Η στροφή στη βαρβαρότητα και τα παιχνίδια με Ερντογάν

Χωρίς να αφήσει τον χρόνο να περάσει, ο Βλαντίμιρ Πούτιν έστειλε μήνυμα αποφασιστικότητας προς πάσα κατεύθυνση μετά το καίριο πλήγμα γοήτρου εναντίον του, όταν τα ξημερώματα του περασμένου Σαββάτου, παγιδευμένο με εκρηκτικά φορτηγό ανατινάχθηκε στη γέφυρα Κερτς που ενώνει την Κριμαία με τη Ρωσία, προκαλώντας κατάρρευση τμημάτων της. Σε μια ασύμμετρα βίαιη απάντηση ήδη από την επομένη μέχρι και την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, με εκτεταμένες πυραυλικές επιδρομές, η Ρωσία εξαπέλυσε χτυπήματα στην καρδιά του Κιέβου, σε σειρά από ουκρανικές πόλεις αλλά και σε άλλες περιοχές μακριά από την πρώτη γραμμή.

Είναι η πρώτη ευρεία επίθεση εναντίον αμάχων από τον περασμένο Φεβρουάριο, οπότε και οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Ουκρανία.

Χτυπήματα και στις υποδομές

Παράλληλα η ρωσική στρατιωτική μηχανή έπληξε κρίσιμες υποδομές ηλεκτροδότησης, στερώντας από τους Ουκρανούς ηλεκτρισμό και θέρμανση εν όψει του χειμώνα, σε μια τακτική που έχει χρησιμοποιήσει κατά το παρελθόν, αλλά όχι με βόμβες, προκειμένου να χειραγωγήσει τις τιμές ή να μειώσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου. «Οι βομβαρδισμοί έχουν μικρή αποτελεσματικότητα και συνήθως φέρνουν μόνο αποφασιστικότητα» σχολιάζει στους «New York Times» ο Μάικλ Κόφμαν, διευθυντής μελετών για τη Ρωσία στο ερευνητικό Ινστιτούτο Αμυνας που εδρεύει στη Βιρτζίνια, CNA.

Αλλά καθώς οι ρωσικές δυνάμεις δυσκολεύονται στο πεδίο, τέτοια χτυπήματα σε στόχους υποδομών μπορεί να επιτρέψουν στο Κρεμλίνο να επεκτείνει τον πόλεμο επ’ αόριστον, συμπιέζοντας την ουκρανική οικονομία και σβήνοντας τις όποιες ελπίδες επιστροφής στην κανονικότητα γεννήθηκαν μετά τις πρόσφατες στρατιωτικές επιτυχίες στα πολεμικά μέτωπα.

Καταδίκη και από τους «ουδέτερους»

Σοκαρισμένη και αποτροπιασμένη, η Δύση καταδίκασε τη βαρβαρότητα του ρωσικού καθεστώτος από το οποίο σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν δεκάδες άμαχοι πολίτες, ενώ ακόμη και χώρες όπως η Ινδία που μέχρι πρότινος τηρούσαν ουδέτερη στάση, βγήκαν μπροστά για να εκφράσουν την ανησυχία τους για τη νέα επικίνδυνη τροπή.

Με τη Ρωσία να χάνει εδάφη που είχε καταλάβει, η σκιά πέφτει βαριά πάνω από το Κρεμλίνο, με παρατηρητές να αναρωτιούνται κατά πόσο ο ρώσος ηγέτης είναι ικανός να πετύχει τους στόχους του με κόστος που να μπορεί να το διαχειριστεί.

«Αφήνει τη χώρα πιο αδύναμη»

«Ενας πόλεμος που είχε σκοπό να αποκαταστήσει τη ρωσική ισχύ έχει, αντίθετα, αφήσει τη χώρα πιο αδύναμη» επισημαίνει στο Foreign Affairs η Μαρλίν Λορέλ, διευθύντρια και καθηγήτρια Ερευνας στο Ινστιτούτο Ευρωπαϊκών, Ρωσικών και Ευρασιατικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο George Washington.

Και αυτή η ρωσική πανωλεθρία, επισημαίνει, έχει επιταχύνει την εξασθένηση του ρόλου της Μόσχας στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Ασίας, με αρκετές δυνάμεις, κυρίως Κίνα και Τουρκία, να βρίσκονται σε επιφυλακή για να επωφεληθούν.

Υπό αυτό το πρίσμα και την ώρα που η Ουάσιγκτον πιέζει για διεθνή απομόνωση της Ρωσίας, ο Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε με τον ρώσο ομόλογό του στο Καζακστάν, όπου συζήτησαν για τη διέξοδο που θα μπορούσε να δώσει η Τουρκία στο ρωσικό φυσικό αέριο.

Κλείνει το μάτι στον Ερντογάν

Ετσι, κλείνοντας το μάτι στον αναθεωρητισμό και στην προθυμία του τούρκου προέδρου να παίξει τον ρόλο του διαμεσολαβητή αλλά και σε μια προσπάθεια να διατηρήσει το ενεργειακό του πλεονέκτημα απέναντι στην Ευρώπη και να ανακατευθύνει τη ροή των προμηθειών μετά τις ζημιές που υπέστησαν οι αγωγοί στη Βαλτική Θάλασσα, ο Πούτιν πρότεινε να καταστεί η Τουρκία μείζων διαμετακομιστικός κόμβος ρωσικού φυσικού αερίου προς την ΕΕ.

Συγκεκριμένα, ο Πούτιν πρότεινε να διοχετευτεί περισσότερο αέριο στην Ευρώπη από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας όπου υπάρχει ο αγωγός Turkstream, που συνδέει τα ρωσικά παράλια με την Τουρκία στην Ανατολική Θράκη. Αυτή είναι «προς το παρόν η ασφαλέστερη οδός εφοδιασμού» είπε, βρίσκοντας ευήκοα ώτα στην τουρκική πλευρά.

Τα πλήγματα από την έκρηξη στο καμάρι του «τσάρου»

Η γέφυρα Κερτς κατασκευάστηκε μετά την προσάρτηση της χερσονήσου της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 για να συνδέει τη ρωσική επικράτεια με τη χερσόνησο. Ωστόσο, η καταστροφή της (φωτογραφία) έχει περισσότερο συμβολική παρά πρακτική σημασία για τον ρώσο πρόεδρο. Ηταν το καμάρι του και κατασκευάστηκε με τεράστιο κόστος κατ’ εντολήν του. Δείχνει δε ξεκάθαρα ότι το ρωσικό σύστημα δεν μπορεί να εγγυηθεί ούτε την ασφάλεια των πιο σημαντικών στόχων του.

Νέες υπόνοιες για χρήση πυρηνικών

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε το απόγευμα της Παρασκευής ο Βλαντίμιρ Πούτιν προειδοποίησε ότι ενδεχόμενη ευθεία σύγκρουση των στρατευμάτων του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία «θα είναι ένα πολύ επικίνδυνο βήμα που θα οδηγήσει σε παγκόσμια καταστροφή», αφήνοντας για άλλη μια φορά υπόνοιες για χρήση πυρηνικών όπλων.
Πρόκειται για ένα σενάριο που φροντίζει να συντηρεί σχεδόν καθημερινά σε επικοινωνιακό επίπεδο, όσο αυξάνεται η πιθανότητα ήττας του στα μέτωπα της Ουκρανίας. «Προσπαθεί να αποφύγει την άμεση αντιπαράθεση με τη Δύση, αλλά την ίδια στιγμή είναι προετοιμασμένος για αυτήν» πιστεύει ο βετεράνος φιλελεύθερος ρώσος πολιτικός και οικονομολόγος Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι μιλώντας στο BBC.
Ο Γιαβλίνσκι προσθέτει πως «φοβάμαι περισσότερο την πιθανότητα πυρηνικής σύγκρουσης και τον ατελείωτο πόλεμο». Αλλά ο «ατελείωτος πόλεμος» απαιτεί ατελείωτους πόρους. Αυτό είναι κάτι που δεν φαίνεται να έχει η Ρωσία. Το κύμα των βομβαρδισμών σε πόλεις της Ουκρανίας είναι μια δραματική επίδειξη δύναμης, αλλά πόσο καιρό μπορεί να διατηρήσει αυτό το μοντέλο η Μόσχα;