Μια νέα γεωπολιτική διαμάχη με παίκτες της Ευρώπης, η οποία ωστόσο βρίσκεται πολύ μακριά από τα εδάφη της Γηραιάς Ηπείρου, έχει ξεσπάσει τo τελευταίo διάστημα, με επίδικο τον έλεγχο του ουρανίου που τροφοδοτεί την ευρωπαϊκή πυρηνική βιομηχανία. O Νίγηρας, χώρα στη Δυτική Αφρική, πρώην αποικία της Γαλλίας, πάμπτωχη κατά τα λοιπά, αλλά πλούσια σε κοιτάσματα ουρανίου, είδε στις 26 Ιουλίου τον στρατό της να ανατρέπει τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο Μοχάμεντ Μπαζούμ κατηγορώντας τον για κακή διακυβέρνηση.
Για την Ευρώπη η εξέλιξη αυτή αποτελεί μεγάλη οπισθοδρόμηση. Αφενός η Γηραιά Ηπειρος έχει χάσει σημαντική επιρροή στην περιοχή μετά από παρόμοια στρατιωτικά πραξικοπήματα σε γειτονικές χώρες όπως το Μάλι και η Μπουρκίνα Φάσο. Και αφετέρου είναι μια εξέλιξη που προκαλεί εύλογες ανησυχίες ότι ο Νίγηρας, που αποτελούσε μεταξύ άλλων σύμμαχό της κατά των τζιχαντιστών και τελευταίο σημαντικό στήριγμα στη ζώνη του Σαχέλ (την περιοχή νοτίως της Σαχάρας, η οποία εκτείνεται από τη Σενεγάλη, στη Δυτική Αφρική ως το βόρειο τμήμα της Αιθιοπίας, στην Ανατολική Αφρική), θα μπορούσε να αλλάξει πλεύση αναζητώντας καταφύγιο στην αγκαλιά της Ρωσίας.
Η ρωσική προπαγάνδα
Ολες οι ενδείξεις δείχνουν ότι η Μόσχα βρίσκεται πίσω από το πραξικόπημα και αναλυτές αναφέρουν ότι ο ρωσικός προπαγανδιστικός μηχανισμός έχει τροφοδοτήσει τα αντιδυτικά αισθήματα στην ευρύτερη περιοχή. Είναι άλλωστε γνωστή η αυξημένη εμπλοκή της ρωσικής παραστρατιωτικής ομάδας Βάγκνερ στη Δυτική και τη Βόρεια Αφρική, εμπλοκή την οποία επιδιώκει να επεκτείνει και στην υποσαχάρια Αφρική και δη στον Νίγηρα, πράγμα εφικτό, σύμφωνα με αναλυτές, διότι το νέο καθεστώς δεν αποκλείεται να επιθυμεί πλέον να αλλάξει συμμαχίες.
«Εάν ο Νίγηρας παρασυρθεί στη ρωσική σφαίρα επιρροής, ο κόσμος θα εξαρτάται ακόμη περισσότερο από τη Μόσχα και τους πελάτες της, σε ό,τι αφορά την ατομική ενέργεια» σχολιάζει το Bloomberg. Το αμερικανικό πρακτορείο επισημαίνει ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να επιδεινώσει τη σοβαρή ενεργειακή κρίση που εξακολουθεί να ταλανίζει την Ευρώπη, με δεδομένο ότι οι δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν, «αντιπροσωπεύουν περίπου το 50% των εξορυσσόμενων ποσοτήτων ουρανίου παγκοσμίως, και μαζί με τη Ρωσία και τον Νίγηρα το ποσοστό αυτό εκτινάσσεται λίγο πάνω από το 60%».
Προειδοποίηση Μακρόν
Η ΕΕ και δη η Γαλλία, η παρουσία της οποίας μετρά πολλές δεκαετίες στη χώρα, διέκοψε κάθε είδους βοήθεια και χρηματοδότηση που παρείχε μέχρι πρότινος στον Νίγηρα. Ενώ ο γάλλος πρόεδρος Μακρόν προειδοποίησε ότι το Παρίσι θα απαντήσει άμεσα και αποφασιστικά σε οποιαδήποτε επίθεση εναντίον γάλλων υπηκόων, στρατιωτών, διπλωματών αλλά και γαλλικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, δεν επιθυμούν να αφήσουν μια γεωπολιτικά ισχυρή χώρα στην καρδιά της Μαύρης Ηπείρου να περάσει στα χέρια του Πούτιν. Επιδιώκουν πάση θυσία να διατηρήσουν τις δυο αμερικανικές βάσεις για μη επανδρωμένα αεροσκάφη που διαθέτουν στον Νίγηρα, οι οποίες τους επιτρέπουν να συλλέγουν ευαίσθητες πληροφορίες στην περιοχή του Σαχέλ.
Ωφελημένη η Μόσχα
Μετά το Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο, ο Νίγηρας είναι η τρίτη χώρα σε αυτή την περιοχή της Αφρικής η οποία βιώνει πραξικόπημα μετά το 2020. Μόνιμη επωδός-καταγγελία των πραξικοπηματιών είναι η παρουσία της Γάλλων, πρώην αποικιοκρατών, στην περιοχή. Η κατάσταση αυτή ωφελεί τη Ρωσία, η οποία σπεύδει να καλύψει το κενό και να προβληθεί ως ο ιδανικός εταίρος σε θέματα οικονομίας, πολιτικής και ασφάλειας. Σε μεγάλο βαθμό η Μόσχα έχει καταφέρει να κερδίσει μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν ξέσπασε το πραξικόπημα, δεκάδες κόσμου – συμπαθούντες των πραξικοπηματιών – συγκεντρώνονταν στο κέντρο της πρωτεύουσας Νιαμέι για να πανηγυρίσουν κραδαίνοντας ρωσικές σημαίες για την επέτειο της ανεξαρτησίας του Νίγηρα από τη Γαλλία και να διαδηλώσουν υπέρ του πραξικοπήματος. Αγνωστο είναι αν η συγκέντρωση αυτή ήταν αυθόρμητη ή οργανωμένη. Αλλά είναι βέβαιο ότι η αξιοποίηση του αντιγαλλικού και του αντιδυτικού αισθήματος έχει αναχθεί σε στοιχείο-κλειδί για τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται αυτό το πραξικόπημα.
