Αιφνιδιάζοντας σύσσωμη τη διεθνή κοινότητα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι απάντησε με επίθεση στην επίθεση, καταθέτοντας επίσημο αίτημα για άμεση ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ μόλις δύο ώρες μετά την ομιλία του Βλαντίμιρ Πούτιν την Παρασκευή για την προσάρτηση τεσσάρων ουκρανικών επαρχιών στη Ρωσία.
Διαβάστε ακόμη: Ουκρανία: Το Κίεβο πανηγυρίζει για την ανακατάληψη της πόλης Λιμάν – Σύμμαχος του Πούτιν απειλεί με πυρηνικά
Η απόφαση του Κιέβου ελήφθη στη διάρκεια της έκτακτης σύσκεψης που είχε ο ουκρανός πρόεδρος με υψηλόβαθμους αξιωματούχους Αμυνας και Ασφάλειας. Αποτελούσε όμως πάγια φιλοδοξία της χώρας, η οποία καθορίζεται και στο Σύνταγμά της από το 2019. Αλλά μετά την εισβολή του Πούτιν τον περασμένο Φεβρουάριο, οι βορειοατλαντικές βλέψεις του Κιέβου είχαν εγκαταλειφθεί, με τον ίδιο τον Ζελένσκι να αποδέχεται ότι μπορεί να μην πραγματοποιηθούν ποτέ.
Casus belli η ένταξη
Από την πλευρά της, η Μόσχα έχει αναγορεύσει σε casus belli την ένταξη της Ουκρανίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, θεωρώντας το σενάριο αυτό ως μια υπαρξιακή απειλή που θα φέρει τους δυτικούς πυραύλους στην αυλή της και προειδοποιώντας ότι θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο που έχει στη διάθεσή της για την προστασία του ρωσικού εδάφους, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων.
Είναι σαφές ότι η κατάσταση κλιμακώνεται επικίνδυνα σε όλα τα μέτωπα του πολέμου, λένε αναλυτές. Το ίδιο διαπίστωσε και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ στην έκτακτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε αργά προχθές μετά τις καταιγιστικές εξελίξεις.
«Θα συνεχίζουμε να στηρίζουμε»
Αφού καταδίκασε την προσάρτηση των τεσσάρων επαρχιών από τη Μόσχα, ο Γενς Στόλτενμπεργκ παρέπεμψε την Ουκρανία στις αποφάσεις της Συνόδου του περασμένου Ιουνίου στη Μαδρίτη, λέγοντας ότι το αίτημά της θα εξεταστεί, ενώ θα πρέπει να γίνει ομόφωνα αποδεκτό από όλα μέλη της Συμμαχίας. Είπε ωστόσο ότι «έχουμε έναν επιτιθέμενο κι ένα θύμα του επιτιθέμενου και το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να το στηρίζει».
Υπάρχει όμως κάτι που μπορεί να σταματήσει τον Πούτιν; Το ερώτημα αυτό που έθεταν αναλυτές – αφήνοντας ένα «όχι» να αιωρείται σαν απάντηση -, όταν ο ρώσος πρόεδρος εισέβαλε σε ένα κυρίαρχο κράτος καταπατώντας όλες τις συνθήκες του Διεθνούς Δικαίου, ήρθε δυστυχώς να επιβεβαιωθεί ξανά.
Η φιέστα και οι απειλές
Επτά μήνες μετά την έναρξη του παράνομου πολέμου στην Ουκρανία, με μια μεγαλοπρεπή φιέστα και υπό τις επευφημίες δεκάδων παρευρισκομένων στη μεγάλη αίθουσα του Κρεμλίνου που ζητωκραύγαζαν «Ρωσία! Ρωσία!», ο Πούτιν διακήρυξε την προσάρτηση στη Ρωσία τεσσάρων περιοχών – Λουχάνσκ, Ντονέτσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα -, δηλαδή το 15% των ουκρανικών εδαφών.
Ο Πούτιν απείλησε άμεσα και εκ νέου τη Δύση για χρήση πυρηνικών, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ έχουν δημιουργήσει «προηγούμενο» αφού χρησιμοποίησαν πυρηνικά όπλα κατά της Ιαπωνίας στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ επικαλέστηκε τα πρόσφατα ψευτοδημοψηφίσματα που έστησε στις εν λόγω περιοχές υπό την απειλή των όπλων και τα οποία έχουν καταδικάσει ο ΟΗΕ και το σύνολο της διεθνούς κοινότητας.
Η επίσημη διαδικασία για την ενσωμάτωση των τεσσάρων περιοχών στη Ρωσική Ομοσπονδία θα πραγματοποιηθεί τις επόμενες ημέρες με ψήφισμα στη Δούμα και θα πρόκειται για τη μεγαλύτερη απόσπαση ξένων περιοχών από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Κράτος με παράνομα σύνορα
Δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί πού θα χαράξει η Ρωσία τα νέα γεωγραφικά όριά της στην κατεχόμενη Νότια Ουκρανία. Είναι όμως σίγουρο ότι ο Πούτιν μετατρέπει τη χώρα του σε ένα κράτος με παράνομα σύνορα. Ενα κράτος που περιλαμβάνει περιοχές που όχι απλώς δεν έχουν αναγνωριστεί από οποιοδήποτε άλλο κράτος ή διεθνή οργανισμό, αλλά δεν έχουν ούτε κεντρική διοίκηση.
«Προσφέρει μια εκτροπή για τον ρωσικό λαό και το ρωσικό κράτος» σχολιάζει στο BBC ο Πολ Στρόνσκι, αναλυτής της δεξαμενής σκέψης Carnegie Endowment for International Peace. Αλλωστε, από την προεδρική ομιλία δεν έλειψαν οι αναφορές της «κακιάς Δύσης που θέλει να καταστρέψει τη Ρωσία», με τον Πούτιν να κάνει επίκληση στα αισθήματα πατριωτισμού των Ρώσων που τις τελευταίες μέρες επιχειρούν κατά χιλιάδες να φύγουν από τη χώρα για να αποφύγουν τη μερική επιστράτευση.
Η ερμηνεία της προσάρτησης
Τι σημαίνει πρακτικά η προσάρτηση των τεσσάρων επαρχιών στα ανατολικά και στον νότο της Ουκρανίας; Ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο αν θα αλλάξει πολλά πράγματα. Είναι όμως βέβαιο ότι ο ρώσος πρόεδρος θα είναι σε θέση να στείλει νέα στρατεύματα στο μέτωπο και να απειλήσει τη Δύση και την Ουκρανία να μη στρέψουν τα όπλα τους προς τις περιοχές αυτές. Αλλιώς θα αντιμετωπίσει κάθε πλήγμα σαν να επρόκειτο για επίθεση στη ρωσική επικράτεια.
Βέβαιο είναι πως και η συγκυρία δεν είναι τυχαία. Η αντίσταση των Ουκρανών αποδείχθηκε ανέλπιστη καθ’ όλη τη διάρκεια της επτάμηνης ρωσικής κατοχής, όπως και η δραματική αντεπίθεση του Κιέβου στη Βορειοανατολική Ουκρανία, αλλά και, στον απόηχο της Συνόδου Κορυφής στη Σαμαρκάνδη, οι σαφείς αποστάσεις ασφαλείας που τήρησαν απέναντί του Κίνα και Ινδία. Για το μυαλό του Πούτιν, έπρεπε να υπάρξει απάντηση. Μια νίκη.
