Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου πόνταρε σε μια νίκη του Ντόναλντ Τραμπ και βγαίνει κερδισμένος. Επέλεξε μάλιστα την ημέρα των αμερικανικών εκλογών για να απομακρύνει από το τιμόνι του υπουργείου Αμυνας τον «απείθαρχο» Γιόαβ Γκάλαντ και να μετακινήσει εκεί τον Ισραελ Κατζ από το υπουργείο Εξωτερικών. Πέρα από τις πολιτικές εστίες αντιπαράθεσης στο εσωτερικό του Ισραήλ (η άρνηση στράτευσης των υπερορθόδοξων Χαρεντί και η έρευνα για σκόπιμες διαρροές απορρήτων από συνεργάτη του Νετανιάχου είναι δύο από αυτές), η αλλαγή πολιτικής ηγεσίας στο υπουργείο Αμυνας εν μέσω πολέμου σηματοδοτεί μια περαιτέρω σκλήρυνση της κυβέρνησης και ακόμα πιο ασφυκτικό έλεγχο από το πρωθυπουργικό γραφείο.
Ο πολιτικά επτάψυχος ισραηλινός πρωθυπουργός ήταν από τους πρώτους, αν όχι ο πρώτος ξένος ηγέτης, που μίλησε με τον Τραμπ μετά τη νίκη του κάνοντας λόγο για τη «μεγαλύτερη επαναφορά στην Ιστορία», ενώ σημείωσε ότι συζήτησαν για την «ιρανική απειλή».
Αυτό έχει μια επιπλέον σημασία, διότι στις εκλογές του 2020 ο Νετανιάχου περίμενε πάνω από 12 ώρες για να συγχαρεί τον Μπάιντεν, όμως αυτή η καθυστέρηση δεν ικανοποίησε τον Τραμπ, ο οποίος αμφισβητούσε έντονα τη νίκη του αντιπάλου του και θεώρησε ότι δέχθηκε μια πισώπλατη μαχαιριά από τον φίλο του. Επί μήνες ο Τραμπ έλεγε πως δεν θέλει να μιλήσει στον Νετανιάχου. «Εκανα για τον Μπίμπι περισσότερα από ό,τι για οποιονδήποτε άλλον, όμως εκείνος αντί να παραμείνει σιωπηλός έκανε ένα τραγικό λάθος» φέρεται να είχε πει ο Τραμπ, προσθέτοντας μάλιστα μια βρισιά. Ωστόσο, όλα αυτά μοιάζουν περασμένα ξεχασμένα.
Η διακήρυξη που μοιάζει με χρησμό
Και παρότι ο Τραμπ διακήρυξε στην επινίκια ομιλία του ότι «δεν θα αρχίσω πολέμους, θα σταματήσω πολέμους», για τη Μέση Ανατολή, όπου βρίσκονται σε εξέλιξη οι πόλεμοι στη Λωρίδα της Γάζας και στον νότιο Λίβανο καθώς και ο ακήρυκτος πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν – που θα μπορούσε να εξελιχθεί ανά πάσα στιγμή σε μεγάλης κλίμακας απευθείας σύρραξη –η δήλωσή του μοιάζει περισσότερο με χρησμό παρά με υπόσχεση. Για να επανέλθει στις ράγες η εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο όπως θα ήθελε ο Τραμπ, θα έπρεπε να παρακαμφθεί το Παλαιστινιακό και να βγει από τη μέση το Ιράν με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο.
Θα περιοριστεί άραγε ο νέος πρόεδρος της Αμερικής σε επίδειξη πυγμής προς συμμόρφωση του καθεστώτος της Τεχεράνης και αναζήτηση διπλωματικής λύσης ή μήπως θα «αναγκαστεί» να λάβει στρατιωτικά μέτρα για να βάλει τέλος (;) στον πόλεμο με την καταστροφή της μίας πλευράς, δηλαδή του Ιράν; Το μόνο αποτέλεσμα που είχαν μέχρι τώρα τα διπλωματικά ανοίγματα από και προς την Τεχεράνη είναι να κερδίζει χρόνο το καθεστώς ώστε να ικανοποιήσει τον φιλόδοξο στόχο του για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας, υποστηρίζουν τα γεράκια στην Ουάσιγκτον και στο Τελ Αβίβ. Εφόσον ο Τραμπ παραμένει «εκρηκτικός» και απρόβλεπτος, ίσως μπει στον πειρασμό να λάβει δραστικά μέτρα για να επιβάλει λύσεις, παρότι η ιστορία των αμερικανικών επεμβάσεων στην περιοχή εγκυμονεί μεγαλύτερα δεινά.
Οι βαριές υποθήκες από την πρώτη θητεία
Είναι αλήθεια πως ο πόλεμος του Ισραήλ με τη Χαμάς, τη Χεζμπολάχ καθώς και με τους Χούθι της Υεμένης ξέσπασε πέρυσι επί προεδρίας Μπάιντεν. Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτείων θα πάρει (και αυτή) την «καυτή πατάτα» στα χέρια του σε δύο μήνες, όταν θα αναλάβει επισήμως την εξουσία. Εξίσου αλήθεια είναι όμως πως στα χρόνια που προηγήθηκαν, τόσο κατά την πρώτη θητεία του έπειτα από τις εκλογές του 2016 όσο και κατά την τετραετία Μπάιντεν, ο Τραμπ έβαλε βαριές υποθήκες στο Μεσανατολικό: αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ και της ισραηλινής κυριαρχίας στα κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν, απόσυρση των ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, Συμφωνίες του Αβραάμ για την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Μαρόκο. Η ανατροπή αυτών των συμφωνιών και του ακόμα πιο εμβληματικού σχεδίου για εξομάλυνση μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ ήταν ένας από τους βασικούς στόχους της επίθεσης της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου που πυροδότησε τον πόλεμο.
Κατά την προεκλογική κούρσα ο Ντόναλντ Τραμπ προέτρεψε τον (και πάλι) φίλο του πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου να βομβαρδίσει τις πυρηνικές και πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν σε αντίποινα για τις ιρανικές επιθέσεις με βαλλιστικούς πυραύλους, καθώς και να ξεμπερδεύει με τη Γάζα πριν αναλάβει εκείνος τα ηνία της Αμερικής. Ουδείς στη Μέση Ανατολή εξέλαβε τις δηλώσεις του Ρεπουμπλικανού πολιτικού μόνο ως προεκλογικές κορόνες για εσωτερική κατανάλωση απέναντι στην «αδράνεια» της κυβέρνησης Μπάιντεν, πόσω μάλλον οι άμεσα ενδιαφερόμενοι.
Η ανθρωπιστική κρίση
Στο διάστημα που απομένει μέχρι την ορκωμοσία του Τραμπ την 20ή Ιανουαρίου πολλά θα μπορούσαν να συμβούν. Οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις στην περιοχή έχουν ενισχυθεί με βομβαρδιστικά αεροσκάφη B-52, παραμένουν σε ύψιστη ετοιμότητα για να αναχαιτίσουν πυραύλους και να καταφέρουν βαριά πλήγματα στο Ιράν εφόσον αυτό εξαπολύσει νέα επίθεση κατά του Ισραήλ ή κατά αράβων συμμάχων και συμφερόντων των ΗΠΑ. Το καθεστώς της Τεχεράνης έκανε πίσω, την τελευταία στιγμή, από τις απειλές για επίθεση τις παραμονές των αμερικανικών εκλογών, όμως τα ανώτερα στελέχη του συντηρούν κλίμα για επικείμενο χτύπημα. Προφανώς ο αγιατολάχ Χαμενεΐ και ο σκληρός πυρήνας του καθεστώτος λαμβάνουν και αυτοί υπ’ όψιν τη νίκη Τραμπ, όμως αυτό δεν σημαίνει πως θα υπαναχωρήσουν, αντίθετα ενδέχεται να επιχειρήσουν να προλάβουν τις εξελίξεις ενώ κρέμεται πάνω από τα κεφάλια τους η προειδοποίηση του Τελ Αβίβ για ενδεχόμενο «προληπτικό» πλήγμα.
Τέλος, στη Λωρίδα της Γάζας ο χειμώνας δείχνει τα δόντια του και υπάρχει κίνδυνος η παρούσα ανθρωπιστική κρίση να εξελιχθεί σε καταστροφή τεραστίων διαστάσεων για τα δύο εκατομμύρια του άμαχου παλαιστινιακού πληθυσμού. Ειδικά στη βόρεια Γάζα, όπου σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ παραμένουν σχεδόν 400.000 ψυχές παρά τους καθημερινούς βομβαρδισμούς, τον αποκλεισμό και τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του ισραηλινού στρατού εναντίον της Χαμάς. Την ίδια ώρα, αδιάκοποι είναι οι βομβαρδισμοί στον νότιο Λίβανο και στη Βηρυτό, ενώ το ισραηλινό επιτελείο αναφέρει προετοιμασίες για διεύρυνση της ζώνης των χερσαίων επιχειρήσεων κατά της φιλοϊρανικής Χεζμπολάχ.
Οι αμερικανικές εκλογές τελείωσαν, η ζωή (και ο θάνατος) συνεχίζεται…
Ανησυχία από τις επιθέσεις κατά Ισραηλινών
Δεκάδες τραυματισμοί στο Άμστερνταμ
Μεγάλη ανησυχία στην Ευρώπη και οργή στο Ισραήλ προκάλεσε το κύμα των στοχευμένων επιθέσεων κατά ισραηλινών φιλάθλων μετά τον ποδοσφαιρικό αγώνα του Αγιαξ με τη Μακάμπι Τελ Αβίβ στο Αμστερνταμ το βράδυ της περασμένης Πέμπτης.
Δεκάδες Ισραηλινοί τραυματίστηκαν, οι πέντε από αυτούς σοβαρά, στις ενέδρες που έστησαν άγνωστοι σε ξενοδοχεία και άλλα σημεία της πόλης. Πρόκειται για σημάδια αυξανόμενου αντισημιτισμού, δήλωσε ο ολλανδός πρωθυπουργός Ντικ Σχοφ, ο οποίος αναγκάστηκε να επιστρέψει εσπευσμένα στη χώρα του από τη σύνοδο της ΕΕ στη Βουδαπέστη, ενώ διαβεβαίωσε τον ισραηλινό ομόλογό του Μπενιαμίν Νετανιάχου ότι οι δράστες θα εντοπιστούν και θα τιμωρηθούν.
Ο Νετανιάχου καταδίκασε την «προσχεδιασμένη αντισημιτική επίθεση» και έθεσε σε ετοιμότητα δύο αεροσκάφη για την ασφαλή απομάκρυνση των φιλάθλων, ενώ το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας κάλεσε τους Ισραηλινούς να αποφύγουν τον αγώνα της μπασκετικής ομάδας της Μακάμπι στην Μπολόνια το βράδυ της Παρασκευής και τους προέτρεψε να μη φέρουν σύμβολα που φανερώνουν ότι είναι Εβραίοι.
