Γιατί κανείς δεν «είδε»τον Ερντογάν

Και τώρα τι; Αυτό είναι το ερώτημα που κυριαρχεί όχι μόνον στη χώρα μας (για τους γνωστούς ευνόητους λόγους) αλλά και στις δυτικές κυβερνήσεις γενικότερα, οι οποίες προφανώς είχαν εκλάβει τις δικές τους επιθυμίες ως πραγματικότητα, αποτυγχάνοντας έτσι να προβλέψουν σωστά τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των τουρκικών εκλογών. Μια αποτυχία που στιγμάτισε και τα πιο έγκυρα έντυπα στις χώρες αυτές, καθώς και τους ντόπιους δημοσκόπους. Γεγονός που προκάλεσε άλλωστε πολλές συζητήσεις, που κάπως καθυστερημένα καταλήγουν τώρα στο συμπέρασμα ότι η Τουρκία είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση, που δεν μπορεί να κριθεί με βάση τις σταθερές που ισχύουν είτε στα δικτατορικά καθεστώτα είτε στις φιλελεύθερες Δημοκρατίες. Απλούστατα διότι πρόκειται για ένα μείγμα ισλαμικού φανατισμού και λαϊκιστικού εθνικισμού, όπου όλα ελέγχονται ασφυκτικά από τον «πατέρα-ηγέτη», έστω και αν διεξάγονται γνήσιες ή όχι εκλογές.

Αυτό είναι το καθεστώς που με συνέπεια καλλιέργησε επί είκοσι χρόνια ο Ταγίπ Ερντογάν και τώρα δρέπει τις δάφνες του. Αν και πρέπει να πούμε ότι δεν ξεκίνησε έτσι. Στα πρώτα βήματά του είχε εκδηλώσει την επιθυμία να οδηγήσει στον εκσυγχρονισμό της τουρκικής κοινωνίας, με την προοπτική να εντάξει κάποια στιγμή τη χώρα του στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Στηριζόμενος στην περιώνυμη συμφωνία του Ελσίνκι, που είχε προηγηθεί λίγο καιρό πριν έλθει ο ίδιος στην εξουσία. Και όπου η Ελλάδα, με αντάλλαγμα την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και τη συμφωνία για την παραπομπή στη Χάγη των ελληνοτουρκικών διαφορών, ήρε το βέτο της στην τουρκική ένταξη. Ακολούθησε όμως το πάγωμα της συμφωνίας από την κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή και κυρίως η άρνηση της Γαλλίας και της Γερμανίας να ανάψουν το πράσινο φως για την ένταξη της Τουρκίας. Δύο χώρες που τα προηγούμενα χρόνια παρέμεναν σιωπηλές  στο θέμα αυτό, καθώς καλύπτονταν από το ελληνικό βέτο. Ετσι βαθμιαία ο Ερντογάν, βλέποντας κλειστό τον δρόμο της Ευρώπης, αποφάσισε να αλλάξει πορεία.