Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος Δύσης – Κίνας

«Εξω οι Κινέζοι» ήταν η πολεμική ιαχή του Ντένις Κίρνι, ηγέτη του Εργατικού Κόμματος της Καλιφόρνιας τη δεκαετία του 1870. Ιρλανδός μετανάστης στις ΗΠΑ, ο Κίρνι ηγήθηκε ενός κινήματος «αυτοχθόνων» Αμερικανών, το οποίο εκφραζόταν μέσω κομμάτων και συλλόγων εναντίον των «κούληδων», των ανειδίκευτων κινέζων εργατών, των χαμάληδων, που μετανάστευαν στη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ στα τέλη του 19ου αιώνα. Την ιστορία παραθέτει ο σκωτσέζος ιστορικός Νιλ Φέργκιουσον στο βιβλίο του «Η πλατεία και ο πύργος – Δίκτυα, ιεραρχίες και η πάλη για παγκόσμια ισχύ» (εκδ. Αλεξάνδρεια 2021) και την ανέσυρα, προετοιμάζοντας μια συνέντευξη με τον επιφανή επιστήμονα για «Το Βήμα», με επίκεντρο τις σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας και το ενδεχόμενο ενός δεύτερου, σινο-αμερικανικού, Ψυχρού Πολέμου. Οι δυσκολίες άραγε στις σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας ανάγονται στα τέλη του 19ου αιώνα; Γνώριζα ότι ο Φέργκιουσον «δεν χαρίζεται» στην Κίνα. Η πιο πρόσφατη κριτική του στην πολιτική του Πεκίνου είχε ως αφορμή την αποτυχία της διεθνούς συνόδου για την κλιματική αλλαγή στη γενέτειρά του, τη Γλασκώβη, τον περασμένο Νοέμβριο. Μιλώντας στους συναδέλφους της ιταλικής εφημερίδας «La Repubblica», o Φέργκιουσον θυμήθηκε το σκωτσέζικο μαύρο χιούμορ, λέγοντας ότι «η Κίνα δεν μπήκε καν στον κόπο να στείλει εκπρόσωπο στη σύνοδο της Σκωτίας». Ο Φέργκιουσον συγκαταλέγεται στους καθηγητές Ιστορίας (τώρα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, παλαιότερα στο Χάρβαρντ) που είναι «σταρ», «darling» των μέσων ενημέρωσης και εξαιρετικά πολυάσχολος. Αυτή την εποχή είναι απορροφημένος με τη συγγραφή του δεύτερου τόμου της βιογραφίας του Χένρι Κίσινγκερ, του 98 ετών πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ και ενός από τους πλέον επιδραστικούς πολιτικούς του 20ού αιώνα. Το θέμα μας ήταν οι σινο-αμερικανικές σχέσεις, όμως ποιος δημοσιογράφος δεν θα έθετε ερώτημα στον βιογράφο του για τον Κίσινγκερ, αν είχε την ευκαιρία; Η ευκαιρία (προς το παρόν, ελπίζω) δεν μας δόθηκε, ο Φέργκιουσον δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα του «Βήματος».