Εγκληματίας πολέμου ή στρατηγική ιδιοφυΐα; Πατριώτης ή προδότης των αμερικανικών αξιών; Αυτές και πολλές άλλες εξίσου αντιφατικές αντιδράσεις πυροδότησε το άκουσμα της είδησης για τον θάνατο του Χένρι Κίσινγκερ, ο οποίος ήταν ομολογουμένως μια από τις πιο αμφιλεγόμενες και ισχυρές προσωπικότητες της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας.
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δεν απασχολούν μόνο τους ανθρώπους ανά τον κόσμο που μέχρι σήμερα η ζωή τους επηρεάζεται από τις αποφάσεις που έλαβε ο τότε ισχυρός άνδρας της αμερικανικής διπλωματίας. Αντιθέτως, είναι θέματα που βασανίζουν τις ίδιες τις ΗΠΑ που ακόμα παλεύουν να κλείσουν έναν λογαριασμό με ένα από τα πιο δύσκολα κεφάλαια της σύγχρονης ιστορίας τους.
Με φανατικούς φίλους αλλά και εχθρούς, ο πρώην διπλωμάτης δεν πέρασε ούτε στη ζωή αλλά ούτε και στον θάνατο απαρατήρητος, αφήνοντας πίσω μια φήμη αλλά και ένα πολιτικό αποτύπωμα που ξεπερνάει κατά πολύ την ισχύ των θέσεων που κατείχε.
Για τις αμερικανικές ελίτ και από τα δύο κόμματα αλλά και για την πολιτική ορθοδοξία στην Ουάσιγκτον, ο Κίσινγκερ είχε ένα «στρατηγικό χάρισμα» που βοήθησε την Αμερική να πορευτεί με ασφάλεια μέσα στο σκοτάδι και στην αβεβαιότητα του Ψυχρού Πολέμου. Ναι μεν χρειάστηκε να πάρει δύσκολες αποφάσεις, αλλά η αναγκαιότητά τους επιβαλλόταν από τη σκληρότητα της εποχής.
Ηξερε να ελίσσεται
Αυτή η διακομματική εκτίμηση ίσως τελικά να είναι ένα από τα πιο θεαματικά επιτεύγματα του Χένρι Κίσινγκερ που δείχνει το πώς ήξερε να ελίσσεται και να παίζει το παιχνίδι της εξουσίας. Οχι μόνο κατάφερε να μείνει στο απυρόβλητο, παρά τις πολλές κόκκινες γραμμές που πέρασε, αλλά κατάφερε να παραμείνει στο επίκεντρο μέχρι το τέλος, καλλιεργώντας για τον εαυτό του την εικόνα του πολιτικού Νέστορα. Αυτό έχει την εξήγησή του.
Εάν κάποιος εξετάσει προσεκτικά την καριέρα του, θα διαπιστώσει ότι ο πολιτικός ρεαλισμός ή ο κυνισμός συνόδευε τον Κίσινγκερ όχι μόνο στις πολιτικές του αποφάσεις αλλά και στην ίδια του την προσωπική διαδρομή. Η πολιτική του αναρρίχηση στην Ουάσιγκτον είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μακιαβελική συμπεριφορά και το μοναδικό του ταλέντο στις δημόσιες σχέσεις. Οι μηχανορραφίες του Κίσινγκερ καταγράφονται σε αποχαρακτηρισμένο έγγραφο από την εποχή που εργαζόταν ως σύμβουλος του Δημοκρατικού προέδρου Λίντον Τζόνσον. Προσβλέποντας σε μια νίκη του Ρίτσαρντ Νίξον, ο Κίσινγκερ αυτομόλησε στο αντίθετο στρατόπεδο, ξεκινώντας να διαρρέει μυστικά έγγραφα. Η διαρροή είχε ως στόχο να σαμποτάρει τις ειρηνευτικές συνομιλίες για τον πόλεμο του Βιετνάμ με στόχο να μην υπάρξει μια θετική εξέλιξη για τους Δημοκρατικούς λίγο πριν από τις εκλογές.
Αυτή η μικρή ιστορία δείχνει τη πίστη του Χένρι Κίσινγκερ στο ρητό ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Ο Νίξον κέρδισε τις εκλογές και ο Κίσινγκερ έγινε σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, έχοντας εξασφαλίσει λευκή επιταγή για να κάνει ό,τι είναι «απαραίτητο» στο όνομα της εθνικής ασφάλειας.
Τα μακάβρια έργα του
Η συνέχεια από εκεί και πέρα είναι λίγο πολύ γνωστή. Βομβαρδισμοί, εισβολές, πραξικοπήματα, υποστήριξη σε δικτατορίες και τάγματα θανάτου σε χώρες ανά τον κόσμο, με χώρες όπως το Βιετνάμ, η Χιλή, η Καμπότζη και η Κύπρος να πέφτουν θύματα του «πολιτικού ρεαλισμού» του Κίσινγκερ. Εξω, όμως, από την πολιτική φούσκα της Ουάσιγκτον αυτή είναι μια πραγματικότητα που αναγνωρίζεται. Τις τελευταίες μέρες στις ΗΠΑ ξεκίνησε να κυκλοφορεί μια παλιά δήλωση του διάσημου σεφ και τηλεπαρουσιαστή του CNN Αντονι Μπουρντέν.
«Μόλις πάτε στην Καμπότζη, δεν θα σταματήσετε να θέλετε να χτυπήσετε τον Χένρι Κίσινγκερ. Ποτέ ξανά δεν θα μπορέσετε να ανοίξετε μια εφημερίδα και να διαβάσετε για εκείνον τον ύπουλο και δολοφονικό απατεώνα που κάθεται για μια ωραία κουβέντα με τον Τσάρλι Ρόουζ ή που βρίσκεται σε ένα κοσμικό γκαλά στο γυαλιστερό εξώφυλλο ενός περιοδικού χωρίς να πνιγείτε. Δείτε τι έκανε ο Χένρι στην Καμπότζη – τους καρπούς της πολιτικής του ιδιοφυΐας – και ποτέ δεν θα μπορέσετε να καταλάβετε γιατί δεν κάθεται στο εδώλιο της Χάγης δίπλα στον Μιλόσεβιτς».
