Το 2023 έχει ιδιαίτερη σημασία για την Τουρκία καθώς σηματοδοτεί τα εκατό χρόνια από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας. Για τον πρόεδρο Ερντογάν, ωστόσο, η επέτειος σηματοδοτεί την ολοκλήρωση του οράματος για μια «Νέα Τουρκία», χωρίς να αφήνει καμία αμφιβολία ότι αυτή η «Yeni Türkiye» διαφέρει θεμελιωδώς από το κράτος που ίδρυσε ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ στα ερείπια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δηλαδή ένα κράτος δημοκρατικό, κοσμικό και σύγχρονο.
Ο Ατατούρκ απαγόρευσε το φέσι, αντικατέστησε το ισλαμικό ημερολόγιο με το Γρηγοριανό και εισήγαγε τη λατινική γραφή στη θέση της αραβικής. Επεδίωξε πλήρη ρήξη με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και το σουνιτικό Ισλάμ που θεωρούσε στοιχείο οπισθοδρόμησης για το νεοσυσταθέν έθνος. Ωστόσο, ο τουρκικός εθνικισμός και η εκκοσμίκευση που πρόταξε δεν μπόρεσαν ποτέ να ολοκληρωθούν ουσιαστικά. Πλην των συνεργατών και μετέπειτα επιγόνων του, Ισμέτ Ινονού και Τζελάλ Μπαγιάρ, η ηγεσία των οποίων ήταν βασισμένη στις κεμαλικές αρχές, το 1950 ο Αντνάν Μεντερές χαλάρωσε το πλαίσιο για το Ισλάμ και συμπορεύτηκε μαζί του. Σε βαθμό που για πρώτη φορά από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας το νομιμοποίησε στα πολιτικά δρώμενα.
Η στρατιωτική δικτατορία υπό τον στρατηγό Τζεμάλ Γκιουρσέλ το 1960-61 άλλαξε προσωρινά το τοπίο, ο Μεντερές απαγχονίστηκε αλλά η μαγιά ήδη υπήρχε. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60, ο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ θα συμμαχήσει με το Ισλάμ και το 1972 ο Νετσμετίν Ερμπακάν θα ιδρύσει το ισλαμικό κόμμα Εθνικής Σωτηρίας που βρήκε μεγάλα ερείσματα στις αγροτικές περιοχές της Ανατολίας υποστηρίζοντας την ανάπτυξη της χώρας χωρίς όμως αυτή να υποτάσσεται στον δυτικό τρόπο ζωής.
Το κόμμα ανέστειλε τη λειτουργία του με το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980 υπό τον στρατηγό Κενάν Εβρέν. Διάρκειας δύο ετών, το πραξικόπημα αποτέλεσε τομή στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της χώρας. Θεωρώντας τον κουρδικό παράγοντα και τη διάδοση του κομμουνισμού ως απειλές διάσπασης, ο Εβρέν είδε στη θρησκεία τη συγκολλητική ουσία που θα ένωνε την κοινωνία. Αποτέλεσμα; Το πολιτικό Ισλάμ γνώρισε μεγάλη άνθηση και με την αποκατάσταση της δημοκρατίας, ο Τουργκούτ Οζάλ στα μέσα της δεκαετίας του ’80 θα βάλει τους ισλαμιστές για τα καλά στα πράγματα, αίροντας τα νομικά προσκόμματα που υπήρχαν για τα ισλαμιστικά κόμματα.
Τη δεκαετία του ’90, οι κεμαλιστές που έβλεπαν τους ισλαμιστές να ενισχύονται ξεκίνησαν εκκαθαρίσεις στον κρατικό μηχανισμό και έθεσαν εκτός νόμου το κόμμα του Ερμπακάν. Ιδρύθηκε το Κόμμα της Αρετής, που και αυτό τέθηκε εκτός νόμου για να αντικατασταθεί από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) υπό τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος θα έρθει στην εξουσία το 2003 κυβερνώντας έκτοτε αδιαλείπτως.
