Μια σειρά εκλογών το επόμενο διάστημα σε χώρες ευρωπαϊκές και στον κόσμο θα κρίνει τις αντοχές της φιλελεύθερης Δημοκρατίας. Οι παράγοντες που θα επηρεάσουν τα αποτελέσματα κατά τη γνώμη μου είναι τρεις: η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι κυρώσεις της Δύσης, η επισιτιστική και η κλιματική κρίση. Αλλά και η υγειονομική κρίση που δεν λέει να τελειώσει, καθώς είναι πλέον φανερό, όπως διατείνονται οι επιστήμονες, ότι δεν είναι ενδημική όπως η γρίπη.
Ολα αυτά οδηγούν σε φτώχεια μεγάλα στρώματα της κοινωνίας και ως εκ τούτου είναι βούτυρο στο ψωμί των λαϊκιστών και των αυταρχικών πολιτικών δυνάμεων.
Ιταλία και ΗΠΑ
Μια πρόγευση μας έδωσαν οι εκλογές στη Γαλλία, όπου οι λαϊκιστικές δυνάμεις ενισχύθηκαν σημαντικά. Το είδαμε και στην Ιταλία με την πτώση της κυβέρνησης εθνικής ενότητας υπό τον κ. Ντράγκι που υποχρεώθηκε σε παραίτηση επίσης από ακραίες πολιτικές δυνάμεις.
Τα αποτελέσματα των επερχόμενων εκλογών θα δείξουν προς τα πού βαδίζει ο κόσμος μας και τις αντοχές της Δημοκρατίας.
Στο αμέσως επόμενο διάστημα το ενδιαφέρον μας εστιάζεται στην Ιταλία, καθώς και στις ενδιάμεσες εκλογές για την ανανέωση του Κογκρέσου και της Βουλής των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ. Και είναι βέβαιο ότι λαϊκιστές και δικτατορίες θα κάνουν το παν για να επιτύχουν την αποδυνάμωση των Δημοκρατιών, όπως έπραξαν και στο παρελθόν με διάφορους τρόπους. Δεν ξεχνάμε τις γνωστές κυβερνοεπιθέσεις σε εκλογικές αναμετρήσεις καθώς και τον ρόλο που έπαιξαν στο Brexit και στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ.
Σε ό,τι αφορά την Ιταλία, όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν την επικράτηση όχι απλώς των λαϊκιστών αλλά και των νοσταλγών του Μουσολίνι. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει σοβαρές συνέπειες για την Ιταλία και την Ενωση. Η Ιταλία, που βρίσκεται σε κρίση χρέους ήδη, θα βρεθεί πιθανότατα στη μέγγενη της κρίσης δανεισμού. Οι συνέπειες θα είναι τραγικές για την οικονομία, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία. Η Ευρωπαϊκή Ενωση πάλι θα αποκτήσει ακόμα έναν Ορμπαν και μια χώρα που είναι η τρίτη οικονομία της και βρίσκεται στα πρόθυρα τις εξόδου τύπου Brexit. Και τότε θα υπάρχουν δύο επιλογές: η διάλυσή της ή η αλλαγή των Συνθηκών με την καθιέρωση της Ευρώπης των ομόκεντρων κύκλων. Καθόλου εύκολο εγχείρημα.
Η δεύτερη σημαντική εκλογή είναι οι ενδιάμεσες εκλογές για το Κογκρέσο και τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Οι περισσότερες έρευνες και δημοσκοπήσεις φέρουν τον πρόεδρο Μπάιντεν να βρίσκεται στο χαμηλότερο ποσοστό αποδοχής, χαμηλότερο από κάθε προηγούμενη ενδιάμεση εκλογή των τελευταίων ετών. Επίσης φέρουν τους Ρεπουμπλικανούς να επικρατούν και στα δύο Σώματα. Και το φάντασμα του κ. Τραμπ αιωρείται σαν μπαλόνι στην πολιτική σκηνή, καθώς οι υποψήφιοι των Ρεπουμπλικανών κατά πλειοψηφία έχουν την πολιτική του ευλογία.
Βραζιλία
Οι επόμενες εκλογές θα πραγματοποιηθούν στη Βραζιλία. Ο «Ξυλοκόπος» των δασών του Αμαζονίου έχει εγκαταστήσει ένα καθεστώς αυταρχικό. Αντίπαλός του θα είναι ο κεντροαριστερός πρώην πρόεδρος Λούλα. Μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου απηλλάγη από όλες τις κατηγορίες εις βάρος του και θα συμμετάσχει στις εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις τον φέρουν να έχει συντριπτική υπεροχή έναντι του Μπολσονάρο, στενού φίλου του Τραμπ και αρνητή της φιλελεύθερης κοινωνίας. Μπορούμε να υποθέσουμε πως θα κάνει ό,τι μπορεί για να κρατήσει την εξουσία.
Τουρκία
Επόμενος διεκδικητής, στην Τουρκία, θα είναι ο επίσης ανελεύθερος Ερντογάν. Ολες οι τελευταίες δημοσκοπήσεις τον φέρουν να χάνει από όποιον υποψήφιο επιλέξει η ενωμένη αντιπολίτευση. Η κατάσταση στη χώρα είναι τραγική. Ο πληθωρισμός έχει φτάσει σε απίστευτα ύψη και η φτωχοποίηση του πληθυσμού τού στερεί τη δυνατότητα να μοιράζει χρήματα στους ψηφοφόρους του. Είναι αλήθεια πως όταν ανήλθε στην εξουσία έβγαλε τη χώρα του από τον στενό κορσέ του ΔΝΤ και στήριξε τη βιομηχανία, τις κατασκευές και τη βιομηχανία όπλων. Δώδεκα χρόνια μετά, και ιδίως μετά το πραξικόπημα που κατέστειλε βίαια, η συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια του και η διαφθορά ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Η στιβαρή στάση του στο Ουκρανικό ως διαμεσολαβητή δεν άγγιξε το «καλάθι της νοικοκυράς».
Σε πολλές άλλες χώρες της Ασίας και της Αφρικής πρόκειται να διεξαχθούν εκλογές, αλλά με τα ίδια χαρακτηριστικά των ανελεύθερων καθεστώτων.
Η όλη εικόνα μού φέρνει στον νου το βιβλίο «Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη» των Ρόμπινσον και Ατσέμογλου. Σε μια τέτοια παρακμή βρίσκεται σχεδόν όλος ο πλανήτης σήμερα. Σύμφωνα με τη μελέτη του Οίκου Μπέρτελσμαν, οι Δημοκρατίες έχουν συρρικνωθεί σε σχέση με τις πρώτες μελέτες που διεξήχθησαν από το 2014.
Αναρωτιέμαι λοιπόν τι είδους κοινωνίες κληροδοτούμε στα παιδιά μας. Μας αξίζει μια τέτοια εξέλιξη; Μπορούμε να αντιδράσουμε σε αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα; Ομολογώ ότι δεν ξέρω. Πρόσφατα έβλεπα τη σειρά «Babylon Berlin». Η δεκαετής δημοκρατική διακυβέρνηση ηττήθηκε από τον ίδιο τον εαυτό της και υπήρξε ο προάγγελος του παγκόσμιου πολέμου. Μήπως μια παρόμοια «διαταραχή» είναι αναπόφευκτη;
Α, ξέχασα. Και στην Ελλάδα που έχει διατηρήσει τα δημοκρατικά της ανακλαστικά μετά τη Μεταπολίτευση, παρά τα όποια λάθη έχουν γίνει και παρά την οξύτητα που διαπερνά την πολιτική ζωή, θα καταφέρει να «διασωθεί». Οι σωστές επιλογές που διαχρονικά έχουν λάβει πολιτικοί ηγέτες (ένταξη στο ΝΑΤΟ, στην ΕΕ και στην ΟΝΕ) θα μας διαφυλάξουν από περιπέτειες που η πλειοψηφία δεν επιθυμεί.
Ο κ. Αντώνης Τριφύλλης είναι μέλος της διαΝΕΟσις και του ΕΛΙΑΜΕΠ, πρώην στέλεχος της ΕΕ.
