Σε πολιτική σύγχυση βρίσκεται η Ισπανία μετά τις εκλογές της περασμένης Κυριακής, αφού κανένα κόμμα δεν φαίνεται να έχει ξεκάθαρο δρόμο για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Μάλιστα, η αβεβαιότητα oξύνθηκε καθώς και τα δύο κύρια κόμματα της Ισπανίας έδειξαν ότι σκοπεύουν να προσπαθήσουν να διεκδικήσουν την εξουσία. Το μόνο σίγουρο λοιπόν αυτή τη στιγμή φαίνεται να είναι ότι η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με εβδομάδες, ίσως και μήνες, πολιτικών διαπραγματεύσεων ή ακόμη και νέες εκλογές για να διευθετηθεί το χάος.
Επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις που το ήθελαν πρώτο, το Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) του Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό κέρδισε πράγματι τις περισσότερες ψήφους, συγκεντρώνοντας 133 έδρες (47 περισσότερες από το 2019). Ομως, ο αριθμός αυτός δεν αντεπεξέρχεται στις προσδοκίες που ο αρχηγός του είχε δημιουργήσει.
Οπως εξηγεί η «El Pais», δεν πρόκειται καν για μια «πικρή νίκη» όπως χαρακτηρίστηκε από πολλά διεθνή μέσα, αλλά για μια «ανούσια νίκη», αφού πρώτον, δεν πήρε – αναμενόμενα – την πολυπόθητη αυτοδυναμία και δεύτερον, ακόμη και αν συνεργαστεί με το ακροδεξιό Vox, δεν συγκεντρώνει την απαραίτητη πλειοψηφία των 176 εδρών για να κυβερνήσει.
Για να καταφέρει το ΡΡ να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού, θα πρέπει τουλάχιστον και κάποιο τρίτο κόμμα να συμμετέχει σε αυτή, αφού ο Φεϊχό και ο Σαντιάγο Αμπασκάλ του Vox συγκεντρώνουν 169 έδρες. Αυτό όμως φαντάζει αδύνατο, γιατί τα υπόλοιπα κόμματα στη Βουλή είναι, πέρα από τους Σοσιαλιστές (PSOE) και τον αριστερό συνασπισμό Sumar, δύο καταλανικά (από 7 έδρες το καθένα) και δύο βασκικά (6 και 5 έδρες αντίστοιχα), δηλαδή αυτά που η Μαδρίτη ονομάζει «περιφερειακά». Τα κόμματα αυτά παραδοσιακά δεν έχουν καλή σχέση με τη Δεξιά, όμως καθώς τα τελευταία χρόνια παρήλθε ο δικομματισμός στη χώρα, αρχίζουν να έχουν ρόλο ρυθμιστή.
Η άρνηση των Βάσκων
Για αυτόν τον λόγο, στην προσπάθειά του να αναλάβει την εξουσία, ο Φεϊχό απηύθυνε πρόταση συνεργασίας προς το Βασκικό Εθνικιστικό Κόμμα (PNV), το οποίο κυβερνά και την Αυτονομία της Χώρας των Βάσκων, όμως αυτό αρνήθηκε κατηγορηματικά λόγω της παρουσίας του Vox.
Βέβαια, υπάρχουν και τα κόμματα των Καναρίων Νήσων και της Ναβάρα, που όμως το καθένα κατέχει 1 έδρα, άρα ακόμη δεν συγκεντρώνεται η απαιτούμενη πλειοψηφία για έναν δεξιό συνασπισμό.
Το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης μειοψηφίας, όπως η προηγούμενη του Πέδρο Σάντσεθ με τους Podemos, μάλλον δεν αποτελεί μια βιώσιμη λύση, διότι κατ’ αρχάς θα πρέπει στην ουσία να το «επιτρέψει» το κόμμα του Σάντσεθ, πράγμα απίθανο εφόσον ευελπιστεί σε μία δεύτερη θητεία. Αλλά ακόμη και αυτό να συνέβαινε, τα δεδομένα δείχνουν πως θα ήταν οριακά ανέφικτο να περάσει νομοσχέδια, αφού και πάλι θα χρειαζόταν τη στήριξη μικρότερων κομμάτων.
Οι επιλογές λοιπόν λιγοστεύουν για τον Φεϊχό, ο οποίος όμως «θα κάνει το καθήκον του και θα προσπαθήσει να διαπραγματευτεί» όπως δήλωσε, καλώντας τον κόσμο να «μη βγάζει βιαστικά συμπεράσματα».
Ο Σάντσεθ, κόντρα στα προγνωστικά, έδωσε το πολλοστό δείγμα της ικανότητάς του στις ανατροπές: ξεπέρασε το αποτέλεσμα του 2019 με περίπου ένα εκατομμύριο ψήφους. Ετσι λοιπόν, διαφαίνεται άλλη μία ευκαιρία για τον υπηρεσιακό πλέον πρωθυπουργό της Ισπανίας, προκειμένου να σχηματίσει, αυτή τη φορά, μια «κυβέρνηση ηττημένων», το οποίο όμως μπορεί να αποδειχθεί πολύ περίπλοκο και αμφιλεγόμενο.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, οι Σοσιαλιστές θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με το Sumar, που πλέον έχει απορροφήσει τους Podemos, όμως μαζί συγκεντρώνουν 153 έδρες. Και μπορεί η πρόσφατη ιστορία να έδειξε ότι ο Σάντσεθ κατάφερε να βρει τη χρυσή τομή με τα αυτονομιστικά κόμματα, αφού είχε τη στήριξη του καταλανικού ERC και του βασκικού Bildu στην προηγούμενη κυβέρνηση μειοψηφίας του, όμως σήμερα τα πράγματα δυσκολεύουν. Και αυτό γιατί θα χρειαζόταν τη στήριξη και του βασκικού PNV αλλά και του σκληροπυρηνικού καταλανικού JUNTS, ηγέτης του οποίου είναι ο Κάρλες Πουιτζδεμόν, φυγάς στο Βέλγιο με κατηγορίες για την απόπειρα απόσχισης της Καταλωνίας το 2017.
Για να κερδίσει ο Σάντσεθ τη στήριξη των αυτονομιστικών κομμάτων, θα πρέπει κάτι να τους δώσει σε αντάλλαγμα, κίνηση που από την προηγούμενη θητεία του έχει βρεθεί στο επίκεντρο της κριτικής που του ασκείται, ενώ υπήρξε και κεντρικό θέμα της προεκλογικής εκστρατείας της Ακροδεξιάς.
Το σενάριο δεύτερων εκλογών
Το νέο κοινοβούλιο της Ισπανίας θα συνεδριάσει στα μέσα Αυγούστου και, στη συνέχεια, ο βασιλιάς Φελίπε αναμένεται να καλέσει τους δύο αρχηγούς, να ακούσει τις προτάσεις τους για σχηματισμό κυβέρνησης και να δώσει την εντολή σε αυτόν που έχει τις περισσότερες πιθανότητες.
Από εκεί και πέρα, οι 350 βουλευτές έχουν στη διάθεσή τους τρεις μήνες για να καταλήξουν σε συμφωνία. Διαφορετικά, η Ισπανία θα προχωρήσει σε νέες εκλογές. Αν κάτι πάντως έγινε σαφές μέσα από τις εκλογές της περασμένης Κυριακής είναι πως η ισπανική κοινωνία ανέχεται έως ένα σημείο την πόλωση και τη «βρώμικη» πολιτική καμπάνια, αφού η «φασαρία» που έκανε κυρίως το Vox και δευτερευόντως το ΡΡ δεν μεταφέρθηκε στις κάλπες, με το πρώτο να χάνει μάλιστα 19 έδρες. Το κυριότερο όμως είναι, όπως σημειώνουν πολιτικοί αναλυτές, ότι παρά την άνοδο του Vox στις περιφερειακές εκλογές του περασμένου Μαΐου, η Ισπανία επαλήθευσε τη φήμη της ως μια από τις πλέον προοδευτικές χώρες της Ευρώπης αφού οι κάλπες της περασμένης Κυριακής ανέκοψαν την ανοδική πορεία της Ακροδεξιάς.
