«Διαγράφουμε το παρελθόν σας, σας βοηθάμε να χτίσετε το μέλλον σας» διακηρύττει η ισπανική εταιρία Eliminalia.

Το σύνθημα δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρο. Η εταιρεία από την Καταλωνία, με γραφεία σε τουλάχιστον εννέα χώρες σε όλον τον κόσμο, έχει βγάλει εκατομμύρια διαγράφοντας τα διαδικτυακά δεδομένα των πελατών της και εξασφαλίζοντάς τους το… «δικαίωμα στη λήθη». Τα διαπιστευτήριά της, όπως τα παραθέτει στην ιστοσελίδα της: 99% ικανοποιημένοι πελάτες και 8.260 ιστορίες επιτυχίας, υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας.

Μια μυστικότητα που έσπασε χάρη στην έρευνα της δημοσιογραφικής οργάνωσης Forbidden Stories, όπου συμμετέχουν περισσότερα από είκοσι μέσα όπως η «Washington Post», η «Guardian» και η «Le Monde», και η οποία αποκάλυψε τα τεχνάσματα παραπληροφόρησης που χρησιμοποιεί η εταιρεία για να εξαφανίσει ψηφιακό περιεχόμενο και να καθαρίσει τη φήμη των πελατών της, πολλοί εκ των οποίων εμπλέκονται σε υποθέσεις διαφθοράς, ξεπλύματος χρήματος, σεξουαλικής κακοποίησης και διακίνησης ναρκωτικών.

Fake news και πλαστοπροσωπία

Η διαδικασία ξεκινά με μια «βαθιά αναζήτηση» στο Διαδίκτυο για όλες τις αρνητικές πληροφορίες που υπάρχουν για τον εκάστοτε πελάτη σε ιστολόγια, άρθρα και κοινωνικά δίκτυα. Στη συνέχεια, ακολουθεί η απόκρυψη των αρνητικών δεδομένων του, κωδικοποιώντας τα έτσι ώστε να μην εντοπίζονται από τον αλγόριθμο.

Η έρευνα κατέδειξε και άλλες παράνομες τακτικές της εταιρείας. Αυτές περιλαμβάνουν τη δημιουργία και διασπορά fake news αλλά και την πλαστοπροσωπία τρίτων, όπως οργανισμών μέσων ενημέρωσης, και την υποβολή ψεύτικων καταγγελιών πνευματικών δικαιωμάτων σε μηχανές αναζήτησης όπως η Google για την αφαίρεση πληροφοριών.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, οι υπάλληλοι της Eliminalia φαίνεται ότι προσπάθησαν να παρουσιαστούν ως εκπρόσωποι ανυποψίαστων τρίτων μερών, όπως του Bloomberg ή της ιταλικής «La Repubblica», σε μια προσπάθεια να πείσουν την Google να αφαιρέσει υλικό με βάση νόμους πνευματικών δικαιωμάτων.

Πελατολόγιο σε 50 χώρες

Ο ιστότοπος της Eliminalia υποστηρίζει ότι λειτουργεί κυρίως χρησιμοποιώντας το «δικαίωμα στη λήθη» της ΕΕ, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί νόμιμα ώστε να διαγραφεί μια πληροφορία υπό προϋποθέσεις προκειμένου να μη συσχετίζεται κανείς εφ’ όρου ζωής με πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα που δεν επιθυμεί να υπάρχουν πλέον στο Διαδίκτυο.

Πράγματι, πολλοί είναι οι άνθρωποι που θέλουν απλώς να διαγράψουν ένα ενοχλητικό ή τραυματικό περιστατικό από το παρελθόν τους.

Ωστόσο η εταιρεία, που ιδρύθηκε το 2013 από τον 30χρονο Ντιέγκο Ντίντακ Σάντσεθ, έχει ένα πελατολόγιο το οποίο εκτείνεται σε 50 χώρες. Τα χρόνια μεταξύ 2015 και 2021 εργάστηκε για περισσότερα από 1.500 άτομα και εταιρείες, σύμφωνα με τα email που διέρρευσαν, τα συμβόλαια, τα στοιχεία πελατών, αλλά και τις πλαστές νομικές επιστολές και αντίγραφα αρνητικών άρθρων για τους πελάτες της εταιρείας.

Οι πελάτες αυτοί περιλαμβάνουν μια ελβετική τράπεζα που κατηγορείται για παραβίαση του κανονισμού περί νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, έναν τούρκο μεγιστάνα που κατηγορείται ότι προσέλαβε έναν εκτελεστή για να δολοφονήσει έναν επιχειρηματικό συνεργάτη του και έναν επιχειρηματία από τη Βενεζουέλα που εμπλέκεται σε υπόθεση φοροδιαφυγής σχετικά με έργα τέχνης. Οι χρεώσεις φαίνεται να αγγίζουν ως και τις 100.000 ευρώ, αν και οι περισσότεροι πελάτες πλήρωσαν μερικές χιλιάδες για μια εφάπαξ υπηρεσία.

Από το ξέπλυμα στα… τσιουάουα

Παρόλο που η ίδια η εταιρεία δεν απάντησε στα επανειλημμένα αιτήματα της δημοσιογραφικής κοινοπραξίας, κάποιοι από τους πελάτες της δέχθηκαν να μιλήσουν.

Ενας από αυτούς ήταν ο Ερνάν Γκαμπριέλ Γουέστμαν, ο οποίος είχε κατηγορηθεί από τις Αρχές της Αργεντινής το 2017 ότι ξέπλενε χρήματα για το μεξικανικό καρτέλ ναρκωτικών της Σιναλόα. Οι κατηγορίες απορρίφθηκαν από τους δικαστές δύο χρόνια αργότερα, λόγω ανεπαρκών στοιχείων. Ο Γουέστμαν δήλωσε στην «Washington Post» ότι οι κατηγορίες εναντίον του είχαν ασκηθεί από την κυβέρνηση του Μαουρίσιο Μάκρι ως αντίποινα επειδή είχε συναλλαγές με την αριστερή προκάτοχό του Κριστίνα Κίρτσνερ και πως ενώ κατάφερε να πείσει τα αργεντίνικα μέσα ενημέρωσης να αφαιρέσουν άρθρα σχετικά με αυτόν, στράφηκε στην Eliminalia για βοήθεια με δημοσιεύματα του ξένου Τύπου που θεωρούσε ανακριβή.

Το όνομα του Γουέστμαν πλέον, αν το αναζητήσει κανείς, εμφανίζεται σε άρθρα σχετικά με τα σκυλιά τσιουάουα, το αμερικανικό ποδόσφαιρο και τη φιλοσοφία, τα οποία δημοσιεύονται σε ιστοσελίδες που φαίνεται να συνδέονται με τη μητρική εταιρεία Eliminalia προκειμένου, στις αναζητήσεις στο Διαδίκτυο, να «πνίγουν» τα άρθρα για το ξέπλυμα χρήματος που τον αφορούν.

Η εξαπάτηση του αλγορίθμου

Εχουν εντοπιστεί 600 ιστοσελίδες που φιλοξενούν παρόμοια άρθρα, τα οποία περιέχουν τα ονόματα των ατόμων που φέρονται ως πελάτες της Eliminalia, σύμφωνα με τα αρχεία που διέρρευσαν. Οι ιστοσελίδες αυτές πλημμυρίζουν με περιεχόμενο την Google, χρησιμοποιώντας συχνά προσεκτικά διατυπωμένους τίτλους που δυνητικά εξαπατούν τον αλγόριθμο της μηχανής αναζήτησης, ώστε να τοποθετήσει τα άρθρα αυτά ψηλά στα αποτελέσματα οποιασδήποτε αναζήτησης. Ετσι αυτά σπρώχνουν το πραγματικό περιεχόμενο προς τα κάτω στον δείκτη κατάταξης, καθιστώντας το πιο δύσκολο να βρεθεί.

Ο Σάντσεθ απαντά στους επικριτές του πως «η ελευθερία της έκφρασης έχει ένα όριο: την αλήθεια», προσθέτοντας πως «δεν είναι όλα όσα δημοσιεύονται άσπρα ή μαύρα και γι’ αυτό είναι απαραίτητες οι δραστηριότητες εταιρειών όπως η Eliminalia».

Μένει μόνο να φανεί αν οι πρόσφατες αποκαλύψεις της δημοσιογραφικής κοινοπραξίας, που πλέον δημοσιεύονται σε μέσα ενημέρωσης σε όλον τον κόσμο, θα είναι τόσο εύκολο να «θαφτούν».

Η καταγγελία, η ιδέα, η ίδρυση

Ο Ντιέγκο «Ντίντακ» Σάντσεθ, ιδρυτής της Eliminalia, εξηγεί στην αυτοβιογραφία του ότι η εταιρεία δημιουργήθηκε από την προσπάθειά του να «ξαναγράψει» το δικό του παρελθόν. Σύμφωνα με τον ίδιο, μεγάλωσε φτωχός σε ίδρυμα της Βαρκελώνης, έχοντας παραβατική συμπεριφορά. Οταν ήταν 12 ετών, κατηγόρησε έναν ντόπιο επιχειρηματία για σεξουαλική κακοποίηση, ο οποίος καταδικάστηκε και φυλακίστηκε το 2007.

Χρόνια αργότερα, ως έφηβος, ο Σάντσεθ ανακάλεσε δημόσια την ιστορία του και αφαίρεσε από το Διαδίκτυο τα σχετικά άρθρα. Στην αυτοβιογραφία του δεν περιγράφει πώς το έκανε, αλλά γράφει ότι αναγνώρισε μια επιχειρηματική ευκαιρία.

Το 2013, σε ηλικία 20 ετών, ίδρυσε την Eliminalia, προσφέροντας ένα νέο ξεκίνημα σε άλλους ανθρώπους με αρνητικές ιστορίες στο παρελθόν τους. Οταν αποφυλακίστηκε ο άνδρας που είχε ψευδώς κατηγορήσει, τον προσέλαβε στην Eliminalia.

Αριθμοί:

  •  550 ευρώ είναι το κόστος για την εξαφάνιση μιας μόνο ανάρτησης, σύμφωνα με έγγραφο του 2018.
  • 1-6 μήνες είναι ο υπολογιζόμενος χρόνος για την παροχή των υπηρεσιών της εταιρείας, ανάλογα φυσικά με την περίπτωση.
  • 30.000 ευρώ είναι το πρόστιμο που προβλέπει η συμφωνία εχεμύθειας για τους υπαλλήλους της εταιρείας αν αποκαλύψουν τα μυστικά της
  • 774 πελάτες από την Ισπανία που σχετίζονται με ποινικά αδικήματα έχει η Eliminalia. Σε αυτή την άτυπη λίστα με τον αριθμό πελατών ανά χώρα ακολουθεί η Ιταλία με 300 πελάτες.
  • 9 τουλάχιστον χώρες φιλοξενούν γραφεία της Eliminalia. Λίγα χρόνια μετά την ίδρυσή της στη Βαρκελώνη, το 2013, επεκτάθηκε στο Κίεβο, στο Μαϊάμι, στο Μάντσεστερ και σε αρκετές άλλες πόλεις