Ο Μισέλ Μπαρνιέ είναι βετεράνος της γαλλικής πολιτικής σκηνής. Ηταν επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο από το 2019 έως το 2021 και επικεφαλής διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατά τις διαπραγματεύσεις για το Brexit. Σήμερα, την ώρα που η Αγγλία φαίνεται να θέλει να γυρίσει σελίδα, ο Μπαρνιέ είναι περιζήτητος, όχι μόνο στις Βρυξέλλες, αλλά και στη Γαλλία, που το όνομά του ακούγεται ακόμα και για τη θέση του πρωθυπουργού. Μοιράζεται στο «Βήμα» την άποψή του για το μέλλον της ΕΕ και της πατρίδας του, της Γαλλίας.
Ησασταν ευρωπαίος επίτροπος υπεύθυνος για τις διαπραγματεύσεις για το Brexit. Σήμερα φαίνεται ότι οι Βρετανοί αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις αυτής της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ενωση και μάλιστα να το μετανιώνουν. Πιστεύετε ότι πρέπει να τους δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία αν τη ζητήσουν;
«Η πόρτα της Ευρωπαϊκής Ενωσης παραμένει ανοιχτή ανά πάσα στιγμή! Πραγματικά μετανιώσαμε για το Brexit, διότι είναι διαζύγιο στην πραγματικότητα. Είναι ένα lose-lose game, γιατί το Brexit δεν έχει καμία προστιθέμενη αξία ούτε για εμάς τους Ευρωπαίους ούτε – ειδικά – για το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο εδώ και 40 χρόνια είναι ένας από τους βασικούς παίκτες στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα και στην ενιαία αγορά. Η αποχώρηση από την ΕΕ και την ενιαία αγορά ήταν επιλογή τους και η ολική επιστροφή ή η εν μέρει θα ήταν επίσης επιλογή τους. Γνωρίζουν τις προϋποθέσεις και τις προδιαγραφές ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση».
Αυτό που λέτε δηλαδή, είναι ότι η μπάλα είναι στα χέρια τους, αλλά σε ποιον βαθμό θα μπορούσε η ΕΕ να επαναπροσδιορίσει μια εταιρική σχέση με την Αγγλία;
«Κατά τη διάρκεια αυτής της μακράς και περίπλοκης διαπραγμάτευσης, είχα τρεις ανησυχίες εκ μέρους των Ευρωπαίων υπόψη μου: Την προστασία της ενιαίας αγοράς από κάθε κίνδυνο διάλυσης, την ειρήνη στη Βόρεια Ιρλανδία και τέλος τη μελλοντική αμοιβαία συνεργασία που χρειαζόμαστε απολύτως με το Ηνωμένο Βασίλειο. Οταν εξετάζουμε αντικειμενικά τις μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας, είναι καλύτερο να τις αντιμετωπίσουμε μαζί, είτε πρόκειται για την κλιματική αλλαγή, είτε για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, είτε για την ασφάλεια της ηπείρου μας, είτε για τη συνεργασία με την Αφρική ή τη διαχείριση των μεγάλων ροών μεταναστών. Μου φαίνεται ότι ο νέος βρετανός πρωθυπουργός Rishi Sunak είναι πιο έτοιμος από τους προκατόχους του για μια τέτοια ειλικρινή και εποικοδομητική συνεργασία».
Σταθήκατε από την αρχή του πολέμου ενάντια στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σήμερα, πιστεύετε ότι ο πόλεμος βρίσκεται σε σημείο καμπής με τις νέες αποστολές εξοπλισμού στο Κίεβο; Ή δεν αρκεί αυτό;
«Κοιτάξτε, η ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας είναι απαράδεκτη. Πρέπει να βοηθήσουμε τους Ουκρανούς για έναν απλό λόγο: αυτό για το οποίο αγωνίζονται, για το οποίο χάνουν τη ζωή τους πολλοί από αυτούς, είναι για τις αξίες μας της ελευθερίας και της δημοκρατίας, είναι η κυριαρχία τους. Πρέπει η Μόσχα να βάλει μυαλό. Αυτό απαιτεί ενότητα και αποφασιστικότητα των ευρωπαϊκών χωρών με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά και τη μεσολάβηση άλλων χωρών που έχουν συμφέρον για τη σταθερότητα του κόσμου. Σκέφτομαι για παράδειγμα την Κίνα».
Μιλήσατε για τη μετανάστευση. Ο φάκελος αυτός συνεχίζει να απασχολεί την ΕΕ. Πριν από έναν χρόνο ήσασταν στο camp της Σάμου, που είναι χρηματοδοτημένο από την ΕΕ. Χαιρετίσατε τις πιο «ανθρώπινες συνθήκες υποδοχής και την εκπαίδευση που δίνονται στους πρόσφυγες». Είναι αυτό ένα ευρωπαϊκό παράδειγμα; Ποιο είναι το καλύτερο μοντέλο σε αυτό το θέμα;
«Ναι, η ελληνική κυβέρνηση υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη έχει λάβει θαρραλέες και θετικές αποφάσεις, ειδικά με αυτά τα κέντρα υποδοχής σε ορισμένα νησιά. Το ίδιο πρέπει να γίνει και σε άλλες χώρες αλλά και στην άλλη πλευρά της Μεσογείου. Εχουμε υποστεί πολλές κρίσεις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια με την οικονομική κρίση του 2008, το Brexit ή την πανδημία της Covid, αλλά αναμφίβολα είναι στη μεταναστευτική κρίση που έχουμε αντιδράσει περισσότερο διάσπαρτα. Ηρθε η ώρα λοιπόν, πριν έρθουν άλλες κρίσεις, να οικοδομήσουμε μια πραγματική κοινή πολιτική ασύλου, θεωρήσεων, μετανάστευσης, αλληλεγγύης μεταξύ της Νότιας και Βόρειας Ευρώπης και επίσης να συνεχίσουμε να ελέγχουμε καλύτερα τα εξωτερικά μας σύνορα από κοινού».
Και μια τελευταία ερώτηση… Είστε αναμφίβολα ο πιο Ευρωπαίος από τους γάλλους πολιτικούς. Σήμερα, καταλαβαίνετε την ανησυχία των Ευρωπαίων για την κατάσταση στη Γαλλία;
«Ξέρετε, δεν είναι εύκολο να κυβερνάς σε καμία χώρα αυτή τη στιγμή και κανείς δεν μπορεί να δώσει μάθημα σε κανέναν! Αυτό που αμφισβητείται στη Γαλλία και απέναντι στους φίλους, τους γείτονες και τους εταίρους μας στη ζώνη του ευρώ είναι η ικανότητά μας να μεταρρυθμίσουμε τη χώρα μας, να μειώσουμε το χρέος και το εξωτερικό μας έλλειμμα. Αυτό απαιτεί σεβασμό και περισσότερο διάλογο στο κοινοβούλιο και με τους κοινωνικούς εταίρους και τους τοπικούς εκλεγμένους εκπροσώπους. Ενα από τα προβλήματα της Γαλλίας είναι ότι εξακολουθεί να είναι πολύ συγκεντρωτική χώρα σήμερα».
