Στο «Φθινοπωρινό τραγούδι», ένα ποίημα του 1866, ο γάλλος ποιητής Πολ Βερλέν γράφει για «έναν άνεμο κακό» που φυσά και τον παρασέρνει σαν ξερό φύλλο. Παραφράζοντας τον «καταραμένο» ποιητή του 19ου αιώνα, διερωτάται κανείς, δύο αιώνες αργότερα, πόσο «κακός» θα είναι ο άνεμος που θα φυσήξει πάνω από τη Γαλλία, αν ο σημερινός δεύτερος γύρος των βουλευτικών εκλογών παραδώσει τη χώρα-πυλώνα της Ευρώπης στην Ακροδεξιά, όπως προβλέπουν οι δημοσκοπήσεις. Πέραν αυτού, διατυπώνεται επίσης το εξίσου ζοφερό σενάριο της ακυβερνησίας και το θετικό, αλλά δύσκολο, σενάριο της συγκρότησης κυβερνητικού συνασπισμού μεταξύ των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου.
Μετά τον θρίαμβο της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης (RN) της Μαρίν Λεπέν στον πρώτο γύρο με 33,1%, τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου, δηλαδή το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP – με τέσσερα κόμματα συνιστώσες) και ο κεντρώος συνασπισμός Ensemble του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν συνεργάστηκαν και απέσυραν συνολικά 224 υποψηφίους τους που είχαν περάσει στον δεύτερο γύρο, ώστε να αυξήσουν τις πιθανότητες όσων υποψηφίων μπορούν να κερδίσουν τους αντιπάλους τους από την Ακροδεξιά στις μονομαχίες που θα διεξαχθούν σήμερα σε 409 (επί συνόλου 577) μονοεδρικές περιφέρειες της Γαλλίας.
Στις υπόλοιπες 89 περιφέρειες, οι υποψήφιοι βουλευτές θα είναι τρεις, ενώ σε δύο περιφέρειες η μάχη θα δοθεί μεταξύ τεσσάρων υποψηφίων (77 περιφέρειες κρίθηκαν από τον πρώτο γύρο). Ωστόσο η συνεργασία των δυνάμεων του δημοκρατικού τόξου, παρότι αποδυναμώνει τη δυναμική της RN, δεν την αποκλείει από το να κερδίσει τις εκλογές, χωρίς ωστόσο να εξασφαλίσει απόλυτη πλειοψηφία και άρα αυτοδυναμία. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου Harris-Interactive, η Ακροδεξιά αναμένεται να καταλάβει 190-220 έδρες, το αριστερό NFP 159-183 και ο κεντρώος συνασπισμός του Μακρόν 110-135 έδρες.
1. Πρωτιά χωρίς αυτοδυναμία της RN
Το σενάριο της πρωτιάς χωρίς αυτοδυναμία για το κόμμα της Λεπέν φέρεται ως το επικρατέστερο. Σε αυτή την περίπτωση, η μετριοπαθής Αριστερά θα μπορούσε να διεκδικήσει τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με το Κέντρο και την Κεντροδεξιά και να θέσει τους όρους της στον πρόεδρο Μακρόν. Το εγχείρημα όμως είναι δύσκολο διότι μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη τόσο με την ακροαριστερή Ανυπότακτη Γαλλία (μια από τις συνιστώσες του αριστερού Νέου Λαϊκού Μετώπου) του εμπρηστικού Ζαν-Λικ Μελανσόν όσο και με τις έντονες πιέσεις της ενισχυμένης Ακροδεξιάς.
Σύμφωνα με τον Μπερνάρ Σανανές, διευθυντή του ινστιτούτου Elabe, το εύρος της πλειοψηφίας της RN θα είναι καθοριστικό: αν το κόμμα εκλέξει 250 βουλευτές, θα είναι πολύ δύσκολο για τον Ζορντάν Μπαρντελά, τον αρχηγό του και υποψήφιο πρωθυπουργό, να αρνηθεί να κυβερνήσει (ο Μπαρντελά έχει δηλώσει ότι προτίθεται να κυβερνήσει μόνον σε περίπτωση αυτοδυναμίας της RN). Οι ψηφοφόροι της RN δεν θα δικαιολογούσαν την άρνησή του.
2. Αυτοδυναμία της RN
Το σενάριο της αυτοδυναμίας της RN θεωρείται επίσης πιθανό, αν και με πολύ λιγότερες πιθανότητες. Σε αυτή την περίπτωση, η Ακροδεξιά θα έχει εξασφαλίσει 289 έδρες στην Εθνοσυνέλευση και θα αναγκάσει τον πρόεδρο Μακρόν σε «συγκατοίκηση», την οποία προβλέπει το γαλλικό Σύνταγμα. Ενδεχόμενη συγκατοίκηση ωστόσο θα είναι εξαιρετικά δύσκολη εξαιτίας των αντιδιαμετρικά αντίθετων πολιτικών (στην οικονομία, στην ασφάλεια, στη μετανάστευση) μεταξύ της γαλλικής Ακροδεξιάς και του κεντρώου Μακρόν.
Παρότι σε περίπτωση συγκατοίκησης η γνώμη του προέδρου βαρύνει ιδιαίτερα στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι μπορεί να επιτευχθεί συμβιβασμός: για παράδειγμα, στο ζήτημα της Ουκρανίας ο Μακρόν στηρίζει σταθερά το Κίεβο, ενώ η Λεπέν είναι φίλη της Ρωσίας – διόλου τυχαίο που η Μόσχα της ευχήθηκε, την Τετάρτη, «καλή επιτυχία» στη σημερινή αναμέτρηση.
3. Μεγάλος συνασπισμός
Η συγκρότηση ενός μεγάλου κυβερνητικού συνασπισμού, βελγικού ή γερμανικού τύπου, ο οποίος θα συγκεντρώνει τους μετριοπαθείς όλων των πλευρών του πολιτικού φάσματος, είναι το σενάριο που προκρίνουν ορισμένοι γάλλοι πολιτικοί όπως ο κεντρώος πρώην πρωθυπουργός του Μακρόν Εντουάρ Φιλίπ. Ενας κυβερνητικός συνασπισμός που δεν θα δεχθεί στους κόλπους του ούτε την Ανυπότακτη Γαλλία ούτε την Ακροδεξιά.
Αυτό το σενάριο, μια κυβέρνηση «ούτε – ούτε», πρωτόγνωρο για τη Γαλλία όπου δεν υπάρχει πολιτική κουλτούρα συνασπισμού μεταξύ κομμάτων, προϋποθέτει ότι ο κεντρώος συνασπισμός Ensemble του Μακρόν θα αυξήσει τη δύναμή του κατακτώντας από 150 ως 170 έδρες (γεγονός ελάχιστα πιθανό) ώστε να μπορεί να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στον σχηματισμό κυβέρνησης. Σε αυτό το σενάριο υπάρχει ένα ακόμη εμπόδιο: το NFP, που συγκροτήθηκε την επομένη του πρώτου γύρου για να ανακόψει την Ακροδεξιά, δεν θα δεχθεί να διαλυθεί αμέσως μετά τη σημερινή αναμέτρηση.
4. Κυβέρνηση τεχνοκρατών
Η ιταλική «Repubblica» ανέφερε ότι στην περίπτωση της ακυβερνησίας υπάρχει το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης τεχνοκρατών, με πρωθυπουργό την Κριστίν Λαγκάρντ, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και πρώην υπουργό Οικονομίας της Γαλλίας επί προεδρίας του δεξιού Νικολά Σαρκοζί.
5. Ο φόβος της ακυβερνησίας
Παρότι οι πάντες στη Γαλλία δηλώνουν ότι την απεύχονται, η ακυβερνησία δεν είναι σενάριο που μπορεί να αποκλειστεί. Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου, σημειώνει η αρθρογράφος Φρανσουάζ Φρεσόζ στον «Monde», εισήγαγαν στη Γαλλία στοιχεία πολιτικής αστάθειας άγνωστα ως τώρα στην Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία (1958 – σήμερα). Η Φρεσόζ εκτιμά ότι το σενάριο της ακυβερνησίας ενισχύεται από το γεγονός ότι μετά το 2022, τόσο οι δυνάμεις της Αριστεράς όσο και της Δεξιάς έχουν ριζοσπαστικοποιηθεί.
Σε περίπτωση ακυβερνησίας, ο πρόεδρος Μακρόν θα μπορούσε να απευθύνει έκκληση για να αναλάβει την πρωθυπουργία ένα πρόσωπο συμβατό και αποδεκτό από το πρώτο κόμμα, το οποίο όμως να μην ανήκει σε αυτό. Αν για παράδειγμα η RN έρθει πρώτη χωρίς αυτοδυναμία και ο Μπαρντελά εξακολουθεί να αρνείται να αναλάβει την πρωθυπουργία, ο Μακρόν θα μπορούσε να προτείνει για το πρωθυπουργικό αξίωμα τον Ερίκ Σιοτί, πρώην αρχηγό του δεξιού (γκωλικού) κόμματος των Ρεπουμπλικανών, ο οποίος την επομένη του πρώτου γύρου των εκλογών συμμάχησε με την Ακροδεξιά. Εν όψει μιας τέτοιας εξέλιξης, ο Μακρόν θα μπορούσε να παραιτηθεί, έχει αυτό το συνταγματικό δικαίωμα, και να προκηρύξει πρόωρες προεδρικές εκλογές. Ο ίδιος πάντως έχει ρητώς αποκλείσει το ενδεχόμενο παραίτησής του και διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει μετά από έναν χρόνο, όπως ορίζει το Σύνταγμα, εκ νέου διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και προκήρυξη νέων βουλευτικών εκλογών.
Τι θα γίνει ωστόσο αν το επόμενο διάστημα σημειωθεί κοινωνική έκρηξη και ταραχές στη Γαλλία, καθώς η πόλωση αναμένεται να χτυπήσει κόκκινο;
Ισως τότε οι πιέσεις τόσο των πολιτικών όσο και των μέσων ενημέρωσης προς τον Μακρόν γίνουν αφόρητες και ο πρόεδρος εξωθηθεί σε παραίτηση, τονίζει στη βελγική εφημερίδα «Le Soir» ο Σανανές του ινστιτούτου Elabe, όμως προς το παρόν το σενάριο αυτό άπτεται «της πολιτικής επιστημονικής φαντασίας».
