Ενας μετανάστης δεύτερης γενιάς από την Ινδία ή μια γυναίκα θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας. Ο πρώτος, ο πρώην υπουργός Οικονομίας Ρίσι Σούνακ, επικράτησε σταθερά σε καθέναν από τους πέντε γύρους ψηφοφορίας που πραγματοποιήθηκαν ανάμεσα στους βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος ώστε να απομείνουν δύο από τους (αρχικά) 11 υποψηφίους για την πρωθυπουργία. Αλλά η δεύτερη, η υπουργός Εξωτερικών Λιζ Τρας, είναι το φαβορί ανάμεσα στα περίπου 160.000 μέλη του κόμματος, που παίρνουν τη σκυτάλη από τους βουλευτές για να ψηφίσουν ποιος από τους δύο θα διαδεχθεί τον Μπόρις Τζόνσον. Και οι δύο είναι θαυμαστές της Μάργκαρετ Θάτσερ. Η Τρας, μάλιστα, το «δηλώνει» ακόμα και ενδυματολογικά, φορώντας τα χαρακτηριστικά πουκάμισα με τον φιόγκο στον λαιμό που φορούσε η Σιδηρά Κυρία στη δεκαετία του ’80.
Αύριο Δευτέρα είναι προγραμματισμένο ένα τηλεοπτικό ντιμπέιτ ανάμεσα στον Σούνακ και την Τρας, οι οποίοι ξεκινούν δυναμικά την προεκλογική τους εκστρατεία με εμφανίσεις και εκδηλώσεις για τα εγγεγραμμένη μέλη των Τόρις που έχουν δικαίωμα ψήφου.
Η κυριότερη διαφορά ανάμεσα στον 42χρονο Σούνακ και την Τρας, που κλείνει μεθαύριο τα 47, αφορά τη φορολογία. Ο πρώην υπουργός Οικονομίας θεωρεί ότι πρώτα πρέπει να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός, που υπολογίζεται πως θα φθάσει ετησίως το 11%, και μετά να μειωθούν οι φόροι, ενώ η υπουργός Εξωτερικών δηλώνει ότι θα προχωρήσει αμέσως σε περικοπές των φόρων οι οποίοι βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 70 ετών. Ο Σούνακ αποκαλεί «φαντασιόπληκτα οικονομικά» τα σχέδια της Τρας και αυτή τον κατηγορεί ως «σοσιαλιστή».
Η φοροαποφυγή της συζύγου
Η φορολογία είναι ένα θέμα που παραλίγο να κάψει τον Σούνακ όταν, πριν από λίγους μήνες, έγινε γνωστό ότι η ζάπλουτη σύζυγός του, Ακσάτα Μούρτι, διατηρούσε μέχρι πρότινος το καθεστώς του ξένου κατοίκου στο Ηνωμένο Βασίλειο προκειμένου να μην πληρώνει φόρους για τα έσοδά της που προέρχονται από το εξωτερικό – από τα μερίσματα των μετοχών της Infosys, της εταιρείας πληροφορικής που ίδρυσε ο πατέρας της, Ναραγιάνα Μούρτι, ο έκτος πλουσιότερος άνθρωπος στην Ινδία. Η φοροαποφυγή της συζύγου του «καίει» ακόμα περισσότερο τον Σούνακ επειδή αύξησε τη φορολογία στη χώρα στο υψηλότερο επίπεδο από τη δεκαετία του ’50.
Τα μερίσματα υπολογίζεται ότι αποφέρουν έσοδα περίπου 11,5 εκατ. στερλινών τον χρόνο στη Μούρτι, που κανονικά θα φορολογούνταν με 39,35%. Ο Σούνακ, πρώην μεγαλοστέλεχος της Goldman Sachs, και η Μούρτι μπήκαν εφέτος πρώτη φορά στη λίστα των «Sunday Times» με τους 250 πλουσιότερους ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο – στη 222η θέση, με κοινή περιουσία γύρω στα 875 εκατ. ευρώ.
Αν και έχει ανακάμψει από το σκάνδαλο της φοροαποφυγής της συζύγου του, ο Σούνακ μπορεί να «πληρώσει» στην ψηφοφορία ανάμεσα στα μέλη των Τόρις το ότι εκείνος άνοιξε στις αρχές Ιουλίου τον κύκλο των παραιτήσεων που ανέτρεψαν τον Τζόνσον. Μπορεί επίσης να «πληρώσει» τη μεγάλη οικονομική του άνεση. Ηδη ο βρετανικός Τύπος τον παρομοιάζει με τη Μαρία Αντουανέτα η οποία είχε πει «Ας φάνε παντεσπάνι» για τους φτωχούς που δεν είχαν να φάνε ψωμί: ο Σούνακ δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του ότι ένα προϊόν του οποίου έχει παρατηρήσει την αύξηση στην τιμή είναι το ψωμί, «επειδή ο καθένας μας τρώει διαφορετικό ψωμί στο σπίτι». Τα σχόλια στον Τύπο δίνουν και παίρνουν, όπως η σύγκριση με τους Βρετανούς που αρνούνται να πάρουν πατάτες από τις τράπεζες τροφίμων επειδή δεν έχουν χρήματα για την ενέργεια που απαιτείται για να τις βράσουν.
Ευκολία στην αλλαγή θέσεων
Στην Τρας καταλογίζουν ότι έμεινε πιστή στον Τζόνσον μέχρι τέλους προτού δηλώσει υποψήφια για τη διαδοχή του, ενώ γενικώς στην πολιτική της καριέρα δεν έχει πρόβλημα να αλλάζει στρατόπεδα. Οι γονείς της τοποθετούνται πολιτικά πιο αριστερά από το Εργατικό Κόμμα και η ίδια ξεκίνησε ως μέλος των κεντρώων Φιλελεύθερων Δημοκρατών προτού προσχωρήσει στους Τόρις (προς μεγάλη απογοήτευση των γονιών της που όταν ήταν μικρή την πήγαιναν σε διαδηλώσεις κατά της Θάτσερ).
Η Τρας κατηγορείται ότι δεν έχει απόψεις αλλά πηγαίνει όπου φυσά ο άνεμος. Ενώ είχε ψηφίσει υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ, σήμερα είναι από τους σκληρότερους οπαδούς του Brexit, έτοιμη να «τα σπάσει» ακόμα περισσότερο με τις Βρυξέλλες και να αλλάξει μονομερώς τη συμφωνία για την εμπορική σχέση Βρετανίας – ΕΕ μετά το Brexit (όσον αφορά τις προβλέψεις για τη Βόρεια Ιρλανδία).
Τα λάθη της στο Ουκρανικό
Αυτό που καταλογίζουν κυρίως στην Τρας είναι μια σχετική επιπολαιότητα αναφορικά με την Ουκρανία. Σε συνάντηση με τον ρώσο ομόλογό της Σεργκέι Λαβρόφ, εκείνος τη ρώτησε αν αναγνωρίζει τη «ρωσική κυριαρχία στις επαρχίες του Βορονέζ και του Ροστόφ» και εκείνη, θεωρώντας λανθασμένα ότι ανήκουν στην Ουκρανία ενώ είναι ρωσικές, απάντησε ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο ποτέ δεν θα αναγνωρίσει τη ρωσική κυριαρχία στις δύο αυτές επαρχίες». Σε άλλη περίπτωση, ερωτηθείσα από το BBC αν θα υποστήριζε τη μετάβαση βρετανών πολιτών στην Ουκρανία για να πολεμήσουν στο πλευρό των Ουκρανών, απάντησε «Βεβαίως!» ενώ κάτι τέτοιο θα ήταν παράνομο σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία.
Αντίο απόΤζόνσον με κλείσιμο ματιούΤα μέλη των Τόρις θα ψηφίσουν επιστολικά ή με μέιλ από την 1η Αυγούστου ως τις 2 Σεπτεμβρίου και το αποτέλεσμα για τη διαδοχή του Τζόνσον θα ανακοινωθεί στις 5 Σεπτεμβρίου. Την επομένη θα παραιτηθεί από την πρωθυπουργία ο Τζόνσον – ο οποίος αποχαιρέτησε τους βουλευτές την περασμένη Τετάρτη, μετά το πέρας της ψηφοφορίας για τη διαδοχή του, με μια ατάκα του Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ από τον «Εξολοθρευτή 2», «Hasta la vista, baby!», και την προτροπή προς τον ή τη διάδοχό του «να παραμείνει κοντά στους Αμερικανούς, πιστός στους Ουκρανούς και υπερασπιστής της ελευθερίας και της δημοκρατίας παντού». Και επίσης «να περικόψει τους φόρους και να απορρυθμίσει ό,τι μπορεί». Η τελευταία αυτή συμβουλή θα μπορούσε να ερμηνευθεί και ως «ψήφος» υπέρ της Τρας, η οποία υπόσχεται ότι θα μειώσει τους φόρους «από την πρώτη ημέρα» στην πρωθυπουργία και θα καταργήσει κανονισμούς.
