«Το Βήμα» ζήτησε από τη νομικό Νόμι Μπαρ-Γιάακοβ, συνεργάτιδα του think tank Chatham House του Λονδίνου και με θητεία στον ΟΗΕ, να εξηγήσει τη δύσκολη σχέση Ισραήλ – ΟΗΕ.

Το κράτος του Ισραήλ δημιουργήθηκε εν μέρει χάρη στο ψήφισμα του ΟΗΕ για τη διχοτόμηση της Παλαιστίνης. Γιατί οι σχέσεις του με τον Οργανισμό είναι τόσο άσχημες;

«Λόγω του μεγάλου αριθμού αντισημιτικών ψηφισμάτων που οφείλονται στο ότι στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ συμμετέχει μεγάλος αριθμός αραβικών και μουσουλμανικών κρατών. Oσον αφορά τη διατήρηση της ειρήνης, ο ΟΗΕ δεν τη διατήρησε: όπως βλέπουμε σήμερα, παρά την παρουσία της UNIFIL στον νότιο Λίβανο με βάση το ψήφισμα 1701, η Χεζμπολάχ απέκτησε το παρόν οπλοστάσιό της».

Το Ισραήλ πρόσφερε στον ΟΗΕ όλα αυτά τα χρόνια, συμμετείχε, για παράδειγμα, σε ειρηνευτικές αποστολές σε τρίτες χώρες;

«Κατά την άποψή μου, όχι αρκετά. Αν συμμετείχε περισσότερο, θα ήταν ένας τρόπος για να δει η διεθνής κοινότητα μια άλλη πλευρά του Ισραήλ. Oταν εργαζόμουν στο γραφείο του ΓΓ του ΟΗΕ, είχα επισημάνει στον ισραηλινό πρεσβευτή ότι το Ισραήλ επικεντρώνεται στο να εντοπίζει τα άδικα ψηφίσματα, αλλά θα έπρεπε να αφιερώνει εξίσου πολλή ενέργεια για να συμμετέχει σε άλλες δραστηριότητες του Οργανισμού. Το Ισραήλ όμως έχει την ψυχολογία του θύματος. Παρ’ όλα αυτά, προσφέρει στον τομέα των νοσοκομείων σε πεδία πολέμου ή μετά από φυσικές καταστροφές».

Η ισραηλινή κυβέρνηση σκοπεύει να απαγορεύσει τη δράση της UNRWA στα παλαιστινιακά εδάφη; 

«Το Ισραήλ θεωρεί την UNRWA υποκριτική γιατί στα σχολεία που λειτουργούσε στη Γάζα γινόταν προπαγάνδα κατά του Ισραήλ, ενώ κάτω από τις εγκαταστάσεις της UNRWA η Χαμάς έχτιζε τούνελ και έκρυβε πυρομαχικά. Επιπλέον, το Ισραήλ θεωρεί την UNRWA συνένοχη της Χαμάς γιατί ένας αριθμός εργαζομένων της συμμετείχε στις θηριωδίες της 7ης Οκτωβρίου. Οι ΗΠΑ καλούν το Ισραήλ να μην περάσει τον νόμο για την απαγόρευση της UNRWA, όμως πρόκειται να ψηφιστεί την ερχόμενη εβδομάδα. Ωστόσο δεν είναι εύκολο να αντικατασταθεί η UNRWA στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα.

Θέλω επίσης να τονίσω ότι παρά τα αδιαμφισβήτητα φρικτά σεξουαλικά εγκλήματα που διέπραξε η Χαμάς την 7η Οκτωβρίου, ακόμη και κατά πολύ νεαρών κοριτσιών, οι υπηρεσίες του ΟΗΕ αρνήθηκαν να συνεργαστούν με τους ισραηλινούς δικηγόρους που χειρίζονται αυτές τις υποθέσεις. Αυτό προκάλεσε σοκ στο Ισραήλ – και σε εμένα».

Γιατί το Ισραήλ ανακήρυξε persona non grata τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες;

«Ο Γκουτέρες έκανε ορισμένες ανάρμοστες δηλώσεις και δεν ζήτησε ποτέ συγγνώμη – αυτό το πήρε πολύ σοβαρά το Ισραήλ».

Θα αποκατασταθούν οι σχέσεις Ισραήλ – ΟΗΕ αν πάψει να είναι πρωθυπουργός ο Νετανιάχου;

«Οχι, γιατί το ζήτημα πηγαίνει πολύ βαθύτερα. Αλλωστε στο Ισραήλ η Αριστερά είναι πολύ πιο «ηχηρή» στην απαγόρευση της UNRWA σήμερα – η αίσθηση ότι ο ΟΗΕ έχει προδώσει το Ισραήλ είναι διακομματική. Για να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη, είναι σημαντικό ο ΟΗΕ να αναλάβει την ευθύνη για τα λάθη του προς το Ισραήλ. Οσον αφορά τη UNIFIL, για παράδειγμα, να παραδεχτεί ότι δεν εφάρμοσε το ψήφισμα 1701 και να συνεργαστεί με το Ισραήλ για την εφαρμογή του».