Από ράπερ σε συνδικαλιστή που γράφει ιστορία δεν είναι και η πιο προφανής διαδρομή. Οπως δεν ήταν προφανές ότι ένας άγνωστος μαύρος υπάλληλος της Amazon θα τα έβαζε με τον διεθνή κολοσσό και θα τον κέρδιζε. Ομως, όπως λέει και ο ίδιος ο Κρις Σμολς, το μότο της Amazon «Δούλευε πολύ, διασκέδασε και γράψε Ιστορία» αποδείχτηκε ότι στη δική του περίπτωση έγινε «Δούλευε πολύ, δεν είναι διασκεδαστικό, αλλά η Ιστορία θα γραφτεί όταν σε απολύσουν».
Η αντιπαράθεση στον εργασιακό χώρο
Ο 35χρονος Σμολς – που πριν από δύο εβδομάδες επισκέφθηκε την Αθήνα καλεσμένος του ΚΚΕ και έλαβε μέρος σε πορεία διαμαρτυρίας του ΠΑΜΕ για το ναυάγιο στην Πύλο – πέτυχε το ακατόρθωτο: έπεισε τους συναδέλφους του στην περίφημη αποθήκη JFK8 στο Στάτεν Αϊλαντ της Νέας Υόρκης, μια από τις μεγαλύτερες αποθήκες της Amazon παγκοσμίως, να ιδρύσουν την Εργατική Ενωση της Amazon (ALU), τον πρώτο συνδικαλιστικό φορέα εργαζομένων στην ιστορία της τεράστιας αυτής εταιρείας.
«Η Amazon έχει το υψηλότερο ποσοστό τραυματισμών λόγω των επαναλαμβανόμενων κινήσεων, της πολύωρης ορθοστασίας, των υπερβολικά μικρών διαλειμμάτων»
Οι δυσκολίες που αντιμετώπισε ήταν πολλές. Με πρώτη την απόλυσή του το 2020, την επομένη της πρώτης(!) ενέργειας που έμοιαζε με κάτι σαν συνδικαλισμό: εν μέσω καραντίνας λόγω κορωνοϊού, κράτησε ένα πλακάτ έξω από την JFK8 για να διαμαρτυρηθεί για την απουσία μέτρων προστασίας για τους εργαζομένους. Η απόλυση ήρθε πάραυτα λόγω «μη τήρησης των κανόνων κοινωνικής αποστασιοποίησης» – πράγμα σουρεαλιστικό αφού ο Σμολς στεκόταν σε εξωτερικό χώρο τηρώντας αποστάσεις από τους υπόλοιπους, ελάχιστους σε αριθμό, διαμαρτυρόμενους, ενώ προηγουμένως εργαζόταν το ωράριό του εντός της αποθήκης σε συνθήκες συνωστισμού.
«Η Amazon διαφέρει από άλλες εταιρείες. Προσπαθεί να κάνει τους εργαζομένους της «βιομηχανικούς αθλητές». Τους παρακολουθεί στενά και μετράει ηλεκτρονικά την παραγωγικότητά τους χωρίς να ενδιαφέρεται καθόλου για την ανθρώπινη πλευρά. Τα πάντα γίνονται για τη μεγιστοποίηση του κέρδους. Η Amazon εξαντλεί τους εργαζομένους της. Υπάρχουν όμως πολλές εταιρείες που θέλουν να της μοιάσουν» λέει στο «Βήμα» μέσω Skype από το Νιου Τζέρσεϊ όπου ζει.
Σε μια τέτοια φιλοσοφία «αυτοματοποίησης» των εργαζομένων δεν χωράει καθόλου ο συνδικαλισμός. «Η Amazon ξόδεψε 14,2 εκατ. δολάρια πέρυσι για να πολεμήσει την ίδρυση της ALU. Χρυσοπλήρωσε «συνδικατοσπάστες», δηλαδή άτομα που περιφέρονταν στην αποθήκη προσπαθώντας να πείσουν τον κόσμο να ψηφίσει «Οχι» στη δημιουργία του συνδικάτου. Χρυσοπλήρωσε επίσης δικηγόρους, προπαγάνδα και εκστρατείες στα σόσιαλ μίντια. Εκανε ό,τι μπορούσε αλλά δεν ήταν αρκετό». Ο Δαβίδ κέρδισε τον Γολιάθ.
«Χρυσοπλήρωσε “συνδικατοσπάστες”, δηλαδή άτομα που περιφέρονταν στην αποθήκη προσπαθώντας να πείσουν τον κόσμο να ψηφίσει Οχι στη δημιουργία του συνδικάτου
Ανάμεσα στις μεθόδους της Amazon ήταν η σπίλωση της προσωπικότητας του Σμολς. Σε εσωτερικό μέιλ που διέρρευσε, ανώτατο στέλεχος της εταιρείας τον περιέγραφε ως «όχι έξυπνο, ούτε ευφραδή». Ο ίδιος περιγράφει τον εαυτό του στο «Βήμα» ως «επικοινωνιακό».
Αποφάσισε να εγκαταλείψει την καριέρα του ράπερ και να πιάσει δουλειά στην Amazon το 2015, διότι έψαχνε ένα σταθερό εισόδημα, επειδή η, πρώην σήμερα, σύζυγός του περίμενε δίδυμα. Επί χρόνια ήταν ένας υπάλληλος-υπόδειγμα παραγωγικότητας: δούλευε 10-12 ώρες την ημέρα, διεκπεραιώνοντας 400 πακέτα την ώρα και καλύπτοντας πάντα τους υψηλούς στόχους της εταιρείας. Ομως παρατήρησε ότι δεν είχε πιθανότητες να ανεβεί στην ιεραρχία, όπως φιλοδοξούσε.
«Οι εργαζόμενοι καταπονούνται σωματικά και ψυχικά»
Ο ιδρυτής της Amazon Τζεφ Μπέζος δεν πιστεύει στη μακροχρόνια καριέρα των ωρομισθίων στην εταιρεία διότι θεωρεί ότι αν παραμείνουν για περισσότερα από τρία χρόνια, θα αρχίσουν τις διαμαρτυρίες και τις τεμπελιές. Γι’ αυτό οι αυξήσεις των μισθών του κατώτερου προσωπικού σταματούν ύστερα από μια τριετία, ενώ κατά καιρούς δίνονται κίνητρα για την αποχώρησή τους.
«Η Amazon είναι η εταιρεία με τα υψηλότερα ποσοστά εισόδου νέων εργαζομένων κάθε μήνα. Χιλιάδες προσλαμβάνονται καθημερινά. Εχει επίσης και το υψηλότερο ποσοστό τραυματισμών λόγω των επαναλαμβανόμενων κινήσεων, της πολύωρης ορθοστασίας, των υπερβολικά μικρών διαλειμμάτων. Πολλοί εργαζόμενοι καταπονούνται σωματικά και ψυχικά» προσθέτει ο Σμολς.
Τι είναι αυτό που φοβάται περισσότερο η Amazon από συνδικαλιστές σαν εσάς; τον ρωτάμε. «Οτι δεν θα μπορεί να συνεχίσει να εξαντλεί τους εργαζομένους και να τους πληρώνει ψίχουλα. Δεν θέλει να τα διαπραγματευτεί όλα αυτά. Ηταν πάντα κατά των συνδικάτων. Το επιχείρημά της προς τους εργαζομένους είναι πως είναι καλύτερο να διαπραγματεύεται καθένας από αυτούς με τη διοίκηση χωρίς να μεσολαβούν συνδικαλιστές. Το δικό μας επιχείρημα είναι ότι η σχέση αυτή δεν λειτουργεί. Δεν είναι καν πραγματική. Σε προσλαμβάνει και σε απολύει ένα ρομπότ. Εμείς χτίσαμε μια σχέση με τους εργαζομένους και κερδίσαμε την εμπιστοσύνη τους. Τους δείξαμε ότι νοιαζόμαστε για αυτούς. Εργαζόμουν στην Amazon επί τεσσεράμισι χρόνια πριν ασχοληθώ με τον συνδικαλισμό. Γνώριζα την εταιρεία και πολλούς εργαζομένους και επένδυσα πολύ στο να τους οργανώσω συνδικαλιστικά. Τελικά μπόρεσα να τους κάνω να καταλάβουν ότι οι μέθοδοι της Amazon έπλητταν τους υπαλλήλους της» συνεχίζει.
Απειλή για τα εργασιακά δικαιώματα
Η νίκη τους θεωρήθηκε μια από τις σημαντικότερες εργατικές νίκες εδώ και δεκαετίες στις ΗΠΑ. Εργαζόμενοι σε άλλη αποθήκη της Amazon στην Αλαμπάμα είχαν προσπαθήσει λίγους μήνες νωρίτερα να ενταχθούν σε υπάρχον συνδικάτο στον τομέα του εμπορίου, αλλά η προσπάθεια καταψηφίστηκε από τους περισσότερους. Η ίδρυση της ALU, συνδικάτου που δημιουργήθηκε από τον Σμολς στην JFK8, το οποίο υπερψηφίστηκε από τους εργαζομένους στη συγκεκριμένη αποθήκη τον Απρίλιο του 2022, θεωρείται εξαιρετικά σημαντική διότι πολλοί θεωρούν την Amazon ως υπαρξιακή απειλή για τα εργασιακά δικαιώματα στις ΗΠΑ, επειδή η εταιρεία-κολοσσός όχι μόνο δραστηριοποιείται σε πάρα πολλούς τομείς αλλά και κυριαρχεί στους περισσότερους από αυτούς.
«Η ALU έχει σήμερα 8.300 μέλη. Η Amazon έχει περισσότερους από 1,5 εκατ. υπαλλήλους παγκοσμίως. Σχεδιάζουμε να επεκταθούμε και σε άλλες εγκαταστάσεις της Amazon. Πηγαίνουμε την εκστρατεία μας κτίριο-κτίριο» μας λέει.
Υπάρχει κύμα συνδικαλισμού στις ΗΠΑ σήμερα; τον ρωτάμε φέρνοντας το παράδειγμα της Starbucks. «Πολλοί προσπαθούν να συνδικαλιστούν, αλλά έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας. Στις ΗΠΑ έχουμε παρωχημένους εργασιακούς νόμους, από τη δεκαετία του 1930. Ξέρω ότι πολλοί εμπνεύστηκαν από τη νίκη μας, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό».
