Μετά τη δεξιά στροφή της ΕΕ που κατεγράφη στις ευρωεκλογές της περασμένης Κυριακής, η διαδικασία για την ανάδειξη των νέων οργάνων της Ενωσης και των επικεφαλής τους ενδέχεται, για πρώτη φορά, να ακολουθήσει ταχύτερους ρυθμούς. Αρχής γενομένης από σήμερα Δευτέρα, στο άτυπο δείπνο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων των «27» στις Βρυξέλλες, κατά τη διάρκεια του οποίου θα αρχίσουν οι συνομιλίες για τα πολιτικά πρόσωπα που θα αναλάβουν την ηγεσία των βασικών θεσμών της ΕΕ, δηλαδή του προέδρου της Κομισιόν, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου και του ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την άμυνα.
Η Κάλας θεωρείται η ισχυρή προσωπικότητα της ευρωομάδας των Φιλελευθέρων. Είναι γνωστή για την επικριτική στάση της έναντι της Μόσχας
Σύμφωνα με τον «Monde», η απόφαση του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία, που προκάλεσε πολιτικό σεισμό στη χώρα, δεν αναμένεται να διαταράξει το χρονοδιάγραμμα για τον καθορισμό των προσώπων που θα αναλάβουν τις κορυφαίες θέσεις στην ΕΕ. Σύμφωνα δε με το «Politico», ακριβώς εξαιτίας της βαριάς ήττας του κόμματος του Μακρόν στις ευρωεκλογές, η διαπραγματευτική ισχύς του πρόεδρου της Γαλλίας στις Βρυξέλλες έχει περιοριστεί, καθώς ο Μακρόν εστιάζει τώρα στις βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία και όχι στις εξελίξεις αναφορικά με το ποιοι θα είναι οι νέοι «Βig 4».
Την επανεκλογή της Φον ντερ Λάιεν υποσκάπτει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ο οποίος έφτασε στο σημείο να ζητήσει να μην προσκληθεί στο αυριανό δείπνο των ηγετών της ΕΕ
Και παρότι τα ονόματα των τεσσάρων δεν έχουν χαραχθεί σε πέτρα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα καθυστερήσουν να γίνουν γνωστά, καθώς άνεμος συναίνεσης πνέει στους κόλπους της ΕΕ. Τόσο μεγάλη είναι, σύμφωνα με το «Politico», η συναίνεση που ενδεχομένως να έχουμε ένα πρώτο περίγραμμα του νέου πολιτικού σχήματος και μετά το αυριανό άτυπο δείπνο στις Βρυξέλλες. Σημειωτέον ότι ο έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πολωνός ομόλογός του Ντόναλντ Τουσκ θα είναι οι δύο βασικοί διαπραγματευτές εκ μέρους του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) για την προεδρία της Επιτροπής και όλες τις θέσεις ευθύνης στην ΕΕ.
Και πάλι η Φον ντερ Λάιεν
Η νυν πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι η επικρατέστερη για να προχωρήσει σε δεύτερη θητεία στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς έχει εξασφαλίσει τη στήριξη του ΕΛΚ, του οποίου είναι η «κορυφαία υποψήφια» (spitzekandidat), των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και των Φιλελεύθερων. Την επανεκλογή της πάντως υποσκάπτει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ο οποίος έφτασε στο σημείο να ζητήσει να μην προσκληθεί η Φον ντερ Λάιεν στο αυριανό δείπνο των ηγετών της ΕΕ.
Η γερμανίδα πολιτικός θα κληθεί να διατηρήσει ισορροπίες για να ενισχύσει την υποψηφιότητά της, επιδιώκοντας τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση. Αν προχωρήσει σε άνοιγμα προς την ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, τότε θα βρει απέναντί της τους Γερμανούς Σοσιαλιστές του καγκελάριου Ολαφ Σολτς, ο οποίος έχει προειδοποιήσει ότι οποιαδήπoτε άλλη συμμαχία πέραν των παραδοσιακών κομμάτων (ΕΛΚ, Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι Renew και Πράσινοι) «θα είναι σφάλμα». Οι Πράσινοι είναι έτοιμοι να στηρίξουν τη Φον ντερ Λάιεν υπό την αίρεση ότι θα προωθήσει το Σύμφωνο για το Περιβάλλον, όρο στον οποίο αντιδρούν ωστόσο πολλά μέλη του ΕΛΚ, τα οποία θεωρούν ότι η συντηρητική πολιτικός επέδειξε υπερβολικό ζήλο κατά την πενταετία 2019-2024 ως προς τη θέσπιση ενωσιακής περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Ο σοβαρός Αντόνιο Κόστα
Για το αξίωμα του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επικρατέστερος φέρεται ο Σοσιαλιστής πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα, ο οποίος χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στις Βρυξέλλες, παρότι αποχώρησε προ μηνών από την πρωθυπουργία της χώρας εν μέσω σκανδάλων διαφθοράς της κυβέρνησής του. Αν ο Κόστα αναλάβει το συγκεκριμένο αξίωμα και η Φον ντερ Λάιεν τεθεί επικεφαλής της Κομισιόν (τα οποία θα ανακοινωθούν πιθανότατα κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής της ΕΕ στις 27-28 Ιουνίου), θα εξομαλυνθούν οι σχέσεις μεταξύ των δύο ευρωπαϊκών θεσμών ύστερα απί τη μια πενταετία δύσκολης, αν όχι τοξικής, συνεργασίας μεταξύ του Μισέλ και της Φον ντερ Λάιεν.
Στο σημερινό δείπνο στις Βρυξέλλες, οι «27» θα έχουν άτυπες συνομιλίες επί ζητημάτων όπως η έκθεση του Μάριο Ντράγκι σχετικά με το μέλλον της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Πάντως για τη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έχει ακουστεί και το όνομα της πρωθυπουργού της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν.
Η σκληρή Εσθονή
Η εσθονή πρωθυπουργός Κάγια Κάλας φέρεται ως η επικρατέστερη να αντικαταστήσει τον ισπανό Σοσιαλιστή Ζοζέπ Μπορέλ στο αξίωμα του ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την άμυνα. Η Κάλας θεωρείται η ισχυρή προσωπικότητα της ευρωομάδας των Φιλελευθέρων (Renew). Είναι γνωστή για την επικριτική της στάση έναντι της Μόσχας, στάση που συμμερίζονται όλες οι χώρες της Βαλτικής οι οποίες συνορεύουν με τη Ρωσία. Ωστόσο εκφράζονται φόβοι ότι αν επιλεγεί για το συγκεκριμένο αξίωμα, η Κάλας θα εστιάσει αποκλειστικώς στο ζήτημα της ρωσικής επιθετικότητας, καθώς δεν προβλέπεται στον κοντινό ορίζοντα το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, και δεν θα δώσει την απαιτούμενη προσοχή στα ζητήματα που αφορούν τις σχέσεις της ΕΕ με άλλες περιοχές του κόσμου, όπως η Μέση Ανατολή, η Αφρική και η Λατινική Αμερική.
Ακλόνητη η Μέτσολα
Η Μαλτέζα Ρομπέρτα Μέτσολα του ΕΛΚ, νυν πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, αναμένεται να επανεκλεγεί στο αξίωμά της. Η πρώτη ολομέλεια της Ευρωβουλής έχει προγραμματιστεί για τις 16-17 Ιουλίου. Δύο ημέρες αργότερα, το Ευρωκοινοβούλιο θα πρέπει να ψηφίσει για την εκλογή της προέδρου της Κομισιόν. Πάντως στις διαπραγματεύσεις για την κατανομή των «top jobs» της ΕΕ θα περιληφθεί το όνομα του Ντράγκι, πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας και πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Ο βαθιά ευρωπαϊστής Ντράγκι – ιδιότητα την οποία απέδειξε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης της ΕΕ – χαίρει μεγάλης εκτίμησης και θεωρείται ιδεώδης υποψήφιος για όλες τις σημαντικές θέσεις της ΕΕ.
