Τη μείζονα επίδραση της κλιματικής αλλαγής στη ζωή του πλανήτη κατέδειξαν με δραματικό τρόπο οι μεγάλες πυρκαγιές που κατακαίουν από την περασμένη Τρίτη την ευρύτερη περιοχή του Λος Αντζελες στη νότια Καλιφόρνια των Hνωμένων Πολιτειών. Ωστόσο, πέραν της περιβαλλοντικής διάστασης, το ακραίο φυσικό φαινόμενο, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον 10 ανθρώπων και την καταστροφή εκτάσεων τουλάχιστον 145.000 στρεμμάτων, στο μεγαλύτερο τμήμα τους κατοικημένων, έχει ταυτόχρονα και άλλες δύο διαστάσεις, εξίσου σημαντικές, μία κοινωνική και μία πολιτική.
Από την περασμένη Τρίτη τουλάχιστον 180.000 άνθρωποι έλαβαν οδηγίες προκειμένου να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Οι άνθρωποι αυτοί αναζητούν προσωρινό κατάλυμα σε σπίτια συγγενών και φίλων, σε ξενοδοχεία και σε σπίτια ή διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Καθώς όμως το πρόβλημα της έλλειψης στέγης στην Καλιφόρνια προϋπήρχε των πυρκαγιών, οι συνθήκες εύρεσης καταλύματος για τους πυρόπληκτους καθίστανται ακόμη πιο δύσκολες.
Η Τζέιν Ρόμπισον και οι δύο κόρες της φιλοξενούνται προς το παρόν σε σπίτι φίλων τους, όμως σχεδιάζουν να μετακομίσουν σε ένα Αirbnb κοντά στο παλιό τους σπίτι, το οποίο έχει καταστραφεί ολοσχερώς. Ομως ο ιδιοκτήτης του σπιτιού, ο οποίος το μισθώνει ως Αirbnb, δεν μπορεί να διαβεβαιώσει τη Ρόμπισον ότι και αυτό το σπίτι δεν θα καεί. Το να βρουν να νοικιάσουν ένα κατάλυμα για μεγαλύτερο διάστημα είναι πολύ πιο δύσκολη υπόθεση. «Δεν νομίζω ότι έχουν μείνει πολλά σπίτια όρθια στην περιοχή» λέει η Ρόμπισον. Και όσα έχουν μείνει είναι απρόσιτα.
Το πρόβλημα της στέγης είναι πολύ έντονο. Σύμφωνα με το Zillow, έναν ιστότοπο για την κτηματική αγορά, το 2022 στην περιοχή υπήρχε ήδη έλλειψη 337.000 κατοικιών, γεγονός το οποίο είχε ως συνέπεια να εκτοξευτούν οι τιμές των ακινήτων. Στο διάστημα από το τέλος του 2019 ως το 2024, στην κομητεία του Λος Αντζελες, η μέση τιμή ενός σπιτιού για μια τετραμελή οικογένεια αυξήθηκε κατά 40%, φθάνοντας τα 912.000 δολάρια.
Στις συνέπειες του φαινομένου της έλλειψης στέγης συμπεριλαμβάνεται η εκτίναξη των ασφαλίστρων των ακινήτων στην περιοχή, η οποία μπορεί να συμπαρασύρει και τις τιμές ασφαλίστρων σε άλλες περιοχές των ΗΠΑ. Οι πυρκαγιές στην Καλιφόρνια εκτιμάται ότι έχουν προκαλέσει ασφαλιστικές απώλειες ύψους 20 δισ. δολαρίων. Σύμφωνα με μελέτη της Harvard Business School, εκτεταμένες καταστροφές σε ορισμένες περιοχές των ΗΠΑ επηρεάζουν το ύψος των ασφαλίστρων κατοικιών και σε άλλες περιοχές. Πολλές ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Καλιφόρνια, έχουν προχωρήσει στην ακύρωση χιλιάδων συμβολαίων, ειδικά στις περιοχές που έχουν καεί. Σύμφωνα με το Bloomberg, οι ζημιές αναμένεται να γιγαντώσουν την «τρύπα» στον τομέα της ασφάλειας σπιτιών από θεομηνίες, η οποία ενδέχεται να υπερβεί το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, προκαλώντας οικονομική κρίση στις πληγείσες Πολιτείες. Μεταξύ των πανάκριβων ακινήτων τα οποία καταστράφηκαν στην περιοχή του Λος Αντζελες ήταν και οι επαύλεις διάσημων ηθοποιών του Χόλιγουντ, όπως ο Μπίλι Κρίσταλ, η Τζέιμι Λι Κέρτις, ο Τζέιμς Γουντς, και κοσμικών προσώπων, όπως η Πάρις Χίλτον.
Η διαμάχη Νιούσομ – Τραμπ
Οι πυρκαγιές στην Καλιφόρνια έγιναν αφορμή για να οξυνθεί η διαμάχη μεταξύ του Γκάβιν Νιούσομ, του Δημοκρατικού κυβερνήτη της Πολιτείας ο οποίος βρίσκεται στο αξίωμα από το 2018, και του Ρεπουμπλικανού νεοεκλεγέντος προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Και στο παρελθόν, η παραδοσιακά δημοκρατική Καλιφόρνια είχε συχνά γίνει σάκος του μποξ για τον Τραμπ, ο οποίος την είχε αποκαλέσει «αποτυχημένη Πολιτεία», ενώ της καταλόγιζε αυξημένη εγκληματικότητα και αυξημένο αριθμό μεταναστών. Πλέον, εν όψει της ανάληψης της προεδρίας στις 20 Ιανουαρίου, ο Τραμπ θα αναγκαστεί να συνεργαστεί με τον κυβερνήτη Νιούσομ για την ανοικοδόμηση ολόκληρων συνοικιών του Λος Αντζελες. Η ανάπλαση των κατεστραμμένων περιοχών αναμένεται να κοστίσει δισεκατομμύρια δολάρια και για να επιτευχθεί θα απαιτηθεί διαρκής συνεργασία των ομοσπονδιακών και των πολιτειακών αρχών. Ο Τραμπ κατηγόρησε τον Νιούσομ για πλήρη ανικανότητα στη διαχείριση της κρίσης και ισχυρίστηκε ότι δεν είχε λάβει κανένα μέτρο για την αντιμετώπιση μιας καταστροφής τέτοιου μεγέθους. Τον κάλεσε να παραιτηθεί ενώ έκανε και ένα λογοπαίγνιο με το επίθετό του, παραλλάσσοντας το Newsom σε Newscum («scum» σημαίνει στα αγγλικά σκουπίδι). Ο Νιούσομ απάντησε ότι ο Τραμπ προσπαθεί να εκμεταλλευτεί πολιτικά την καταστροφή, αλλά ότι ο ίδιος σκέφτεται μόνο τους πολίτες που έχασαν την περιουσία τους και εγκαταλείπουν την περιοχή για να σωθούν. Σε αναρτήσεις του ο Τραμπ κατηγόρησε συνολικά τις αρχές της Καλιφόρνιας ότι δεν άντλησαν το απαιτούμενο νερό για την κατάσβεση των πυρκαγιών, διότι θεωρούν ότι το νερό είναι πολύτιμο για την προστασία της πανίδας της περιοχής, ότι προέταξαν δηλαδή τις οικολογικές τους ευαισθησίες και όχι το ενδιαφέρον τους για να σωθούν οι άνθρωποι και οι περιουσίες τους.
Ωστόσο οι περιβαλλοντολόγοι απορρίπτουν τις αιτιάσεις του Τραμπ και τονίζουν ότι τα αποθέματα νερού στη νότια Καλιφόρνια βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Το πρόβλημα, λένε οι επιστήμονες, είναι ότι μετά από συνεχή χρόνια βροχοπτώσεων, κατά τα οποία η βλάστηση στην περιοχή αναπτύχθηκε, ακολούθησε ξηρασία, η οποία διήρκεσε οκτώ μήνες. Το αποτέλεσμα ήταν η τοπική χλωρίδα να ξεραθεί και να μετατραπεί σε εύφλεκτο υλικό, το οποίο πήρε αμέσως φωτιά μόλις άρχισαν να πνέουν ισχυροί άνεμοι ταχύτητας έως και 160 χιλιομέτρων την ώρα, οι αποκαλούμενοι άνεμοι της Σάντα Ανα που πνέουν αυτή την εποχή στην Καλιφόρνια.
H εποχή των πυρκαγιών στην Καλιφόρνια ξεκινά συνήθως τον Μάιο και διαρκεί ως τον Οκτώβριο, περίοδο κατά την οποία καίγονται συνήθως μεγάλες απομονωμένες εκτάσεις. Πλέον, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η Καλιφόρνια βιώνει και δεύτερη περίοδο πυρκαγιών, τον χειμώνα, πιο κοντά σε κατοικημένες περιοχές. Οι θερμοκρασίες, που διατηρούνται υψηλές για την εποχή, σε συνδυασμό με το φαινόμενο των βορειοανατολικών ανέμων της Σάντα Ανα, που πνέουν από το εσωτερικό της Πολιτείας προς τις ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού, έγιναν η κύρια αιτία της ταχείας εξάπλωσης των καταστροφικών πυρκαγιών, οι οποίες είναι εξαιρετικά δύσκολο να τεθούν υπό έλεγχο διότι οι σφοδροί άνεμοι μεταφέρουν κομμάτια φλεγόμενης βλάστησης. Σύμφωνα πάντα με τους επιστήμονες, η φετινή ξηρασία και ανομβρία δεν είναι οι μόνες υπαίτιες του βίαιου καιρικού φαινομένου, καθώς από τον χειμώνα του 2023 ως την άνοιξη του 2024 στην περιοχή του Λος Αντζελες κατεγράφη ασυνήθιστα υψηλή υγρασία, η οποία συνέβαλε στη μεγάλη αύξηση της βιομάζας γύρω από την πόλη.
