Δέκα μόλις μήνες μετά την επανεκλογή του στην προεδρία, ο Εμανουέλ Μακρόν αποφάσισε την περασμένη Πέμπτη να πάρει ένα μεγάλο πολιτικό ρίσκο. Eχοντας διαπιστώσει ότι δεν διαθέτει τις απαραίτητες ψήφους στη Βουλή για να περάσει τη μεταρρύθμιση του Συνταξιοδοτικού, επικαλέστηκε μια ειδική συνταγματική πρόβλεψη, γνωστή ως άρθρο 49.3, για να παρακάμψει τους νομοθέτες και να επιβάλει τον νόμο χωρίς προηγούμενη ψηφοφορία στο κοινοβούλιο.
Μπαράζ απεργιών και κινητοποιήσεων
Το επίμαχο νομοσχέδιο, που έχει προκαλέσει μπαράζ κινητοποιήσεων και απεργιών εδώ και αρκετές εβδομάδες σε ολόκληρη τη Γαλλία καθώς αυξάνει το όριο συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη, είναι για τον Μακρόν μια αναγκαιότητα που θα απαλλάξει τη χώρα από τα ελλείμματα, θα την καταστήσει περισσότερο ανταγωνιστική, ενώ ταυτόχρονα θα συμβολίσει ότι μπορεί να ακμάσει στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, προσαρμόζοντας το γενναιόδωρο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας που διαθέτει. Ακόμη και αν αυτό προϋποθέτει να αγνοήσει ο γάλλος πρόεδρος την Εθνοσυνέλευση και τη γενικευμένη λαϊκή οργή.
Η ατμόσφαιρα μυρίζει μπαρούτι και η κυβέρνησή του αντιμετωπίζει πολλαπλούς κινδύνους. Από τη διάχυση της πολιτικής κρίσης στους δρόμους (ήδη εργαζόμενοι και συνδικάτα κλιμακώνουν τον αγώνα τους και οργανώνουν δυναμικές κινητοποιήσεις και απεργίες για την εβδομάδα που ξεκινά σήμερα) ως την ενδεχόμενη ανατροπή της, σε περίπτωση που υπερψηφιστούν οι προτάσεις μομφής που κατέθεσαν το απόγευμα της Παρασκευής τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Για τον γάλλο πρόεδρο η μεταρρύθμιση πρέπει να πετύχει γιατί, όπως υποστήριξε απευθυνόμενος στους υπουργούς του, «δεν μπορεί κανείς να παίζει με το μέλλον της χώρας». Μιλώντας υπό το καθεστώς ανωνυμίας στους «Financial Times», άτομο που έχει συνεργαστεί στενά μαζί του αναφέρει ότι ο Μακρόν «πιστεύει ειλικρινά ότι οι άνθρωποι πρέπει να εργάζονται περισσότερο, δεδομένης της γήρανσης του πληθυσμού και της κατάστασης των δημόσιων οικονομικών», επομένως θεωρεί δεδομένο ότι «θα φτάσει μέχρι τέλους». Το εμπόδιο που πρέπει να υπερκεράσει όμως είναι η πρόταση μομφής στη Βουλή που, αν δεν περάσει, θα ανοίξει τον δρόμο για άμεση υιοθέτηση του νόμου. Σε αντίθετη περίπτωση, η κυβέρνηση θα πέσει, η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση δεν θα περάσει και, μολονότι δεν είναι απαραίτητο, ο πρόεδρος έχει τη δυνατότητα να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει βουλευτικές εκλογές.
Πολιτικοί επιστήμονες θεωρούν απίθανο να περάσει η πρόταση δυσπιστίας εξαιτίας του απόλυτου διχασμού μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης, πλην όμως τονίζουν ότι ο Μακρόν θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια απρόβλεπτη κρίση. Πολλά θα εξαρτηθούν από παράγοντες που ο ίδιος δεν ελέγχει, όπως το ενδεχόμενο να ενταθεί η λαϊκή διαμαρτυρία στους δρόμους, πράγμα πολύ πιθανό με δεδομένο ότι τα συνδικάτα βρίσκονται στα… κάγκελα και δεσμεύονται ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα τους, ακόμη και αν οριστικοποιηθεί το νομοσχέδιο.
Στην αναμπουμπούλα η… Λεπέν χαίρεται
Η Αριστερά συγκεκριμένα θα επιδιώξει να το ανατρέψει διοργανώνοντας δημοψήφισμα και μάλιστα λέγεται ότι θα προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο. Μολονότι τέτοιου είδους πρωτοβουλίες θεωρούνται δύσκολο να ευδοκιμήσουν, αποτελούν ξεκάθαρη ένδειξη ότι οι θεσμοί στη χώρα δοκιμάζονται λόγω της σπάνιας πολιτικής κατάστασης που έχει διαμορφωθεί, δηλαδή το κόμμα του Μακρόν να μη διαθέτει πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση για να περάσει ένα νομοσχέδιο και να χρησιμοποιεί ως δεκανίκι την παράγραφο 3 του άρθρου 49 του Συντάγματος.
Η κυβέρνηση Μακρόν έχει επιβιώσει από πολλές ψήφους δυσπιστίας, αλλά το διακύβευμα είναι υψηλότερο αυτή τη φορά λόγω της βαθιάς αντιδημοφιλίας του εν λόγω μέτρου. Το οποίο σημαίνει ότι «αυτή η περίοδος είναι πιθανό να αφήσει ένα διαρκές σημάδι στους ψηφοφόρους» όπως σχολιάζουν οι «Financial Times», πέραν του ότι θα πριμοδοτήσει την ηγέτιδα της Ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν, η οποία έχει υποσχεθεί να καταργήσει την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης αν εκλεγεί πρόεδρος το 2027.
Η επίμαχη πρόβλεψη του γαλλικού Συντάγματος
Η κυβέρνηση Μακρόν χρησιμοποιεί το άρθρο του Συντάγματος 49.3 για να παρακάμψει τους νομοθέτες και να επιβάλει τον νόμο για την αλλαγή του ορίου ηλικίας χωρίς προηγούμενη ψηφοφορία. Δεν είναι η πρώτη φορά, καθώς έχει κάνει χρήση της συνταγματικής πρόβλεψης άλλες 10 φορές, γεγονός που τον φέρνει δεύτερο στη λίστα μετά τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Μισέλ Ροκάρ που έκανε χρήση του 28 φορές από το 1988 ως το 1991.
