Η Ουκρανία διχάζει την ευρωπαϊκή Αριστερά

Στις 18 Φεβρουαρίου οργανώθηκε στη Μαδρίτη, με πρωτοβουλία του αριστερού κόμματος Podemos, το οποίο μετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό ως μικρότερος εταίρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ, η Τρίτη Ευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη για τη Δημοκρατία. Στη Συνδιάσκεψη εκλήθησαν εκτός των ισπανών βουλευτών των Podemos και βουλευτές του γερμανικού αριστερού κόμματος Die Linke, του βελγικού Εργατικού Κόμματος (ΡΤΒ), του ΣΥΡΙΖΑ, του πορτογαλικού αριστερού κόμματος Bloco, της αριστερής Ανυπότακτης Γαλλίας του Ζαν-Λικ Μελανσόν και ευρωβουλευτές όλων αυτών των κομμάτων.

Εκτός η Ουκρανία

Θα περίμενε κανείς ότι σε μια μεγάλη Ευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη για τη Δημοκρατία, η οποία συνέπεσε με τη συμπλήρωση ενός έτους από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, θα ήταν προσκεκλημένοι και εκπρόσωποι των Ουκρανών, οι οποίοι όχι μόνο βλέπουν τη δημοκρατία τους να απειλείται, αλλά αγωνιούν για την ίδια τους τη χώρα. Ομως οι ισπανοί αριστεροί οργανωτές της Συνδιάσκεψης δεν έκριναν απαραίτητο να απευθύνουν πρόσκληση ούτε σε οργάνωση που στηρίζει την Ουκρανία ούτε σε ουκρανούς πολιτικούς. Ο ρωσικός πόλεμος που ακυρώνει κάθε έννοια δημοκρατίας στην Ουκρανία δεν είχε θέση σε αυτή την ευρωπαϊκή σύναξη. Οι ευρωπαίοι αριστεροί τίμησαν προφανώς τη δημοκρατία, τις αρχές της και την ειρήνη γενικώς. Οχι όμως ειδικώς την ειρήνη που οι Ρώσοι καταπατούν στην Ουκρανία.

Η στάση των Podemos

Στην Ισπανία, η στάση έναντι του πολέμου στην Ουκρανία αποτελεί μείζων διαφωνία εντός του κυβερνητικού συνασπισμού. Οι Σοσιαλιστές στηρίζουν την Ουκρανία και την αποστολή όπλων στο Κίεβο, ενώ οι Podemos λένε «όχι» στην «πολεμική μανία του ΝΑΤΟ», το οποίο θεωρούν υπεύθυνο για τον πόλεμο. Ο πρώην ηγέτης τους Πάμπλο Ιγκλέσιας έχει μεν αποχωρήσει από την ηγεσία του κόμματος από το 2021, όμως συνεχίζει από το «δημοσιογραφικό μετερίζι» καλώντας στις εκπομπές του αναλυτές που μοιράζονται απόψεις παρόμοιες με τις δικές του και της νυν ηγεσίας του κόμματος, το οποίο ίδρυσε το 2011, εκμεταλλευόμενος το ρεύμα των τότε «αγανακτισμένων» Ισπανών. Οι Podemos δεν συμμετέχουν σε ψηφοφορίες του κοινοβουλίου για την Ουκρανία, ενώ δεν έχουν καταδικάσει ποτέ τη ρωσική εισβολή.

Η σύγκρουση στο Die Linke

Το Ουκρανικό διχάζει και τη γερμανική Αριστερά. Εντός του κόμματος Die Linke, όπως σημειώνει σε σχετικό ρεπορτάζ του ο «Monde», συγκρούονται ο αριστερός αντι-ιμπεριαλισμός που εμπνέεται από τον μαρξισμό και ο οποίος οδηγεί το κόμμα στο να καταδικάσει «τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας», ο πάγιος αριστερός αντιμιλιταρισμός που ζητεί από το Βερολίνο να μη στείλει όπλα στο Κίεβο και η καταδίκη του «ταμείου ειδικού σκοπού» των 100 δισ. ευρώ για τον γερμανικό στρατό, τη σύσταση του οποίου αποφάσισε η κυβέρνηση του καγκελάριου Ολαφ Σολτς. Τον Φεβρουάριο, το «μανιφέστο για την ειρήνη», το οποίο εμπνεύστηκαν η πρώην επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Linke Σάρα Βάγκενκνεχτ και η δοκιμιογράφος Αλις Σβάρτσερ, προκάλεσε βίαιες αντιδράσεις. Παρότι το μανιφέστο υπέγραψαν 700.000 άνθρωποι, το κείμενο δεν εγκρίθηκε από ηγετικά στελέχη του κόμματος, τα οποία κατηγόρησαν τις συγγραφείς του ότι παίζουν το παιχνίδι του Κρεμλίνου. Λίγες ημέρες μετά την Τρίτη Ευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη, σε διαδήλωση της 26ης Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες εναντίον της Ρωσίας, το βελγικό Εργατικό Κόμμα (ΡΤΒ), το οποίο είχε δώσει το «παρών» στη Μαδρίτη, συμμετείχε με το δικό του σύνθημα: «Σταματήστε τον πόλεμο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία». Το μαοϊκών καταβολών αυτό κόμμα έχει εκλέξει βουλευτές τόσο στο εθνικό όσο και στα τοπικά κοινοβούλια του Βελγίου. Στις ψηφοφορίες στο κοινοβούλιο το ΡΤΒ δεν έχει ποτέ καταδικάσει τη ρωσική εισβολή.

Εντάσεις στην Ιταλία

Η αποστολή όπλων από την Ιταλία στο Κίεβο, την οποία στηρίζει η δεξιά κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι, αλλά και το αντιπολιτευόμενο κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, προκάλεσε την έντονη αντίδραση του αριστερού λαϊκιστικού Κινήματος 5 Αστέρων. Ο ηγέτης του Τζουζέπε Κόντε (πρωθυπουργός της Ιταλίας μεταξύ 2018 και 2021) κατηγόρησε την κυβέρνηση και το Δημοκρατικό Κόμμα ότι «σέρνουν την Ιταλία στον πόλεμο». Το Ουκρανικό όμως προκαλεί εντάσεις και εντός του κόμματος που ίδρυσε το 2009 ο κωμικός Μπέπε Γκρίλο: τον περασμένο Ιούνιο ο Λουίτζι Ντι Μάιο, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας, αποχώρησε από τα 5 Αστέρια, κατηγορώντας τον Κόντε ότι συντάσσεται με το Κρεμλίνο.
Στα δύο στη Γαλλία

Ο διχασμός της ευρωπαϊκής Αριστεράς με αφορμή την υποστήριξη στην Ουκρανία είναι χαρακτηριστικά εμφανής στη Γαλλία. Η Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν, οι Γάλλοι Κομμουνιστές και οι Πράσινοι τάσσονται «υπέρ της διπλωματικής λύσης για τον τερματισμό του πολέμου». Το Σοσιαλιστικό Κόμμα όμως, το οποίο συμπράττει με τον Μελανσόν στον σχηματισμό NUPES (Νέα Λαϊκή Οικολογική και Πολιτική Ενωση) ως αντιπολίτευση στον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, στηρίζει την Ουκρανία. Η αλήθεια βρίσκεται στη φράση του αναλυτή Ζεράρ Γκρινμπέρ στον «Monde»: «Στη Γαλλία υπάρχει η Αριστερά κατά του ΝΑΤΟ και η Αριστερά υπέρ του ΝΑΤΟ, πρόθυμη να κάνει τα πάντα για να βοηθήσει την Ουκρανία». Η διαπίστωση του Γκρινμπέρ δεν ισχύει ωστόσο μόνο για τη Γαλλία, αλλά για όλη την ευρωπαϊκή Αριστερά.