Την ανησυχία του για μια κλιμάκωση των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή εκφράζει στη συνέντευξή του στο «Βήμα» ο Ντέιβιντ Πετρέους, πρόεδρος του KKR Global Institute, πρώην διευθυντής της CIA, απόστρατος στρατηγός και ένας από τους πιο διεισδυτικούς αναλυτές στρατιωτικών επιχειρήσεων. Ο κ. Πετρέους, ο οποίος θα συμμετάσχει στο 9o Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (10-13 Απριλίου), εκτιμά επίσης ότι το 2024 θα είναι για τον πόλεμο στην Ουκρανία έτος ουσιαστικών μαχών στο πεδίο, χωρίς ουσιαστικό στρατηγικό κέρδος για καμία πλευρά.
Πώς θα μπορούσε το Ισραήλ να εξαλείψει τη Χαμάς χωρίς να αυξήσει τις ανθρώπινες απώλειες;
«Το πλαίσιο που αντιμετωπίζουν οι ισραηλινές δυνάμεις στη Γάζα, όπου επιδιώκουν να καταστρέψουν τη Χαμάς, είναι το πιο δαιμόνια δύσκολο που μπορεί να φανταστεί κανείς. Αντιμετωπίζουν έναν εξτρεμιστή εχθρό που δεν φοράει στολές, γνωρίζει πολύ καλά την περιοχή, χρησιμοποιεί αμάχους ως ανθρώπινες ασπίδες, έχει 350 μίλια υπόγειων τούνελ και υποδομών, κρατά περισσότερους από 100 ισραηλινούς ομήρους και βρίσκεται σε πυκνοκατοικημένες πόλεις με πολυώροφα κτίρια. Ο θεωρητικός ορισμός της «καταστροφής» είναι να «καταστήσει τον εχθρό ανίκανο να εκπληρώσει την αποστολή του χωρίς ανασύσταση». Επομένως, δεν απαιτεί τη σύλληψη ή τη δολοφονία κάθε τρομοκράτη της Χαμάς. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι ένα πολύ δύσκολο έργο, στο πιο δύσκολο πλαίσιο που μπορεί να φανταστεί κανείς. Και, σε μια τέτοια κατάσταση, θα υπάρξει αναπόφευκτα απώλεια αθώων αμάχων, σημαντικές ζημιές σε μη στρατιωτικές υποδομές και τεράστιες ανθρωπιστικές προκλήσεις.
Το ερώτημα για τους Ισραηλινούς, όπως και για τις δυνάμεις των ΗΠΑ σε μεγάλες αστικές περιοχές του Ιράκ, κατά τη διάρκεια της επέμβασης που είχα το προνόμιο να διοικήσω, είναι πώς να ελαχιστοποιήσουν την απώλεια αθώων πολιτών και την καταστροφή των υποδομών, καταστρέφοντας παράλληλα έναν εχθρό που καθιστά αυτούς τους στόχους εξαιρετικά δύσκολους. Είχαμε μια επιγραφή στους τοίχους των επιχειρησιακών κέντρων των αρχηγείων, των οποίων ηγήθηκα στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, που ρωτούσε: «Θα βγάλει αυτή η επιχείρηση από τους δρόμους περισσότερους κακούς από όσους θα δημιουργήσει;». Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις.
Ενώ οι πρώτες φάσεις της εκστρατείας στη Γάζα οδήγησαν σε σημαντικές απώλειες αμάχων και ζημιές στις υποδομές, φαίνεται ότι οι Ισραηλινοί εργάζονται σκληρότερα για να τις αποφύγουν στη νέα φάση της εκστρατείας. Θα ήθελα να υποστηρίξω ότι θα ήταν σκόπιμο για το Ισραήλ να ανακοινώσει ένα όραμα για τους Παλαιστινίους στη Γάζα, και στη Δυτική Οχθη, ότι η ζωή θα είναι καλύτερη για τον πληθυσμό όταν καταστραφεί η Χαμάς, ότι οι ζημιές μπορούν να επιδιορθωθούν, οι βασικές υπηρεσίες θα αποκατασταθούν και οι αγορές, τα σχολεία και οι κλινικές θα ξανανοίξουν, ενώ η παρουσία ασφαλείας θα διασφαλίσει ότι η Χαμάς δεν θα μπορεί να ανασυσταθεί. Το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου του μαθήματος που ξαναπήραμε στο Ιράκ μετά την απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων μάχης στα τέλη του 2011, όταν οι ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας έστρεψαν την προσοχή τους μακριά από το Ισλαμικό Κράτος, το οποίο είχε καταστραφεί κατά τις επιχειρήσεις του αμερικανικού στρατού το 2007 και το 2008 αλλά μπόρεσε να ανασυνταχθεί και να ιδρύσει το ισλαμιστικό εξτρεμιστικό χαλιφάτο στο βόρειο Ιράκ και στη βορειοανατολική Συρία».
Δεδομένων των εξελίξεων στην Ερυθρά Θάλασσα, ανησυχείτε για κλιμάκωση της σύγκρουσης;
«Ανησυχώ για την κλιμάκωση σε ολόκληρη την περιοχή, όχι μόνο στην Ερυθρά Θάλασσα. Πράγματι, έχουμε δει κλιμάκωση, αν και με όρια, στο Ιράκ και στη Συρία. Εχουμε δει επίσης επιθέσεις στο βόρειο Ισραήλ από δυνάμεις της λιβανέζικης Χεζμπολάχ από τον νότιο Λίβανο, αν και η Χεζμπολάχ φαίνεται να περιορίζει τον αριθμό και τη γεωγραφική έκταση των επιθέσεών της, καθώς δεν θέλει να ωθήσει το Ισραήλ στην καταστροφική απάντηση που προκάλεσε στον εαυτό της το 2006. Σαφώς, το Ιράν παρέχει χρηματοδότηση, εκπαίδευση, όπλα και καθοδήγηση στη Χαμάς και στους εντολοδόχους του σε Ιράκ, Συρία, Λίβανο, Υεμένη που είναι υπεύθυνοι για αυτές τις επιθέσεις. Ωστόσο, το Ιράν δεν φαίνεται να θέλει άμεση αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ, την οποία φαίνεται ότι και οι ΗΠΑ θέλουν να αποφύγουν. Αυτό με κάνει να πιστεύω ότι θα συνεχίσουν να υπάρχουν όρια στην κλιμάκωση. Στην Ερυθρά Θάλασσα, οι συνδυασμένες επιχειρήσεις ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου φαίνεται να μειώνουν σταδιακά τις δυνατότητες των Χούθι, αλλά η αποκατάσταση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα θα απαιτήσει πιθανότατα σημαντική πρόσθετη προσπάθεια».
Στην Ουκρανία, πώς βλέπετε να εξελίσσεται η κατάσταση δεδομένης της όχι και τόσο επιτυχημένης ουκρανικής αντεπίθεσης και της δυσκολίας της Δύσης να παράσχει περισσότερη βοήθεια;
«Η μόνη απάντηση είναι «εξαρτάται». Πράγματι, το μέλλον αυτού του πολέμου εξαρτάται από το εάν οι ΗΠΑ θα παράσχουν την πρόσθετη ουσιαστική βοήθεια που συμφωνήθηκε από τη Γερουσία, αλλά είναι αβέβαιη η υποστήριξη στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Εξαρτάται από την υποστήριξη μεμονωμένων ευρωπαϊκών χωρών. Είναι αξιέπαινη η έγκριση της ΕΕ για πρόσθετη βοήθεια 50 δισ. ευρώ και αποτελεί περαιτέρω απόδειξη ότι η Ευρώπη στέκεται στο ύψος των περιστάσεων. Εξαρτάται επίσης από την περαιτέρω ανάπτυξη από την Ουκρανία των δικών της οπλικών δυνατοτήτων, ιδίως αεροπορικών και θαλάσσιων drones, τα οποία ανάγκασαν κυρίως τον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας να αποσυρθεί σε μεγάλο βαθμό από το σημαντικό λιμάνι της Σεβαστούπολης, στην κατεχόμενη από τους Ρώσους Κριμαία. Και εξαρτάται από τις δυνατότητες τόσο της Ρωσίας όσο και της Ουκρανίας να στρατολογούν, εκπαιδεύουν, εξοπλίζουν και απασχολούν πρόσθετες στρατιωτικές μονάδες. Τέλος, θα εξαρτηθεί από τη συνεχιζόμενη εγχώρια υποστήριξη και αποφασιστικότητα των Ουκρανών και των Ρώσων. Ο ακριβέστερος όρος στη Ρωσία είναι αποδοχή ή παραίτηση, αντί υποστήριξη. Δεδομένων όλων αυτών, υποψιάζομαι ότι το 2024 θα είναι έτος συνεχιζόμενων ουσιαστικών εμπλοκών στο πεδίο, με εξαιρετικά υψηλές απώλειες για τη ρωσική πλευρά ιδιαίτερα, αλλά χωρίς σημαντικό στρατηγικό κέρδος για καμία πλευρά, αν και η Ρωσία μπορεί να επιτύχει τακτικά κέρδη».
Οι ΗΠΑ έδωσαν πράσινο φως για την αγορά F-16 από την Τουρκία. Χρειάζεται ρήτρα που να επιβεβαιώνει ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον κανενός μέλους του ΝΑΤΟ;
«Αυτό δεν είναι μια πιθανότητα για την οποία θα ανησυχούσα, ειδικά καθώς οι ΗΠΑ ενέκριναν επίσης μαχητικά αεροσκάφη F-35 για την Ελλάδα».
