«Η πρώτη αντίδρασή μας ήταν σοκ. Ομως λίγο μετά, συνειδητοποιήσαμε ότι ο Ναβάλνι θα πέθαινε εξαιτίας της απάνθρωπης μεταχείρισης του καθεστώτος. Οταν λέμε ότι τον Ναβάλνι τον δολοφόνησε η ρωσική δικτατορία, εννοούμε ότι μεθόδευσε την εξόντωσή του. Το γεγονός ότι πέθανε τη συγκεκριμένη μέρα μπορεί να ήταν και τυχαίο, αμφιβάλλω αν τον δηλητηρίασαν ή τον βασάνισαν λίγο νωρίτερα». Αυτό υποστήριξε μιλώντας στο «Βήμα» από τη Βιέννη ο Μιχαήλ Κόμιν, ρώσος πολιτικός επιστήμων, αναλυτής στο ευρωπαϊκό think tank European Council on Foreign Relations (ECFR) λίγες ώρες μετά την είδηση του θανάτου του Αλεξέι Ναβάλνι.
Στη φυλακή
Την περασμένη Παρασκευή, οι αρχές της φυλακής υψίστης ασφαλείας, στην οποία κρατούνταν συχνά σε απομόνωση, ανακοίνωσαν ότι κατά τον πρωινό προαυλισμό του, ο Ναβάλνι αισθάνθηκε αδιαθεσία και λίγο μετά πέθανε. Η είδηση του θανάτου τού υπ’ αριθμόν ένα αντιφρονούντος της Ρωσίας ξεσήκωσε διεθνή κατακραυγή και καταδίκες από τους δυτικούς ηγέτες.
Πόσο θα επηρεάσει ο θάνατος του Ναβάλνι τη ρωσική προεκλογική εκστρατεία εν όψει των προεδρικών εκλογών στις 17 Μαρτίου, δεδομένου ότι ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει εξασφαλισμένη τη νίκη; «Ο Πούτιν θα προσπαθήσει να απομονώσει το γεγονός του θανάτου του Ναβάλνι, να το υποβαθμίσει στα ΜΜΕ που ελέγχει, μεσούσης της προεκλογικής του εκστρατείας. Δεν μπορούν βεβαίως να υπάρξουν μαζικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στη Ρωσία γιατί το Κρεμλίνο έχει καταστρέψει, την τελευταία διετία, όλες τις σχετικές υποδομές.
Ωστόσο συμβολικές διαμαρτυρίες ήδη υπάρχουν. Οπως και στον πρώτο μήνα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι Ρώσοι αφήνουν λουλούδια σε μνημεία για τους πολιτικούς κρατουμένους επί ΕΣΣΔ, ενώ τα ρωσικά social media έχουν κατακλυστεί από μηνύματα για τον Ναβάλνι».
Θα σφίξει τον κλοιό
Ο Πούτιν προσπαθεί να πείσει ότι αυτός είναι ο μοναδικός και νόμιμος άρχων της Ρωσίας. Ο θάνατος του Ναβάλνι ερμηνεύεται ευρέως ως επίδειξη δύναμης από τον ρώσο πρόεδρο, που δεν αφήνει κανέναν να απειλεί την απόλυτη κυριαρχία του. Παρατηρητές της Ρωσίας προειδοποιούν ότι οι εξελίξεις στην υπόθεση Ναβάλνι προμηνύουν ότι ο Πούτιν θα σφίξει τον κλοιό μετά τις εκλογές.
Ομως το γεγονός ότι ακόμη και η φυλάκιση του Ναβάλνι, σε μια απομονωμένη φυλακή μέσα στον Αρκτικό Κύκλο, δεν ήταν αρκετή, δείχνει ότι ο ρώσος πρόεδρος τον φοβόταν. «Ακόμη και πίσω από τα κάγκελα, ο αντιφρονών ηγέτης αποτελούσε απειλή για τον διεφθαρμένο ρώσο πρόεδρο» έγραψε στο «The Atlantic» η ειδική στη Ρωσία Αν Απλμπάουμ λίγο μετά τον θάνατό του.
Ηγέτης που ένωνε
Το ερώτημα είναι πρόωρο, όμως διερωτάται κανείς ποιος θα μπορούσε να «διαδεχθεί» τον Ναβάλνι στην ηγεσία της ρωσικής αντιπολίτευσης. «Ο Ναβάλνι ήταν χαρισματικός, ήταν ηγέτης που ένωνε την κατακερματισμένη ρωσική αντιπολίτευση.
Δεν μπορεί να τον αντικαταστήσει ούτε ο Γκάρι Κασπάροφ ούτε ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι. Ομως συχνά, τα πρόσωπα που εναντιώνονται στον Πούτιν έρχονται από το πουθενά. Το τελευταίο εξάμηνο είδαμε τη σχετικά άγνωστη δημοσιογράφο Γιεκατερίνα Ντουντσόβα που θέλησε να κατέβει ως ανεξάρτητη υποψήφια στις εκλογές. Ο Πoύτιν της το απαγόρευσε, όμως υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν σε αυτή και τη στηρίζουν».
