«Θα σου μιλήσω, αλλά σε παρακαλώ μη γράψεις το όνομά μου» λέει στο «Βήμα» ο 22χρονος Χ., χριστιανός της Συρίας από οικογένεια Ελλήνων. Ο ίδιος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Δαμασκό και μέχρι τον περασμένο Νοέμβριο ήξερε να ζει μόνο υπό το καθεστώς Ασαντ.
«Φοβόμαστε» μου λέει χωρίς περιστροφές. «Καταδιώκουν τους πάντες και εισβάλλουν σε γειτονιές. Σήμερα κυνηγούν τους Αλαουίτες, αύριο μπορεί να έρθει η σειρά μας… Φοβάμαι μήπως γυρίσω μια μέρα στο σπίτι και περιμένουν να μας συλλάβουν, εμένα, τους γονείς μου, την αδελφή μου. Το επώνυμό μας κινεί υποψίες. Ο σταυρός και οι εικόνες τις Παναγίας για αυτούς είναι πρόκληση. Βεβηλώνουν και αποκαθηλώνουν θρησκευτικά σύμβολα. Σπάνε και πετάνε εικόνες αγίων.
Πρόσφατα έσπασαν τάφους στο μεγαλύτερο χριστιανικό νεκροταφείο της Δαμασκού. Ξέρετε ότι δεν καταφέραμε να τελέσουμε τη λειτουργία των Χαιρετισμών; Πώς θα κυλήσει η Μεγάλη Εβδομάδα; Πώς θα γιορτάσουμε το Πάσχα; Στη Λαττάκεια και στην Ταρτούς τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Και να φανταστείτε ότι όταν έπεσε το καθεστώς Ασαντ είχαμε την ελπίδα ότι η ζωή μας θα αλλάξει προς το καλύτερο. Δεν ήταν εύκολο το καθεστώς, αλλά τουλάχιστον εμείς οι χριστιανοί είχαμε κερδίσει το προνόμιο να μπορούμε να ζούμε αρμονικά και ήσυχα μαζί με τους μουσουλμάνους και τους πιστούς όλων των θρησκειών, να έχουμε την πίστη μας, τις εκκλησίες μας, τις λειτουργίες μας, να μην ενοχλούμε αλλά και να μην μας ενοχλεί κανένας. Μετράμε ήδη νεκρούς χριστιανούς, που δεν ανήκουν ωστόσο στην ελληνική κοινότητα, και ο φόβος μας μεγαλώνει».
Τον περασμένο Νοέμβριο, όταν ο Μπασάρ αλ Ασαντ ανατράπηκε από τις δυνάμεις των ανταρτών, ο κόσμος βγήκε στους δρόμους πανηγυρίζοντας την πτώση ενός καθεστώτος που τους κρατούσε δέσμιους σε μια «μεγάλη φυλακή», όπως λένε, για σχεδόν έναν αιώνα.
Μεγάλοι και μικροί, γυναίκες και παιδιά πήραν στα χέρια τις καινούργιες σημαίες της Συρίας, αυτές με το πράσινο χρώμα και τα τρία κόκκινα αστέρια, και γύρισαν σελίδα κατεδαφίζοντας αγάλματα του Ασαντ, καίγοντας σημαίες, αφίσες και σύμβολα του καθεστώτος. Μπήκαν στα παλάτια και στις αποθήκες με το ναρκωτικό captagon και λεηλάτησαν την περιουσία του δικτάτορα ξορκίζοντας έτσι το παρελθόν.
Πίσω από το προσωπείο
Κάπου στην άκρη στέκονταν οι μειονότητες και οι γυναίκες, οι χριστιανοί, οι Δρούζοι, οι Αλαουίτες και οι Κούρδοι περίμεναν επιφυλακτικά να δουν τις προθέσεις της νέας κυβέρνησης. Οι γυναίκες διαδήλωναν ελπίζοντας ότι οι ισλαμιστές που κατέλαβαν την εξουσία δεν θα επιβάλουν στη χώρα τον νόμο της σαρία. Τότε ο Αμπού Μοχάμεντ Αλ Τζολάνι ή Αχμέντ αλ Σάρα, όπως είναι το όνομά του, είχε ήδη αρνηθεί τον ISIS, είχε κόψει τη μακριά γενειάδα, είχε αποχωριστεί το τουρμπάνι, είχε φορέσει κοστούμι και γραβάτα και εγγυόταν την αρμονική συνύπαρξη των μειονοτήτων, υποσχόμενος πρόσβαση στην εκπαίδευση και ίσες επαγγελματικές ευκαιρίες για τις γυναίκες.
«Οταν όμως τα φώτα της δημοσιότητας έκλεισαν, τα προσωπεία έπεσαν και το πραγματικό πρόσωπο φανερώθηκε» λέει στο «Βήμα» η Μ., χριστιανή φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο της Δαμασκού. Σπουδάζει Αρχιτεκτονική και όνειρό της είναι να μείνει στη χώρα όπου γεννήθηκε και να προσφέρει στην ανοικοδόμησή της.
«Εμείς βγαίναμε όλες μαζί. Θα έβλεπες στην παρέα μια κοπέλα με μαντίλα και μια με μίνι φούστα και ξώπλατο. Το τελευταίο διάστημα αποφεύγω τις εξόδους. Νιώθω ανασφάλεια. Η Μουχαμπαράτ (σ.σ.: μυστική υπηρεσία) είναι παντού. Ακόμα και όταν μιλάω με τους συγγενείς μου στην Ελλάδα, δεν τους λέω την αλήθεια. Λέω «είμαστε καλά» και μένω εκεί. Δεν λέω και δεν γράφω πολλά» τονίζει η νεαρή φοιτήτρια.
Χιλιάδες οι νεκροί, ανάμεσά τους και άμαχοι, από τη «στρατιωτική επιχείρηση» όπως την ονόμασαν οι τζιχαντιστές. Τα αστυνομικά τμήματα έχουν μετατραπεί σε κέντρα εφαρμογής της σαρία και σε χώρους βασανιστηρίων. Οι χριστιανοί της Συρίας, Ελληνες και μη, αγωνιούν. Στα προπύργια της υποστήριξης του Ασαντ, στη Λαττάκεια και την Ταρτούς, εκατοντάδες άνθρωποι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους. Η αβεβαιότητα αναγκάζει και αρκετούς Ελληνες να εγκαταλείψουν τη Συρία, κυρίως το Χαλέπι. Οι χριστιανοί προκαθήμενοι, με πρώτο τον Πατριάρχη Αντιοχείας Ιωάννη, συνιστούν ψυχραιμία και προσπαθούν να συγκρατήσουν τους πιστούς στις πατρογονικές τους εστίες.
«Εισαγόμενοι αντάρτες»
Την ίδια στιγμή, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν πάψει να εξετάζουν τα αιτήματα ασύλου των σύρων μεταναστών και η ελληνική πρεσβεία στη Δαμασκό δεν εκδίδει πια τουριστική βίζα. Οσοι δεν έχουν διπλή υπηκοότητα είναι εγκλωβισμένοι στη χώρα. Μερικοί υποστηρίζουν ότι οι τζιχαντιστές που προκαλούν την αιματοχυσία δεν είναι σύροι μουσουλμάνοι αλλά αντάρτες από το Τατζικιστάν, την Κίνα και το Πακιστάν που έχουν εκπαιδευτεί να επιβάλουν το Ισλάμ.
«Δεν μας διώχνουν, αλλά μας «λένε» να φύγουμε» λέει στο «Βήμα» ο Σ., μέλος της ελληνικής κοινότητας που ζει και εργάζεται στη Δαμασκό. «Ενας μήνας έμεινε για το Πάσχα και εμείς δεν ξέρουμε αν θα μπορέσουμε να το γιορτάσουμε. Θέλουν να φύγουμε από τη χώρα που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε, από τη χώρα που δουλέψαμε και κάναμε τις οικογένειες και τα παιδιά μας» προσθέτει. Η αγάπη των ελλήνων χριστιανών της Συρίας για την Ελλάδα είναι τεράστια, η νοσταλγία μεγάλη, αγαπούν όμως και τη χώρα τους, τη Δαμασκό, το Χαλέπι, τη Λαττάκεια, την Ταρτούς, και δεν πρόκειται να φύγουν, τουλάχιστον όχι έτσι, όχι υποκύπτοντας σε αυτόν τον «σιωπηρό διωγμό» των χριστιανών.
Χαραμάδα ελπίδας από τη συμφωνία ισλαμιστών και Κούρδων
Η σύναψη της συμφωνίας-έκπληξη μεταξύ της μεταβατικής κυβέρνησης στη Συρία, υπό την ισλαμιστική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) και των κουρδικών Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), την περασμένη Δευτέρα, και η συνακόλουθη υπογραφή προσωρινού Συντάγματος από τον προσωρινό πρόεδρο της Συρίας Αχμέντ αλ Σάρα, την Πέμπτη, ήρθαν να βάλουν και επισήμως ένα φρένο στο κρεσέντο βίας.
Περισσότεροι από 1.000 Αλαουίτες, αλλά και χριστιανοί δολοφονήθηκαν μέσα σε δύο ημέρες, την περασμένη εβδομάδα, στις δύο συριακές παραθαλάσσιες πόλεις της Λαττάκειας και της Ταρτούς, ξανανοίγοντας τις πληγές του 13χρονου εμφυλίου.
Δεν είναι τυχαίο ότι σε δηλώσεις του κατά τη διάρκεια της υπογραφής της συμφωνίας με τον ηγέτη των SDF, Μαζλούμ Αμπντί, ο Αλ Σάρα πήρε αποστάσεις από τα περιστατικά βίας ενώ, υπογράφοντας το νέο πενταετές Σύνταγμα της Συρίας, ανακοίνωσε και τη συγκρότηση επιτροπών που θα διερευνήσουν το πρόσφατο ανεξέλεγκτο κύμα βίας.
Οι συγκρούσεις, που παραλίγο να εκτροχιάσουν την κατάσταση στη χώρα, ξεκίνησαν την προπερασμένη Πέμπτη, όταν μαχητές πιστοί στο ανατραπέν καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ έστησαν ενέδρα στις δυνάμεις ασφαλείας. Για να καταπνίξει την εξέγερση, η νέα συριακή κυβέρνηση απέστειλε χιλιάδες μαχητές από πολιτοφυλακές που ονομαστικά τελούν υπό την αιγίδα της και στο παρελθόν είχαν εμπλακεί σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ακολούθησε λουτρό αίματος. Ολόκληρες οικογένειες, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών Αλαουιτών, σκοτώθηκαν στην παράκτια περιοχή, σύμφωνα με το Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, που επιβεβαίωσε ότι πολλοί θάνατοι ήταν εκτελέσεις με συνοπτικές διαδικασίες, σε σεχταριστική βάση, με στόχο περιοχές κατά κύριο λόγο κατοικημένες από Αλαουίτες.
