Στις 31 Ιουλίου του 1492, ο μέγας Ιεροεξεταστής Τομάς Ντε Τορκεμάδα εξέδωσε το Διάταγμα της Γρανάδας, με το οποίο εξεδιώχθησαν οι Εβραίοι από την Ισπανία. Παρότι ο ίδιος είχε εβραϊκή καταγωγή, ο Τορκεμάδα υπήρξε απηνής διώκτης των Εβραίων. Την περίπτωση του Ιεροεξεταστή, θυμίζει, επί το επιεικέστερον, ασφαλώς, η τουρκικής καταγωγής υπουργός Δικαιοσύνης της Ολλανδίας Ντιλάν Γεσιλγκέζ-Ζεγκέριους, η οποία προσβλέπει στην ανάληψη της ηγεσίας του συντηρητικού κόμματος VVD και, γιατί όχι, και στην πρωθυπουργία, εν όψει των πρόωρων εκλογών του Νοεμβρίου.
Ταχύτατη άνοδος στην πολιτική
Στις αρχές Ιουλίου, η ολλανδική κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε, ηγέτη του VVD, κατέρρευσε, μετά από διαφωνίες ως προς το ζήτημα των αιτούντων άσυλο. Ανάμεσα στους υπέρμαχους της αυστηρότερης πολιτικής για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, ήταν και η υπουργός Δικαιοσύνης. Γεννημένη το 1977 στην Αγκυρα, η Ζεγκέριους προέρχεται από οικογένεια προσφύγων. Η μητέρα της προΐσταται σε μια από τις οργανώσεις που υπερασπίζονται τα συμφέροντα των προσφύγων στην Ολλανδία, μια οργάνωση δραστήρια, η οποία συνομιλεί συχνά με την κυβέρνηση για το Προσφυγικό. Η Ζεγκέριους ωστόσο τάσσεται υπέρ του περιορισμού του αριθμού προσφύγων που έρχονται στην Ολλανδία, παρά το γεγονός ότι η ίδια έχει ωφεληθεί από την πολιτική για την επανένωση οικογενειών προσφύγων.
Το 2014, όταν εξελέγη δημοτικός σύμβουλος στον δήμο του Αμστερνταμ, η Ζεγκέριους έγραφε στο βιογραφικό της σημείωμα ότι οι γονείς της, που είχαν γνωριστεί ως φοιτητές στο πανεπιστήμιο, είχαν δώσει μάχες στην Τουρκία υπέρ των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, υπέρ των Κούρδων, των Αρμενίων, των ομοφυλοφίλων. Για αυτές τις πεποιθήσεις του, ο κουρδικής καταγωγής πατέρας της αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Τουρκία όταν η κόρη του ήταν τριών ετών και να ζητήσει πολιτικό άσυλο στην Ολλανδία. Σε ηλικία επτά ετών, η Ντιλάν με τη μητέρα και την αδελφή της διέφυγαν με πλοίο από την Τουρκία στην Κω, και από εκεί ταξίδεψαν στην Ολλανδία, όπου και εγκαταστάθηκαν, στο πλαίσιο του προγράμματος για την επανένωση των οικογενειών των προσφύγων.
Κατά τη θητεία της στον δήμο του Αμστερνταμ η Ζεγκέριους αγωνίστηκε για την απάλειψη του φαινομένου της παρενόχλησης των γυναικών και των μελών της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, στους δρόμους της πόλης. Στην ηλικία όμως των 46, και από το αξίωμα της υπουργού Δικαιοσύνης, διαπραγματεύτηκε την επιβολή αυστηρότερης νομοθεσίας για την εισδοχή συγγενών προσφύγων από εμπόλεμες χώρες στην Ολλανδία. Εξαιτίας της σκληρής γραμμής που υιοθετεί, της έχει αποδοθεί το προσωνύμιο «η πιο ευνοημένη πρόσφυγας».
Εχει σπουδάσει Κοινωνικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Αμστερνταμ, είναι παντρεμένη από το 2013 με τον Ρενέ Ζεγκέριους, ολλανδό εβραϊκής καταγωγής, δεν έχει παιδιά και δηλώνει άθεη. Αρχισε την πολιτική της σταδιοδρομία από το σοσιαλιστικό κόμμα (PS), το οποίο θεωρείται πιο αριστερό από το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της Ολλανδίας (PvdΑ). Μεταπηδώντας, το 2014, στους Φιλελεύθερους Δεξιούς του VVD, δικαιολόγησε την πολιτική της στροφή ως εξής: «Πιστεύω στην ισχύ του ατόμου και στην ατομική ευθύνη, αξίες τις οποίες δεν συνάντησα στα κόμματα της Αριστεράς».
Εναντιώνεται στην ανάγκη για θυματοποίηση των ανθρώπων την οποία εργαλειοποιεί η Αριστερά για να δρέψει ψήφους, όπως ισχυρίζεται. «Οι γονείς μου αγωνίστηκαν για τις ατομικές ελευθερίες και τα δικαιώματα των ανθρώπων, για να μπορεί ο καθένας να έχει τη δυνατότητα να δρα, να πράττει. Αυτό για μένα είναι ο φιλελευθερισμός».
Με αυτά τα πιστεύω, εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής με το VVD του Ρούτε, το 2017. Την ίδια χρονιά και ως το 2021 διετέλεσε υφυπουργός Οικονομικών, ενώ το διάστημα 2021- 2022 ήταν υπουργός Περιβάλλοντος.
«Ευπρόσδεκτοι» μεν οι πρόσφυγες, αλλά…
Οπως θυμίζει η ανταποκρίτρια της «El Pais» στη Χάγη Ισαβέλ Φερέρ, η Ζεγκέριους σε συνεντεύξεις της τονίζει ότι οι πρόσφυγες από χώρες που βρίσκονται σε πόλεμο είναι ευπρόσδεκτοι στην Ολλανδία. Ταυτόχρονα όμως υποστηρίζει ότι η χώρα δεν μπορεί να απορροφήσει μεγάλες ροές μεταναστών, επικαλούμενη και το σοβαρό πρόβλημα στέγης που αντιμετωπίζει η Ολλανδία.
Δεν είναι ωστόσο απολύτως σαφές σε ποια θέση θα καταλήξει η υπουργός: προς το παρόν, και μέχρι τις 13 Αυγούστου, καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή υποψηφιοτήτων για την ηγεσία του συντηρητικού VVD, θα εμμείνει στη σκληρή ρητορική, τόσο για το Μεταναστευτικό όσο και για την ασφάλεια της χώρας, προσπαθώντας να εξασφαλίσει την εύνοια των ψηφοφόρων του VVD, αλλά και του εθνολαϊκιστικού BBB, λέγοντάς τους αυτά που θέλουν να ακούσουν: ότι αν έλθουν πολλοί πρόσφυγες στην Ολλανδία, τότε η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να εγγυηθεί την κοινωνική ειρήνη ούτε και το κράτος πρόνοιας.
Τον περασμένο μήνα, η υπουργός δέχθηκε επίσης επικρίσεις για την απόφασή της να στερήσει από τους ολλανδούς αστυνομικούς να φέρουν θρησκευτικά σύμβολα στις στολές τους. Η Ζεγκέριους υπερασπίστηκε «την ουδετερότητα της στολής», λέγοντας ότι η αστυνομία οφείλει να είναι συμπεριληπτική και για αυτό δεν θα πρέπει οι αστυνομικοί να φέρουν διακριτικά που παραπέμπουν στις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Οι αστυνομικοί εκπροσωπούν το ολλανδικό κράτος και θα ασκήσουν ακόμη και βία για την προστασία του, αν χρειαστεί.
Σύμφωνα με την αρθρογράφο Πέτρα ντε Κένιχ, της ολλανδικής εφημερίδας «NRC Handelsblat», παρά την απειρία της σε θέματα Δικαιοσύνης (οι πολιτικοί της αντίπαλοι θύμιζαν ότι ήταν η πρώτη υπουργός Δικαιοσύνης στην ιστορία της Ολλανδίας χωρίς νομικές σπουδές), δεν διέπραξε σοβαρά σφάλματα κατά την υπουργική της θητεία. Η Ζεγκέριους δεν είναι η πρώτη υπουργός ευρωπαϊκής χώρας που είναι κόρη προσφύγων και ενστερνίζεται αντίστοιχες απόψεις: η Σουέλα Μπρέιβερμαν, υπουργός Εσωτερικών της Βρετανίας, κόρη ινδών και κενυατών μεταναστών, δήλωσε το 2022 ότι όνειρό της είναι να δει πρωτοσέλιδο της «Telegraph» που θα γράφει «Αιτούντες άσυλο στέλνονται στη Ρουάντα». Για την ιστορία, θυμίζουμε ότι τον εφετινό Ιούνιο το Εφετείο της Αγγλίας κήρυξε παράνομο το κυβερνητικό σχέδιο αποστολής προσφύγων από τη Βρετανία στη Ρουάντα.
