Εκτός από τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, ο πόλεμος είναι και μια εξόχως δαπανηρή διαδικασία. Εχει τεράστιο οικονομικό κόστος. Μέσα σε σχεδόν 18 μήνες από τη στιγμή που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, έχουν συνολικά δαπανηθεί στα πεδία των μαχών, και όχι μόνον, περισσότερα από 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως, σύμφωνα με μελέτη που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομίας.
Μέχρι το τέλος του 2023 είναι αδύνατον να γίνουν εκτιμήσεις, καθώς το τελικό ποσό του «χρήματος του πολέμου» θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ταχύτητα με την οποία το Κίεβο θα κατορθώσει να επιτύχει τους στόχους του.
Τα ρωσικά πλήγματα του τελευταίου διμήνου, τα οποία έχουν ως στόχο αποθήκες και σιλό σιτηρών, δεν είναι καθόλου τυχαία. Κύριος σκοπός τους δεν είναι τόσο να «πληγώσουν» την ουκρανική οικονομία, η οποία βρίσκεται σε πλήρη ύφεση, όσο τα «πορτοφόλια» των δυτικών συμμάχων της Ουκρανίας. Μετατρέποντας σε όπλο τα σιτηρά η Μόσχα πληγώνει για πρώτη φορά ουσιαστικά το σύνολο των δυνάμεων που βρίσκονται απέναντί της, ανεξάρτητα από το τίμημα το οποίο και η ίδια καλείται να πληρώσει.
Η τεράστια ανάγκη για αποτελεσματικά και άμεσα διαθέσιμα όπλα έχει βρει ευήκοα ώτα σε νέους, τεχνολογικά μορφωμένους ανθρώπους
Σε αυτό το κλίμα, και ενώ τα πυρομαχικά και στην ουκρανική πλευρά δεν είναι απεριόριστα, και κυρίως όχι δωρεάν, τους τελευταίους μήνες έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή μέσα ρεπορτάζ στα οποία παρουσιάζεται εκτενώς και με απόλυτους αριθμούς ένας νέος τύπος πολέμου που διεξάγουν οι Ουκρανοί.
Ο νέος έξυπνος και κυρίως οικονομικός πόλεμος της Ουκρανίας περιλαμβάνει πάνω από όλα έξυπνες και εύκολα υλοποιήσιμες ιδέες. Η τεράστια ανάγκη για αποτελεσματικά και άμεσα διαθέσιμα όπλα έχει βρει ευήκοα ώτα σε νέους, τεχνολογικά μορφωμένους ανθρώπους.
Τρισδιάστατοι εκτυπωτές για βόμβες
Οι Ουκρανοί επιστρατεύουν την εφευρετικότητα και όση φθηνή τεχνολογία διαθέτουν και παρουσιάζουν στα πεδία των μαχών άκρως αποτελεσματικά όπλα.
Το πιο πρόσφατο εξ αυτών, όπως πληρoφορούμαστε από τον «Economist», έχει το «οξύμωρο» όνομα βόμβα-«καραμέλα»: επί της ουσίας πρόκειται για βόμβες εξαιρετικά μικρού μεγέθους, τον σκελετό των οποίων οι Ουκρανοί τυπώνουν με τρισδιάστατους εκτυπωτές και είναι από φθηνό πλαστικό. Στην κεφαλή τους τοποθετείται εκρηκτική ύλη (συνήθως τύπου C4), η οποία έχει κυριολεκτικά σαρώσει τα χαρακώματα των Ρώσων, οι οποίοι έχουν φθάσει πλέον να αμύνονται στα ανατολικά και νότια μέτωπα της Ουκρανίας. Οι βόμβες αυτές κοστίζουν περίπου 3 δολάρια η κάθε μία για να εκτυπωθούν, ενώ το κόστος του εκτυπωτή, που μπορεί να παραγάγει-τυπώσει μέχρι και 10.000 «καραμέλες» τον μήνα, δεν υπερβαίνει τα 1.200 δολάρια. Οι συγκεκριμένες βόμβες «τσέπης» που οι Ουκρανοί ονομάζουν καραμέλες λόγω των έντονων φωσφοριζέ χρωμάτων που έχει το φθηνό πλαστικό που χρησιμοποιούν στις εκτυπώσεις τοποθετούνται σε drones τα οποία οι δημιουργοί τους έχουν με ελάχιστο κόστος μετασκευάσει και έχουν μετατρέψει από «σκεύη αναψυχής» σε άκρως φονικά όπλα αξίας 200 δολαρίων έκαστο.
Αξίζει να σημειωθεί πως και από «μακροοικονομική» σκοπιά το εγχείρημα είναι άκρως επιτυχημένο, καθώς ο ουκρανικός στρατός χρησιμοποιεί περίπου 10.000 βλήματα των 155 χιλιοστών ημερησίως στις μάχες με τους Ρώσους, με το κόστος να ξεπερνά, μόνο για αυτά τα πυρομαχικά, τα 33 εκατομμύρια ευρώ.
Σε αυτό το πλέγμα «έξυπνων και φθηνών» πολεμικών λύσεων θα πρέπει να υπολογιστούν και τα ουκρανικά drones, τα οποία οι Ουκρανοί έχουν βρει τρόπο και πρώτες ύλες για να τα κατασκευάζουν μαζικά σε τουλάχιστον δέκα τοποθεσίες στην ουκρανική επικράτεια.
Σύμφωνα με τις ελάχιστες πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει, εκτιμάται ότι αυτά τα drones συναρμολογούνται είτε από υλικά που έχουν περισωθεί από χτυπημένα drones, είτε από υλικά που υπάρχουν σε αφθονία στο εμπόριο, και οι τιμές τους είναι χαμηλές. Το κόστος κατασκευής και συναρμολόγησής τους κυμαίνεται ανάμεσα στα 150 και τα 400 δολάρια. Πηγές από το υπουργείο Αμυνας της Ουκρανίας αναφέρουν ότι σήμερα παράγονται περισσότερα από 3.000 τέτοια φθηνά και φονικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη την ημέρα, με στόχο ο αριθμός τους να ξεπεράσει μέχρι τα τέλη Αυγούστου τις 5.000.
Ανορθόδοξες μέθοδοι
Στην πραγματικότητα, η ουκρανική αντεπίθεση στα πεδία των μαχών με απόλυτους αριθμούς δεν σημειώνει πρόοδο, τουλάχιστον όχι αυτή που θα ανέμεναν όσοι δεν έχουν βρεθεί στα ουκρανικά πεδία. Σε αυτό το πνεύμα, το Κίεβο σχεδόν καθημερινά τονίζει ότι το ζήτημα δεν είναι τα τετραγωνικά μέτρα που ανακαταλαμβάνονται, αλλά η τελική νίκη. Την περασμένη εβδoμάδα τα τέσσερα πλήγματα για τα οποία το Κίεβο ανέλαβε την ευθύνη αφορούσαν χρήση «ανορθόδοξων» μεθόδων.
Τα δύο από αυτά ήταν σε λιμάνια και μάλιστα πολύ απομακρυσμένα ακόμη και για το βεληνεκές των σύγχρονων δυτικών όπλων που χειρίζονται οι Ουκρανοί. Τα άλλα δύο αφορούσαν επίσης κομβικά αν και αχαρτογράφητα για τη Δύση σημεία σε μικρές γέφυρες πέριξ της χερσονήσου της Κριμαίας, την οποία έχουν καταλάβει οι Ρώσοι. Δυτικοί αναλυτές σημειώνουν πως η όλο και πιο στοχευμένη χρήση τόσο εναέριων όσο και θαλάσσιων drones από τους Ουκρανούς καθίσταται στρατηγική επιλογή η οποία αξιοποιεί και μετατρέπει με ελάχιστο ρίσκο και κόστος μια σημαντική πληροφορία της αντικατασκοπείας σε καίριο χτύπημα. Οι δύο γέφυρες που επλήγησαν κοντά στην Κριμαία, αν και ελάχιστα γνωστές, είναι δύο κομβικοί δρόμοι τους οποίους οι Ρώσοι χρησιμοποιούσαν προκειμένου να ανεφοδιάζουν με πολεμοφόδια και στρατιώτες το νότιο μέτωπο.
Η συγκεκριμένη τακτική των Ουκρανών, σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, δεν έχει στόχο την ανακατάληψη της χερσονήσου τη Κριμαίας, την οποία απώλεσαν μέσα σε μία νύχτα το 2014, αλλά κυρίως την «απολίνωση» (τη «διακοπή της αιμορραγίας») του νοτίου μετώπου, η οποία θα φέρει τους Ρώσους στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια, αντιμέτωπους με το δίλημμα που έζησαν πριν από κάποιους μήνες στη Χερσώνα: «Αποχώρηση ή μαζικές απώλειες».
Οτιδήποτε και αν συμβεί από τα δύο, σε βάθος χρόνου θα πρόκειται για ακόμη μία στρατηγική ήττα των Ρώσων. Η οποία, με τη σειρά της, προστίθεται σε μια σειρά από πλήγματα τα οποία έχει υποστεί όλο αυτό το διάστημα το καθεστώς του Κρεμλίνου. Πλήγματα που αφορούν και το γόητρο του καθεστώτος, όπως στην περίπτωση του «πραξικοπήματος» του Γεβγένι Πριγκόζιν, του επικεφαλής της μισθοφορικής παραστρατιωτικής ομάδας Wagner και γνωστού και ως «σεφ του Πούτιν».
Ο «έξυπνος» πόλεμος των Ουκρανών, από την άλλη, υπογραμμίζει τα «πεπαλαιωμένα» μέσα, όχι μόνο σε επίπεδο οπλισμού αλλά και τακτικής, τα οποία επιστράτευσε ο ρωσικός στρατός για να εισβάλει στην Ουκρανία. Αναλυτές επισημαίνουν ότι με την εισβολή κατέρρευσε ο μύθος της «στρατιωτικής μηχανής», για να αναδειχθούν πλήθος προβλημάτων που ξεκινούν από την οργάνωση και φθάνουν έως το ηθικό των στρατιωτών.
Στο γεγονός ότι ο «στρατός είναι γυμνός» συνηγορούν και οι καρατομήσεις στρατηγών που έπεσαν στη δυσμένεια του ρώσου προέδρου.
