Στρατιωτικά, η τελευταία εβδομάδα στην Ουκρανία χαρακτηρίστηκε από έλλειψη προόδου και για τις δύο πλευρές στα πεδία των μαχών, αλλά και επιτυχίες ουκρανών ανταρτών κατά ρωσικών στρατιωτικών στόχων σε ρωσικό έδαφος, όπως στην Κριμαία και εντός της Ρωσίας. Διπλωματικά, αν και η ειρήνη δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα, ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καθιερώθηκε λίγο περισσότερο ως ο αναπόφευκτος μεσολαβητής ανάμεσα στη Μόσχα και στο Κίεβο.
Ο τούρκος πρόεδρος συναντήθηκε την Πέμπτη στην πόλη Λβιβ της Δυτικής Ουκρανίας με τον ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Μετά τη 45λεπτη διμερή συνάντηση, που ήταν πολύ εγκάρδια σύμφωνα με ανεξάρτητους παρατηρητές, προστέθηκε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και οι τρεις τους συζήτησαν την αύξηση στις εξαγωγές των ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας, την τύχη των αιχμαλώτων πολέμου και κυρίως την κρίσιμη αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια. Για το τελευταίο, θεωρείται απαραίτητη η μεσολάβηση του Ερντογάν στον ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ισορροπίες και συμφωνίες
«Πραγματοποιώντας μια δύσκολη άσκηση διπλωματικής ισορροπίας, με το να υποστηρίζει το Κίεβο χωρίς να εξοργίσει τη Μόσχα, ο Ερντογάν είναι σήμερα ο μοναδικός ηγέτης που έχει το αφτί του ρώσου προέδρου Πούτιν, αφότου ο γάλλος ομόλογός του Εμανουέλ Μακρόν και ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς εγκατέλειψαν τις προσπάθειες να τον φέρουν στα συγκαλά του» αναφέρει ανάλυση του «Monde». Ερντογάν και Πούτιν συναντήθηκαν τον Ιούλιο στην Τεχεράνη και στις αρχές Αυγούστου στο Σότσι, το ρωσικό θέρετρο στη Μαύρη Θάλασσα. Την Πέμπτη στο Λβιβ ήταν η πρώτη επίσκεψη του τούρκου προέδρου στην Ουκρανία από την αρχή του πολέμου.
Ο Ερντογάν υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με τον Ζελένσκι για την ανοικοδόμηση της πόλης του Χάρκοβο και των περιχώρων του Κιέβου από τουρκικές εταιρείες. Συνοδευόταν από τον υπουργό Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, τον επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Χακάν Φιντάν και τον Χαλούκ Μπαϊρακτάρ, πρόεδρο της ιδιωτικής εταιρείας Baykar Technology που κατασκευάζει τα drones Bayraktar TB2 τα οποία βοήθησαν τους Ουκρανούς να ανακόψουν τη ρωσική εισβολή στη χώρα τους. Η Baykar Technology θα συναρμολογεί σύντομα σε ουκρανικό έδαφος drones TB2 και Akinci, ένα νέο μοντέλο εξοπλισμένο με ισχυρότερο κινητήρα που κατασκευάζεται στην Ουκρανία.
Η αντεπίθεση των ανταρτών
Εκτός από τα τουρκικά drones και τους εξοπλισμούς από τη Δύση, το Κίεβο διαθέτει ένα ακόμη «όπλο» που πρόσφατα έδειξε την ισχύ του: τους αντάρτες που στην Ουκρανία ονομάζονται παρτιζάνοι και εργάζονται σε συντονισμό με τις ειδικές δυνάμεις της χώρας, προκαλούν δολιοφθορές σε ρωσικούς στρατιωτικούς στόχους και υποδομές και προσπαθούν να σπάσουν το ηθικό των Ρώσων στα κατεχόμενα εδάφη της Ανατολικής και Νότιας Ουκρανίας αλλά και στην ίδια τη Ρωσία, όπως τη νύχτα της Πέμπτης προς Παρασκευή. Την περασμένη Τρίτη προκάλεσαν τεράστια έκρηξη σε ρωσική αποθήκη πυρομαχικών στην Κριμαία, ενώ λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν πλήξει ρωσική αεροπορική βάση, επίσης στην Κριμαία, καταστρέφοντας οκτώ βομβαρδιστικά αεροσκάφη.
Η Κριμαία και οι πύραυλοι
Από τις ενέργειες αυτές γίνεται σαφές ότι το Κίεβο προσπαθεί να πάει τον πόλεμο στη χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία κατέκτησε και προσάρτησε η Ρωσία το 2014. Ο Πούτιν την αποκαλεί «ιερό τόπο της Ρωσίας» και ο πρώην πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ προειδοποίησε πρόσφατα τους Ουκρανούς πως αν επιτεθούν στην Κριμαία, θα αντιμετωπίσουν την «Ημέρα της Κρίσεως».
Δεν είναι σαφές τι όπλα χρησιμοποιήθηκαν για τις επιθέσεις στην Κριμαία και στη Ρωσία, αν έγινε χρήση πυραύλου με βεληνεκές 200 χλμ. και πώς περιήλθε τέτοιος πύραυλος στα χέρια των ουκρανικών δυνάμεων, αφού η Δύση επισήμως δεν προμηθεύει το Κίεβο με όπλα μεγάλου βεληνεκούς, ικανά να πλήξουν στόχους εντός ρωσικού εδάφους.
Ο αμερικανικός Τύπος και δυτικοί αναλυτές αναρωτιούνται πώς θα απαντήσει η Μόσχα στις επιθέσεις στην Κριμαία – προ μηνών είχε προειδοποιήσει ότι θα απαντούσε στοχεύοντας «κέντρα λήψης αποφάσεων» στο Κίεβο.
Κίνδυνος στη Ζαπορίζια
Η κατάσταση γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια παρέμενε κρίσιμη ως αργά προχθές Παρασκευή, με κάθε πλευρά να κατηγορεί την άλλη ότι εξαπολύει επιθέσεις εναντίον του εργοστασίου. Οι Ουκρανοί που εργάζονται στις πυρηνικές εγκαταστάσεις, οι οποίες βρίσκονται υπό ρωσικό έλεγχο εδώ και μήνες, προειδοποιούν για πιθανή πυρηνική καταστροφή καθώς το εργοστάσιο γίνεται στόχος συνεχιζόμενων στρατιωτικών επιθέσεων τις δύο τελευταίες εβδομάδες. Την Πέμπτη το βράδυ κυκλοφόρησε από ουκρανικές πηγές η πληροφορία ότι τα στελέχη της Rosatom, της ρωσικής πυρηνικής υπηρεσίας, που διοικούν τη Ζαπορίζια αφότου έπεσε στα χέρια των Ρώσων, έλαβαν την εντολή να εγκαταλείψουν επειγόντως τις εγκαταστάσεις – το οποίο ερμηνεύεται από τους Ουκρανούς ως ότι έπεται κάποιου είδους «πρόκληση».
