται από ουκρανικά σιτηρά. Τα ζητήματα που υπάρχουν παγκοσμίως χωρίζουν τον κόσμο και δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι θα έχει αντίκτυπο στις διαπραγματεύσεις».
Η Κίνα δεν φαίνεται να υποχωρεί για τη χρήση άνθρακα.
«Στον φάκελο της βιοποικιλότητας έχουμε εξαιρετική συνεργασία με την Κίνα, αλλά στο κλίμα οι διαπραγματεύσεις είναι πολύ δυσκολότερες. Η Κίνα δεν θέλει να αναλάβει κανενός είδους δεσμεύσεις, τουλάχιστον αυτό διαπίστωσα κατά τη συνάντηση των G20, όπου ούτε το ανακοινωθέν ήταν αρκετά φιλόδοξο. Φυσικά η COP είναι διαφορετική, διότι γίνονται πολλές ζυμώσεις μέχρι την τελευταία στιγμή, και θέλω να παραμείνω αισιόδοξος ότι θα διασφαλίσουμε τη δέσμευση, διότι η χρήση άνθρακα είναι ένα σημαντικό στοιχείο για τις εκπομπές του θερμοκηπίου».
Θα υπάρξει συμφωνία για τη χρηματοδότηση του Ταμείου Απωλειών και Ζημιών;
«Ηταν κρίσιμο να ξεκινήσει το Ταμείο Απωλειών και Ζημιών. Υπήρξε το αδιέξοδο της προηγούμενης COP και η ΕΕ κατάφερε να το ξεκλειδώσει, έχοντας δεσμευτεί ως προς αυτό. Στην COP28 ένα από τα κύρια ζητήματα είναι οι συζητήσεις για να ληφθούν πιο συγκεκριμένα βήματα. Ενα θέμα, και ο λόγος που η ΕΕ δεσμεύτηκε, είναι ότι το Ταμείο θα κατευθυνθεί προς τις πιο ευάλωτες χώρες, κάτι που πρέπει να συζητηθεί και πάλι. Το Ταμείο πρέπει να είναι αποδεκτό και εφικτό. Η υπερβολική δέσμευση σε χρήματα είναι πολλές φορές λάθος, διότι μετά υπάρχει αδυναμία ανταπόκρισης. Πρέπει να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη, να μην υπάρχουν υπερβολικές δεσμεύσεις. Η ΕΕ πάντως ανταποκρίθηκε στη δέσμευσή της για το Ταμείο για το Κλίμα με 27 δισ. δολάρια».
Σε αυτή την COP το Ταμείο για το Κλίμα συγκεντρώνει 100 δισ. δολάρια για πρώτη φορά. Θα υπάρξει συζήτηση για περισσότερα χρήματα;
«Πράγματι, είναι η πρώτη φορά. Είμαι σίγουρος ότι θα τεθεί ζήτημα περαιτέρω ενίσχυσης των κονδυλίων του Ταμείου. Ελπίζω να μην υπάρξει αδιέξοδο αυτή τη φορά».
Οι ευρωπαίοι πολίτες όμως ανησυχούν για το κόστος των πράσινων πολιτικών.
«Συμφωνώ ότι οι πράσινες πολιτικές κοστίζουν πολύ, αλλά αυτό που κοστίζει περισσότερο είναι οι φυσικές καταστροφές. Είναι θλιβερό να βλέπεις αγρότες να χάνουν το εισόδημά τους από πλημμύρες ή ξηρασία, ενώ απλές λύσεις που βασίζονται στη φύση θα μπορούσαν όχι μόνο να σώσουν υποδομές αλλά και ανθρώπινες ζωές. Η Πράσινη Συμφωνία είναι δύσκολη υπόθεση, και ποτέ δεν είπαμε ότι θα είναι εύκολη. Πρόκειται για μετατόπιση στον τρόπο που λειτουργούμε, αλλά είναι αναγκαία διότι η κλιματική αλλαγή, η απώλεια βιοποικιλότητας και η ρύπανση ασκούν ολοένα και μεγαλύτερες πιέσεις. Και ο αντίκτυπος συσσωρεύεται. Γίνονται πιο συχνές, πιο καταστροφικές και διαρκούν περισσότερο. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να καθυστερήσουμε».
Προτείνατε νομοθεσία για την παρακολούθηση των δασών. Πώς μπορεί να επωφεληθεί η Ελλάδα;
«Η Ελλάδα όπως άλλες χώρες έχουν ευάλωτα οικοσυστήματα. Εκτιμώ τη δουλειά που έχει γίνει στην Ελλάδα μετά τις πυρκαγιές, στη δασική παρακολούθηση, τον μηχανισμό έγκαιρης ανίχνευσης, την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Ενα από τα πλεονεκτήματα της πρότασής μας είναι ότι βοηθά στην καλύτερη χρήση του συστήματος παρατήρησης της γης. Θα μας δώσει καλύτερη προβλεψιμότητα για την κατάσταση των δασών μας. Οταν βλέπουμε τις πλημμύρες, διαπιστώνουμε σε ορισμένες περιπτώσεις ότι ήταν το χώμα κάτω από τα δέντρα στα δάση που δεν ανταποκρίθηκε. Η πρότασή μας αποτελεί πλαίσιο που θα επιτρέψει να έχουμε μια καλή επισκόπηση της κατάστασης των οικοσυστημάτων μας, να τη συγκρίνουμε ανάμεσα στα κράτη-μέλη, να μοιραστούμε βέλτιστες πρακτικές, και θα συμβάλει στα μακροπρόθεσμα σχέδια των κρατών-μελών».
