Η πρώτη ποινική δίκη ενός πρώην προέδρου στην ιστορία του αμερικανικού έθνους ξεκινά σήμερα. Η εκδίκαση της υπόθεσης «Hush-Money» («Δωροδοκία»), στην οποία ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται αντιμέτωπος με 34 κακουργήματα για παραποίηση επιχειρηματικών αρχείων, με σημείο εκκίνησης τη δωροδοκία της πορνοστάρ Στόρμι Ντάνιελς, θα στρέψει όλα τα βλέμματα στο Ανώτατο Δικαστήριο της Πολιτείας της Νέας Υόρκης.
Η ειρωνεία είναι ότι ενώ ο πρώην πρόεδρος και νυν υποψήφιος είναι αντιμέτωπος με συνολικά τέσσερις ποινικές υποθέσεις και 91 κακουργήματα, μεταξύ των οποίων εκείνη που αφορά την απόπειρα ανατροπής του δημοκρατικού καθεστώτος τον Ιανουάριο του 2021, η δικαστική αρχή γίνεται με μια υπόθεση που έχει πρωταγωνίστρια μια πορνοστάρ. Αναμένεται να είναι η μοναδική που θα έχει εκδικαστεί πριν από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, με την ακροαματική διαδικασία της να διαρκεί έως και δύο μήνες, στους οποίους οι σκαμπρόζικες καταθέσεις για το σεξουαλικό σκάνδαλο θα εναλλάσσονται με ενδελεχείς λεπτομέρειες για επιχειρηματικά έγγραφα.
Ο χρηματισμός της Ντάνιελς
Τις κατηγορίες της παραποίησης επιχειρηματικών αρχείων αναφορικά με τον χρηματισμό της Ντάνιελς, η οποία είχε απειλήσει να αποκαλύψει τη σεξουαλική επαφή της με τον Τραμπ το 2006, οι εισαγγελείς τις περιγράφουν ως «σχέδιο συγκάλυψης ενός πιθανού σεξουαλικού σκανδάλου» πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2016. Η Ντάνιελς φέρεται να δωροδοκήθηκε με 130.000 δολάρια από τον δικηγόρο του πρώην προέδρου Μάικλ Κόεν, τον Οκτώβριο του 2016, με αντάλλαγμα τη σιωπή της.
Σύμφωνα με τους εισαγγελείς, ο Τραμπ αποζημίωσε τον Κόεν σε δόσεις, μέσω του Οργανισμού Τραμπ, στο πλαίσιο μιας ψευδώς προσυμφωνημένης προκαταβολής. Εκτός από τις πληρωμές προς την Ντάνιελς, ο πρώην πρόεδρος κατηγορείται ότι δωροδόκησε, επίσης για να εξασφαλίσει τη σιωπή της στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2016, το μοντέλο του «Playboy» Κάρεν ΜακΝτούγκαλ. Τα δικαστικά έγγραφα περιλαμβάνουν τη δωροδοκία και πρώην θυρωρού του Trump Tower, ο οποίος ισχυριζόταν ότι ο Τραμπ είχε αποκτήσει εξώγαμο. Οι ανωτέρω συμφωνίες υποδηλώνουν, σημειώνουν οι «New York Times», ότι ο χρηματισμός της Ντάνιελς «δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά μάλλον μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για να επηρεάσει (ο Τραμπ) τις εκλογές του 2016».
Παραποίηση αρχείων
Στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης η παραποίηση επιχειρηματικών αρχείων θεωρείται κακούργημα, και όχι πλημμέλημα, μόνο εφόσον οι εισαγγελείς αποδείξουν ότι τα αρχεία παραποιήθηκαν για να αποκρύψουν άλλο έγκλημα. Στην υπόθεση Τραμπ υπάρχουν τρία πιθανά πρόσθετα εγκλήματα «απόκρυψης», σύμφωνα με τον εισαγγελέα του Μανχάταν Αλβιν Λ. Μπραγκ, ο οποίος ηγείται της έρευνας: παραβίαση χρηματοδότησης της προεκλογικής εκστρατείας σε ομοσπονδιακό επίπεδο, έγκλημα πολιτειακής εκλογικής νομοθεσίας και φορολογική απάτη. Οι δωροδοκίες της Ντάνιελς και της ΜακΝτούγκαλ, υποστηρίζει η Εισαγγελία, αποτέλεσαν «παράνομες δωρεές» στην εκστρατεία του Τραμπ. Πιθανή φορολογική απάτη συνιστά ο τρόπος με τον οποίο ο Κόεν αποζημιώθηκε για τη διαμεσολάβηση στην πληρωμή της Ντάνιελς – μέσω της παραποίησης αρχείων που σχετίζονται με την αποζημίωσή του την περίοδο που ο Τραμπ ασκούσε πλέον τα προεδρικά καθήκοντά του.
Ο πρώην πρόεδρος αρνείται τη σχέση με την Ντάνιελς και ότι η πληρωμή της αφορούσε την προεκλογική εκστρατεία και κατηγορεί τον εισαγγελέα Μπραγκ ότι είναι «ρατσιστής» και διεξάγει «κυνήγι μαγισσών» εναντίον του. Η νομική ομάδα του Τραμπ επιχείρησε την περασμένη εβδομάδα να απομακρυνθεί ο δικαστής της υπόθεσης, επικαλούμενη «σύγκρουση συμφερόντων» επειδή η κόρη του απασχολήθηκε σε εταιρεία συμβούλων που διοργάνωσε την προεκλογική εκστρατεία του Τζο Μπάιντεν το 2020. Ο δικαστής αρνήθηκε να παραιτηθεί. Κάθε κατηγορία επισείει μέγιστη ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών. Ο πρώην πρόεδρος, εφόσον κριθεί ένοχος, ενδέχεται να οδηγηθεί στη φυλακή. Θα μπορούσε όμως να καταδικαστεί με αναστολή.
Μπορεί ο Τραμπ να είναι υποψήφιος αν καταδικαστεί; «Η απάντηση είναι ναι» απαντούν οι ειδικοί. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, «δεν υπάρχουν περιορισμοί βάσει χαρακτήρα ή ποινικού μητρώου» προκειμένου να θέσει κάποιος υποψηφιότητα για πρόεδρος. Ενώ πολιτειακοί νόμοι απαγορεύουν σε καταδικασμένους κακοποιούς να διεκδικούν πολιτειακά και τοπικά αξιώματα, αυτό δεν ισχύει σε ομοσπονδιακό επίπεδο. «Εάν ο Τραμπ δικάζεται, καταδικάζεται, αθωώνεται ή όχι είναι ξεχωριστό ερώτημα από το εάν αποκλείεται (από την προεδρική κούρσα)» διευκρινίζει στους «New York Times» ο Ρίτσαρντ Λ. Χάνσεν, ειδικός στο Εκλογικό Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.
Οι πολιτικές προεκτάσεις από τυχόν καταδίκη του Τραμπ
«Οι δικαστικές περιπέτειες του Ντόναλντ Τραμπ αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον λόγω των πολιτικών προεκτάσεων που μπορεί να έχουν. Ιδιαιτέρως μεγάλο ενδιαφέρον έχει η έκβαση της δίκης που ξεκινά αύριο και δεν σχετίζεται με εκείνες που συνδέονται με την προσπάθεια του Τραμπ να ανατρέψει το αποτέλεσμα των εκλογών του 2020, καθώς ένα σεβαστό ποσοστό Ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων, περίπου 30%, δηλώνει ότι σε περίπτωση καταδίκης του Τραμπ σε μια από τις δίκες δεν πρόκειται να τον ψηφίσει για πρόεδρο» επισημαίνει στο «Βήμα» ο Δημήτρης Τσαρούχας από το Woodrow Wilson Center και καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο και Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια (Virginia Tech). Θεωρεί ότι πιθανότατα «η γραμμή Τραμπ θα είναι αφενός να υπάρξει καταδίκη που δεν θα είναι τελεσίδικη και αφετέρου να είναι για πλημμέλημα και όχι για κακούργημα ούτως ώστε να συνεχίσει το αφήγημα της συνωμοσίας φιλελεύθερων δικαστών και πολιτικών εναντίον του προκειμένου να μην επανεκλεγεί».
«Αν ζούσαμε σε σοβαρούς καιρούς, το γεγονός ότι ένας πρώην πρόεδρος και εκ νέου υποψήφιος οδηγείται σε ποινική δίκη θα σήμαινε αυτομάτως την εξαφάνισή του από προσώπου γης» σχολιάζει στο «Βήμα» η γενική διευθύντρια του ΕΛΙΑΜΕΠ και καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ Μαρία Γαβουνέλη. Εκφράζει την ανησυχία ότι «με την παράνοια που επικρατεί στις ΗΠΑ, η δίκη που ξεκινά αύριο δεν είναι απίθανο να δώσει πόντους στον Τραμπ διότι θα εμφανιστεί ως καταδιωκόμενος».
«Υπάρχουν αρκετές πιθανότητες ο Τραμπ, με το πολύ καλό νομικό επιτελείο που διαθέτει, να καθυστερήσει τη δίκη. Ωστόσο, ο δικαστής θα διστάσει να καταδικάσει έναν πρώην πρόεδρο, και μάλιστα λίγο πριν από τις εκλογές» προβλέπει ο Γιάννης Παπαγεωργίου, πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και συγγραφέας του βιβλίου «Το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ – Συνταγματικοί θεσμοί και σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα» (εκδ. Κριτική). Το ότι το αμερικανικό Σύνταγμα «δεν απαγορεύει σε υπόδικο ή κατάδικο να κατεβεί υποψήφιος και να εκλεγεί πρόεδρος θα δημιουργήσει μεγάλο θέμα». Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα που θα τεθεί σε περίπτωση εκλογής του Τραμπ «είναι το δικαίωμα του προέδρου να δίνει χάρη στον εαυτό του. Αυτό είναι κάτι που επίσης δεν έχει ξαναγίνει. Είχε συζητηθεί επί Νίξον να δώσει χάρη ο ίδιος στον εαυτό του και το νομικό γραφείο του το είχε αποκλείσει».
«Ζήτημα» ως προς «την έμφαση» που έχει δοθεί στις διαφορετικές δικαστικές υποθέσεις του Τραμπ εντοπίζει ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Δημήτρης Σωτηρόπουλος, πρώην ερευνητής στα πανεπιστήμια LSE, Οξφόρδης, Χάρβαντ και Πρίνστον. «Για κάποιον που ανησυχεί για τη δημοκρατία στις ΗΠΑ, πιο σημαντικό είναι να διαλευκανθούν οι κατηγορίες για την παρότρυνση προς τους οπαδούς του Τραμπ να εισβάλουν στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου του 2021» τονίζει.
«Ο Τραμπ πλήρωσε την Ντάνιελς για να μην αποκαλύψει τη σεξουαλική σχέση τους πριν από τις εκλογές. Επομένως, το ερώτημα για το αν έπρεπε να υπάρξει αυτή η δίκη, έναντι άλλων σοβαρότερων, είναι αμφισβητήσιμο» αναφέρει στο «Βήμα» ο Μάικλ Γκαλίνσκι, δημιουργός του ντοκιμαντέρ για τον Τζορτζ Μπους «Κέρατα και φωτοστέφανα» («Horns and Halos», 2002).
