Η Αμερική βρίσκεται για δεύτερη φορά μέσα σε οκτώ χρόνια αντιμέτωπη με την ιστορία της. Η υποψηφιότητα της Κάμαλα Χάρις είτε θα γράψει ένα νέο κεφάλαιο είτε θα επιβεβαιώσει ότι οι Αμερικανοί δύσκολα θα επιλέξουν μια γυναίκα για να καθίσει στην καρέκλα του Οβάλ Γραφείου.
Πρόκειται για ένα ραντεβού με την Ιστορία που όμως εμφανίζεται να έχει διχάσει τη χώρα. Εάν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, αυτή η εκλογική αναμέτρηση εξελίσσεται σε έναν «πόλεμο των φύλων», με την πλειοψηφία των ανδρών να υποστηρίζει τον Τραμπ και τις περισσότερες γυναίκες να στέκονται στο πλευρό της Χάρις.
Μόλις δύο μέρες πριν από τις εκλογές, η αμερικανίδα αντιπρόεδρος βλέπει το αρχικό της μομέντουμ να έχει εξανεμιστεί. Πλέον όλες οι δημοσκοπήσεις δίνουν την εικόνα ενός εκλογικού θρίλερ και στις επτά αμφίρροπες Πολιτείες που θα κρίνουν το αποτέλεσμα. Αυτό γεννά το ερώτημα για το εάν ο σεξισμός και οι προκαταλήψεις σε μια τόσο οριακή αναμέτρηση μπορούν να γείρουν την πλάστιγγα προς την πλευρά του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο λόγος που τίθεται αυτό το ερώτημα είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν βρεθεί ιστορικά στην πρώτη γραμμή των γυναικείων δικαιωμάτων. Παρ’ όλα αυτά παραμένουν μια από τις λίγες δυτικές χώρες που δεν έχουν ακόμα εκλέξει γυναίκα στο ανώτατο επίπεδο της ηγεσίας τους. Τυπικά τουλάχιστον, οι έρευνες δείχνουν ότι οι περισσότεροι Αμερικανοί είναι ανοιχτοί σε αυτό το ενδεχόμενο.
Τον Ιανουάριο, η Gallup διαπίστωσε ότι το 93% των Αμερικανών θα ψήφιζε μια γυναίκα εάν θεωρούνταν επαρκής και προερχόταν από το δικό τους κόμμα. Το ποσοστό αυτό τοποθετούνταν ήδη από τη δεκαετία του 1980 στο υψηλό 78%.
Εάν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, αυτή η εκλογική αναμέτρηση εξελίσσεται σε έναν «πόλεμο των φύλων», με την πλειοψηφία των ανδρών να υποστηρίζει τον Τραμπ και τις περισσότερες γυναίκες να στέκονται στο πλευρό της Χάρις.
«Υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά»
Ωστόσο, οι πολιτικοί αναλυτές κάνουν λόγο για μια πιο περίπλοκη πραγματικότητα. Το σκεπτικό τους στηρίζεται στο γεγονός ότι οι γυναίκες ως υποψήφιες φαίνεται να αντιμετωπίζουν πολλά επιπλέον εμπόδια που τις φέρνουν σε μειονεκτική θέση.
Η πολιτική αναλύτρια Νομικί Κονστ πιστεύει ότι όντως υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά για τις γυναίκες που μπαίνουν στην πολιτική. Το συγκεκριμένο γεγονός υποστηρίζει ότι αποτυπώνεται και στον τρόπο με τον οποίο τα μίντια καλύπτουν τις υποψηφιότητές τους.
Μιλώντας στο «Βήμα», εξηγεί ότι «τα μέσα ενημέρωσης ανεβάζουν πολύ ψηλά το επίπεδο της κριτικής τους προς τη Χάρις. Την ίδια στιγμή, είμαστε τόσο εξοικειωμένοι με την παραφροσύνη του Τραμπ που έχουμε μάθει να την εκλογικεύουμε. Για παράδειγμα, δημοσιεύτηκε ένα άρθρο στο «The Daily Beast» για το κακό (ενδυματολογικό) στυλ της Χάρις. Εάν αυτό δεν είναι σεξισμός, τότε δεν ξέρω τι μπορεί να είναι».
Από την άλλη πλευρά, είναι δύσκολο να μην αναγνωρίσει κανείς την πρόοδο που έχει σημειωθεί στο γυναικείο κίνημα. Μόλις μέσα στην τελευταία τετραετία, η Αμερική είδε το κίνημα #MeToo να συνοδεύεται από έναν ιστορικά υψηλό αριθμό γυναικών που εκλέχθηκαν στο Κογκρέσο στις ενδιάμεσες εκλογές του 2022.
Η σεξιστική εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ…
«Η εκστρατεία του Τραμπ είναι απίστευτα υποτιμητική απέναντι στις γυναίκες, όχι μόνο σε ό,τι έχει να κάνει με τις πολιτικές θέσεις αλλά και με τη ρητορική» επισημαίνει η Κονστ. Ως παράδειγμα παρουσιάζει εκλογικά σποτ που είναι γεμάτα σεξιστικά υπονοούμενα.
…και ο αντίλογος
Από την άλλη πλευρά, η Αλεξάνδρα Βελέτσις, που εργαζόταν στον Λευκό Οίκο επί προεδρίας Τραμπ, διαφωνεί με αυτή την ανάγνωση. Μιλώντας στο «Βήμα», υπενθυμίζει ότι κατά τη διακυβέρνηση του πρώην πρόεδρου ο ρόλος των γυναικών ήταν ιδιαίτερα ενισχυμένος.
«Είχαμε ανθρώπους όπως η Μπρουκ Ρόλινς, η Μερσέντες Σλαπ, η Χοπ Χικς, η Ιβάνκα Τραμπ. Ολες ήταν εργαζόμενες μητέρες που είχαν συνολικά περίπου 20 παιδιά. Δείτε την ομάδα του Τζο Μπάιντεν και θα καταλάβετε ότι περιορίζει τις γυναίκες στον τομέα της επικοινωνίας. Εμείς είχαμε γυναίκες με πολιτικό αντικείμενο, όπως η Κελιάν Κόνγουεϊ και η Μπρουκ Ρόλινς στο συμβούλιο εσωτερικής πολιτικής».
Παρόλο που οι δημοσκοπήσεις παρουσιάζουν ένα οριακό αποτέλεσμα, η Κονστ εμφανίζεται αισιόδοξη για την επικράτηση της Χάρις λόγω της συντριπτικής υποστήριξης που λαμβάνει από τις γυναίκες. «Οι γυναίκες θα κρίνουν αυτές τις εκλογές» εκτιμά και εξηγεί ότι η στήριξη των γυναικών προς τη Χάρις υπερβαίνει ηλικιακές και δημογραφικές ομάδες. Αντιθέτως βλέπει ένα χάσμα στους άνδρες, με τους κάτω των 40 ετών να υποστηρίζουν τον Τραμπ και τους άνω τον 50 να τάσσονται για πρώτη φορά από το 2000 με τους Δημοκρατικούς.
«Οι γυναίκες ψηφίζουν περισσότερο από τους άνδρες. Η Κάμαλα, λοιπόν, έχει ακριβώς τους ψηφοφόρους που χρειάζεται γιατί με τις γυναίκες μπορείς να είσαι πολύ πιο σίγουρος ότι θα εμφανιστούν στην κάλπη» εξηγεί η Κονστ.
Η Βελέτσις δεν διαφωνεί για την αξία της ψήφου των γυναικών και φυσικά θα την ικανοποιούσε η Αμερική να έχει επιτέλους μια γυναίκα πρόεδρο. Ωστόσο, για την αποτυχία της Χίλαρι Κλίντον αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Χάρις δεν κατηγορεί τον σεξισμό. Αντιθέτως, πιστεύει ότι και στις δύο περιπτώσεις το κόμμα των Δημοκρατικών δεν επέλεξε τη σωστή γυναίκα υποψήφια για την προεδρία.
«Οι γυναίκες νοιάζονται για τα πάντα. Εχουν την ευθύνη για την υγειονομική περίθαλψη των οικογενειών τους. Πιθανότατα υπογράφουν τις επιταγές για τους λογαριασμούς του μήνα. Είναι αυτές που κάνουν τα ψώνια. Εχουν πολλά πράγματα στο μυαλό τους όταν πάνε να ψηφίσουν και το φύλο του υποψηφίου είναι πιθανότατα η μικρότερη ανησυχία τους».
Σεξισμός: φάντασμα ή αποδιοπομπαίος τράγος;
Η Χάρις αναζητεί μια ιστορική νίκη την Τρίτη, αλλά το ερώτημα είναι εάν το μικρό, πλην ευδιάκριτο, τμήμα του εκλογικού σώματος που έχει σεξιστικές πεποιθήσεις επαρκεί για να της κλείσει τον δρόμο. Οι εκλογολόγοι αναγνωρίζουν ότι είναι σχεδόν αδύνατο να υπολογιστεί ο πραγματικός αντίκτυπος στο αποτέλεσμα. Για κάποιους, λοιπόν, ο σεξισμός θα παραμείνει ένα φάντασμα, ενώ για άλλους ένας αποδιοπομπαίος τράγος που μπορεί να κατηγορηθεί για την αποτυχία συγκεκριμένων υποψηφίων.
Το σίγουρο πάντως είναι ότι αυτές οι εκλογές είναι οι πιο πολωμένες στην πρόσφατη Ιστορία και με βάση το φύλο των ψηφοφόρων, πιο πολωμένες από το 2016, όταν ήταν υποψήφια η Κλίντον. Οι λόγοι, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ο εμφανής σεξισμός του Τραμπ που ξεσηκώνει αντιδράσεις, η δυνατότητα της Χάρις να σπάσει στερεότυπα, οι βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις για τις γυναίκες στην εξουσία και η απαγόρευση των αμβλώσεων από το Ανώτατο Δικαστήριο.
