Ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ δεν έκρυψε ποτέ τη συμπάθειά του για την Ελλάδα. Το έχει αποδείξει, άλλωστε, αρκετές φορές στο παρελθόν.
Εχει όμως βαθιά πίστη και στην Ευρωπαϊκή Ενωση και ανησυχεί πολύ, λίγες ημέρες πριν από τις ευρωεκλογές. Ο κ. Ολάντ ήταν ο κεντρικός ομιλητής στο Μεγάλο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Επιχειρηματικότητας του «Economist», που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο στην Αθήνα, και μιλάει στο «Βήμα» για το τι πρέπει να κάνει σήμερα η Ευρώπη.
Κύριε πρόεδρε, τρεις εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές, βλέπουμε ότι πολιτικά κόμματα που υποστήριζαν την έξοδο των χωρών τους από την Ευρωπαϊκή Ενωση σήμερα προηγούνται λίγο πριν τις κάλπες. Εχετε δουλέψει πολύ για μια ενωμένη Ευρώπη, πώς νιώθετε για αυτό το φαινόμενο;
«Υπήρχαν πράγματι, την εποχή της κρίσης της ευρωζώνης και την εποχή του Brexit, κινήματα και προσωπικότητες που εξέφραζαν την ανάγκη επιστροφής στην εθνική κυριαρχία και αποχώρησης από την ΕΕ. Αλλά η εμπειρία του Brexit, και – πρέπει το πούμε – η επιτυχία της Ελλάδας που, αφού υποστηρίχθηκε επαρκώς και έκανε προσπάθειες, μπόρεσε να παράγει αποτελέσματα, άλλαξαν το κλίμα.
Επομένως, η Ακροδεξιά και οι λαϊκιστές έχουν μια νέα στρατηγική που είναι να παραμείνουν στην ΕΕ, αλλά να την εμποδίσουν να προχωρήσει, να την μπλοκάρουν. Για να την καταστρέψουν από μέσα, να κόψουν τη δύναμή της, όσον αφορά την άμυνα, την καταπολέμηση της μετανάστευσης ή την οικολογία για παράδειγμα».
«Δεν υπάρχει Ευρώπη αν δεν υπάρχουν ιδέες»
Εχουμε την εντύπωση ότι μας προειδοποιείτε γι’ αυτόν τον κίνδυνο. Γι’ αυτόν τον λόγο εκδίδετε στη Γαλλία ένα εκπαιδευτικό βιβλίο που εξηγεί τι είναι η Ευρώπη, τους θεσμούς της, τα λόμπι της κ.λπ.;
«Ναι. Η Ευρώπη είναι θύμα ενός αισθήματος που δεν είναι πλέον η δυσπιστία, αλλά η αδιαφορία. Υπάρχει μια εντύπωση, από την πλευρά της νεολαίας, ότι η Ευρώπη είναι εκεί, ότι ήταν πάντα εκεί και ότι θα συνεχίσει να είναι εκεί, ότι φέρνει την ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων και των αγαθών, ένα εγγυημένο νόμισμα, ή την αναγνώριση των διπλωμάτων, αλλά οι νέοι δεν τη βλέπουν πλέον ως έργο που χτίζεται.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ήθελα να εξηγήσω πώς λειτούργησε η Ευρώπη, για να δείξω ότι είχε φτάσει σε ένα ορισμένο επίπεδο χάρη στις προσπάθειες των προηγούμενων γενεών, αλλά ότι πρέπει να εφοδιαστεί τώρα, ειδικά με τις διεθνείς δυνάμεις που μας απειλούν, με ένα νέο έργο. Δεν υπάρχει Ευρώπη αν δεν υπάρχουν ιδέες, αν δεν υπάρχει πρόοδος.
Εάν σταματήσει η Ευρώπη, θα χάσει στην κύρια πρόκληση που αντιμετωπίζει, που είναι να πείσουμε τους πολίτες ότι η δημοκρατία είναι το πολυτιμότερο αγαθό μας και ότι η Ενωση μας επιτρέπει να αποκτήσουμε ένα διεθνές καθεστώς που δεν θα είχαμε χωριστά».
Ποιο είναι το μήνυμα στους νέους; Ξυπνήστε;
«Ναι, να τους πούμε «κοιτάξτε τι σας δίνει η Ευρώπη, βρίσκεστε στην ήπειρο όπου υπάρχει η μεγαλύτερη ελευθερία, τα περισσότερα δικαιώματα, ο περισσότερος πλουραλισμός, η περισσότερη δημοκρατία».
Αυτή η ήπειρος δεν είναι τέλεια, έχει πολλά ελαττώματα, ανισότητες που εξακολουθούν να είναι πολύ ισχυρές, υπάρχει πάντα ανταγωνισμός που δεν είναι απαραίτητα δίκαιος. Αλλά υπάρχει ένας τρόπος ζωής, μια τέχνη ζωής. Γι’ αυτό δεσμεύτηκα να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ. Η Ευρώπη είναι πολιτισμός, δεν είναι απλώς μια ανταλλαγή αγαθών».
«Στρατηγική η θέση της Ελλάδας»
Μιλάτε για την Ελλάδα και πώς τη βοηθήσατε κατά τη διάρκεια της προεδρίας σας. Με το κέντρο της ΕΕ να μετακινείται ανατολικά, πιστεύετε ότι η Ελλάδα μπορεί να παίξει πιο στρατηγικό ρόλο σήμερα;
«Νομίζω ότι κάθε χώρα στην Ευρώπη πρέπει να παίξει ρόλο, ανάλογα με τη γεωγραφία της, την ιστορία της και ανάλογα με το επίπεδο ένταξής της στην ΕΕ. Η Ελλάδα έχει μια θέση που γεωγραφικά δεν ήταν πάντα ευνοϊκή γι’ αυτήν, ας θυμηθούμε – και αυτό ισχύει και σήμερα – τα μεταναστευτικά ρεύματα που επηρεάζουν τη ζωή των Ελλήνων.
Αλλά έχει και στρατηγική θέση, που σημαίνει ότι είναι σημαντική, για τα Βαλκάνια, για το ζήτημα της Ουκρανίας και της Ρωσίας. Η Τουρκία επίσης, παρακολουθήσαμε τη συνάντηση μεταξύ του τούρκου προέδρου και του Έλληνα πρωθυπουργού. Η Ελλάδα μπορεί να είναι χρήσιμη, εκ μέρους της Ευρώπης, να αναζητήσει επαφές ώστε να βρεθούν νέες λύσεις για την επιρροή της Ευρώπης».
«Η Ευρώπη είναι πολύ ομιλητική αλλά όχι αρκετά δραστήρια»
Μιλάτε για ευρωπαϊκές θέσεις. Οταν ήσασταν πρόεδρος, συνομιλούσατε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και θέτατε τότε τους όρους σας. Πιστεύετε ότι σήμερα η ΕΕ μπορεί να βοηθήσει ακόμη περισσότερο την Ουκρανία;
«Πρέπει να τη βοηθήσει παραπάνω. Νομίζω ότι υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα στα λόγια συμπόνιας και αλληλεγγύης προς την Ουκρανία και την αποτελεσματικότητα που είναι λιγότερο πραγματική. Οι Ουκρανοί υφίστανται σήμερα μια εξαιρετικά βίαιη επίθεση από τη Ρωσία, δεν έχουν τα απαραίτητα όπλα για να την αντιμετωπίσουν και είναι κουρασμένοι μετά από δύο χρόνια πολύ βαριάς σύγκρουσης.
Θεωρώ ότι η Ευρώπη είναι πολύ ομιλητική αλλά όχι αρκετά δραστήρια. Στις ευρωεκλογές, πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι για το τι θέλουμε να κάνουμε με την Ουκρανία. Φυσικά, θα μπει στην ΕΕ, αλλά οι Ουκρανοί πρέπει να ξέρουν αν θα λάβουν όπλα».
Οσον αφορά την άλλη μεγάλη σύγκρουση, στη Γάζα, πιστεύετε ότι το αίτημα του εισαγγελέα του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης για τον ισραηλινό πρόεδρο θα διχάσει τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις;
«Ναι, αυτός είναι ένας σοβαρός κίνδυνος. Η δύναμή μας είναι πάνω απ’ όλα η ενότητά μας και αυτή είναι που κάνει την επιρροή μας μεγαλύτερη».
