Εκρέμ Ιμάμογλου ή Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν; Το αληθινό «ντέρμπι» στο οποίο στις 31 Μαρτίου θα κληθούν να πάρουν θέση οι 11,3 εκατ. ψηφοφόροι, όχι των προεδρικών – αυτό θα συμβεί το 2028 – αλλά των αυτοδιοικητικών εκλογών στον Μητροπολιτικό Δήμο Κωνσταντινούπολης. Η Πόλη είναι κράτος εν κράτει, «αγκάθι» στην παντοκρατορία του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), καθώς έχει δήμαρχο της αντιπολίτευσης και γι’ αυτό έχει τραβήξει προεκλογικώς επάνω της (ξανά) όλα τα φώτα των εκλογών από τους 1.393 συνολικά δήμους της τουρκικής επικράτειας.
Μόλις δέκα μήνες μετά τη νίκη του τούρκου προέδρου στις προεδρικές εκλογές, σε κλίμα ήπιας για την ώρα πόλωσης και εμφανούς κόπωσης του εκλογικού σώματος, με την αντιπολίτευση κατακερματισμένη μετά την κατάρρευση της Εθνικής Συμμαχίας-«Τραπέζι των 6», που έφερε η ήττα του τέως ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Kεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο Ερντογάν, ηγούμενος της προεκλογικής εκστρατείας, επιδιώκει να πάρει ρεβάνς στην Κωνσταντινούπολη διά του «θαμπού» υποψηφίου τού AKP και πρώην υπουργού Περιβάλλοντος Μουράτ Κουρούμ, που θα αναμετρηθεί στήθος με στήθος βάσει των δημοσκοπήσεων με τον νυν δήμαρχο και εκ νέου υποψήφιο του CHP Ιμάμογλου.
Ερντογάν σαν να ήταν υποψήφιος ο ίδιος
Δηλώνοντας για τέταρτη φορά, από το 2009, ότι αυτές είναι οι τελευταίες του εκλογές, ο τούρκος πρόεδρος, ωσάν να ήταν ο ίδιος υποψήφιος, ακολουθεί κατά πόδας στην Πόλη τον Ιμάμογλου, τον αδιαφιλονίκητο σταρ της αντιπολίτευσης, στο ράλι εγκαινίων που έχει επιδοθεί, αφήνοντας στη σκιά του τον Κουρούμ.
«Με την άδεια του Θεού» ο Ερντογάν, οδηγώντας συρμό, εγκαινίασε νέα γραμμή μετρό στην Κωνσταντινούπολη, προνομιακό πεδίο του Ιμάμογλου, όπου τις τελευταίες ημέρες εγκαινιάζει Κέντρα Δημόσιας Υγείας, μονάδα θερμικής διάθεσης βιομηχανικών απορριμμάτων, τζαμιά, πολιτιστικούς πολυχώρους κ.ά., προσφέροντας συγχρόνως δεκάδες χιλιάδες γεύματα ιφτάρ (δείπνο κατά τη νηστεία του Ραμαζανιού) στους ψηφοφόρους.
Τριάντα πέντε κόμματα αναμένεται να αναμετρηθούν στις εκλογές της 31ης Μαρτίου στα 185.369 εκλογικά κέντρα της τουρκικής επικράτειας, εκ των οποίων τα 33.228 βρίσκονται στην Κωνσταντινούπολη, που έχει εγγεγραμμένους ψηφοφόρους σχεδόν τριπλάσιους από της Αγκυρας (4,2 εκατ.) και τετραπλάσιους από της Σμύρνης (3,4 εκατ.). Εντεκα εξ αυτών των κομμάτων απαρτίζουν τέσσερις συμμαχίες.
Τα κόμματα και οι συμμαχίες
Το ΑΚΡ, το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) του ηγέτη των Γκρίζων Λύκων Ντεβλέτ Μπαχτσελί, και το Κόμμα Μεγάλης Ενότητας (BBP) του Μουσταφά Ντεστιτζί (σύμφωνα με τον οποίο «Η Τουρκία είναι έτοιμη να κάνει στη Θράκη επιχείρηση σαν εκείνη στην Κύπρο το 1974»), συστήνουν τη Λαϊκή Συμμαχία.
Το φιλοκουρδικό κόμμα DEM (πρώην HDP), το Κόμμα Εργασίας (EMEP) και το Εργατικό Κόμμα Τουρκίας (TİP) συνθέτουν τη Συμμαχία Εργασίας και Ελευθερίας. Το ισλαμιστικό Κόμμα Ευτυχίας (SAADET) και το Κόμμα του Μέλλοντος (GELECEK) του πρώην πρωθυπουργού της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου αποτελούν τη Συμμαχία Ευημερίας και Μέλλοντος. Τέλος, τα αριστερά κόμματα SOL (του 0,1%), TKP και TKH αποτελούν την Ενωση Σοσιαλιστικών Δυνάμεων.
Ο εκλογικός χάρτης δεν είναι ο ίδιος με τις όχι και τόσο μακρινές εκλογές του 2023, καθώς οι ψήφοι της αντιπολίτευσης θα είναι διασπασμένες: CHP, Καλό Κόμμα (IYI), DEM και Κόμμα της Νίκης (Zafer) έχουν ξεχωριστούς υποψηφίους, ανακόπτοντας σημαντικά το ρεύμα υπέρ του Ιμάμογλου. Και ο κυβερνητικός συνασπισμός όμως βλέπει το Νέο Κόμμα Ευημερίας (YRΡ), του γιου του πρώην πρωθυπουργού της Τουρκίας, Νετσμετίν Ερμπακάν, Φατίχ, να του προκαλεί διαρροές.
Κούρσα-θρίλερ στην Κωνσταντινούπολη
Ειδικότερα στον Μητροπολιτικό Δήμο Κωνσταντινούπολης η αμφίρροπη κούρσα-θρίλερ εσχάτως στρέφεται οριακά υπέρ του Ιμάμογλου, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της δημοσκοπικής εταιρείας KONDA, Μπεκίρ Αϊρντίρ, που του δίνει κατά μέσο όρο προβάδισμα 2,5 μονάδων. Αδύναμο σημείο του CHP παραμένει η εσωκομματική κρίση που προκάλεσε η άρνηση του νέου επικεφαλής, Οζγκούρ Οζέλ, να δώσει το χρίσμα στους υποψηφίους που προσπάθησε να επιβάλει ο απερχόμενος πρόεδρος Κιλιτσντάρογλου.
«Η πόλωση των εθνικών εκλογών συνεχίζεται, αλλά χωρίς υψηλές θερμοκρασίες» σχολιάζει στο «Βήμα» ο ιδρυτής του ειδησεογραφικού σάιτ NewsLabTurkey, Ερκάν Σακά, που διαβλέπει ότι η όψιμη αντιπαλότητα Ερντογάν – Ερμπακάν μπορεί «να στοιχίσει στο AKP μεγάλους δήμους», παρότι ο Ιμάμογλου κατεβαίνει «μόνος εναντίον όλων».
Τα φώτα στρέφονται στην Κωνσταντινούπολη, όχι μόνο λόγω της συμβολικής βαρύτητας, του οικονομικού εκτοπίσματος και του αριθμού των ψηφοφόρων αλλά και γιατί, μετά τις προεδρικές εκλογές, «μόνο ο Ιμάμογλου παρέμεινε στο προσκήνιο ως παράγων που έχει διεκδικήσει εναντίον του Ερντογάν» σχολιάζει ο τούρκος εκλογολόγος Αϊρντίρ. Παρά τη σωρευμένη «κόπωση» από τον ασυγκράτητο πληθωρισμό και τις σχεδόν σε ετήσια βάση εκλογές (αυτοδιοικητικές, προεδρικές, δημοψηφίσματα) από το 2011, θεωρεί ότι οι ψηφοφόροι «εξετάζουν το ενδεχόμενο να κρατήσουν ζωντανό το τελευταίο κομμάτι ελπίδας για αλλαγή μέσω του Ιμάμογλου».
Αυτό ερμηνεύει, συνεχίζει ο εκλογολόγος, το ότι παρ’ όλη τη «διάλυση της αντιπολίτευσης», ο δήμαρχος της Πόλης προηγείται με 2,5 μονάδες (250 χιλιάδες ψήφοι) τις τελευταίες εβδομάδες. Μια διαφορά που «δεν συνεπάγεται ακόμη βέβαιη νίκη», καθώς οι ψηφοφόροι της αντιπολίτευσης είναι αντιμέτωποι με τον «κυνισμό των κομμάτων της και ιδιαίτερα το φιάσκο από τις διαμάχες στη διαδικασία επιλογής υποψηφίων του CHP».
Εκπλήξεις δεν αναμένονται στην Κωνσταντινούπολη, παρότι το αποτέλεσμα θα κριθεί με οριακή διαφορά. Τι θα το καθορίσει; «Το ποσοστό συμμετοχής και το ποσοστό των υποψηφίων των συμμαχιών» υποστηρίζει ο Αϊρντίρ.
Σύμφωνα με 27 έρευνες 14 δημοσκοπικών εταιρειών (δεν περιλαμβάνεται η πρόσφατη της ΚΟΝDA), το κυβερνών μπλοκ στην Κωνσταντινούπολη έχει «κλειδώσει» στο 42%-43%, ενώ 43%-45% των ψηφοφόρων επιλέγουν το σύνολο των αντιπολιτευτικών κομμάτων. «Αυτό καθιστά πιθανή την ήττα του Κουρούμ, ακόμη κι αν ο Ιμάμογλου δεν φτάσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του» κατά τον Αϊρντίρ.
Η μάχη στις άλλες μεγάλες μητροπόλεις
«Οι προσεχείς εκλογές είναι εξαιρετικά σημαντικές, καθώς ο Ερντογάν έχει την ευκαιρία να ανακτήσει τους μητροπολιτικούς δήμους. Η νέα ηγεσία του CHP δεν θέλει να χάσει μεγάλους δήμους, ωστόσο οι συνθήκες είναι αρκετά δυσμενείς αυτή τη φορά» λέει στο «Βήμα» ο αντιπρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, CHP, υπεύθυνος για τις εξωτερικές υποθέσεις, Ιλχάν Ουζγκέλ, διευκρινίζοντας ότι η Κωνσταντινούπολη είναι ο δήμος που ο τούρκος πρόεδρος «θα πασχίσει να ανακτήσει».
Επειδη την εξουσία του Ερντογάν «υπονομεύει» συνολικότερα ο έλεγχος των περισσότερων μητροπολιτικών δήμων (Κωνσταντινούπολη, Αγκυρα, Σμύρνη, Αδανα, Μερσίνη, Αττάλεια και ακόμη 11) από κόμματα της αντιπολίτευσης, «είναι συναισθηματικά αλλά και πρακτικά επιτακτική η ανάκτηση του ελέγχου όλων ή μερικών, με αιχμή του δόρατος την Πόλη», προσθέτει ο Ουζγκέλ, δηλώνοντας βέβαιος για τη διατήρηση των τριών μεγάλων μητροπόλεων από την αντιπολίτευση. «Ελπίζουμε να καταφέρουμε να κερδίσουμε στην Προύσα, το Ορντού και τη Σαμψούντα. Αυτό θα αποτελέσει μια δοκιμασία για τη νέα ηγεσία» καταλήγει υποβαθμίζοντας τις εσωκομματικές διαφωνίες, τις οποίες χαρακτηρίζει «φυσιολογικές», καθώς «ήταν η πρώτη φορά που ο αρχηγός του CHP έχασε τις προκριματικές εκλογές στο συνέδριό του και την ηγεσία του».
«Τις εκλογές της 31ης Μαρτίου θα τις κερδίσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν» τονίζει στο «Βήμα» με βεβαιότητα ο βουλευτής του ΑΚΡ και πανεπιστημιακός Χουσεΐν Γιαϊμάν, χαρακτηρίζοντάς τες «ιστορικές» ως προς τις αναμενόμενες «απώλειες των αντιπάλων, που εξακολουθούν να έχουν συνεχή οντολογικά προβλήματα τα οποία θα βαθαίνουν όσο χάνουν». Οι εκλογές μπορεί να αφορούν τους δήμους, ωστόσο «δεν θα εμποδίσουν τα αποτελέσματα να είναι γενικά και να αφορούν την ευρύτερη τουρκική πολιτική σκηνή στην Τουρκία» καταλήγει.
«Είναι σαφές ότι ο Ιμάμογλου βλέπει την εκστρατεία στην Κωνσταντινούπολη σαν προκριματικές για τις προεδρικές εκλογές» σχολιάζει στο «Βήμα» ο πρώην συμπρόεδρος του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, πλέον DEM, Σεζάι Τεμελί, σύμφωνα με τον οποίο εάν καταφέρει ο Ιμάμογλου να επικρατήσει, «πιθανότατα το 2028 θα εκλεγεί νέος πρόεδρος». Οι υποψήφιοι του CHP διακρίνει ότι προηγούνται στις τρεις μητροπολιτικές πόλεις, ωστόσο σε άλλες, όπως η Αττάλεια, το Αϊδίνι και τα Αδανα, «ενδέχεται το AKP να κερδίσει» προσθέτει.
