Εδώ και περίπου μία δεκαπενταετία οι πιο μεγάλοι παίκτες στην αγορά του yachting έχουν θέσει ως σημαντικό στόχο την ανάπτυξη τεχνολογιών για τη δημιουργία όσο το δυνατόν πιο οικολογικών superyachts. Πράγματα που κάποτε φαίνονταν αδύνατα, ακόμη και για τους πιο ταλαντούχους και έμπειρους ναυπηγούς, τώρα όχι μόνο είναι εφικτά, αλλά και αποτελούν κομμάτι της καθημερινότητας. Χρόνο με τον χρόνο, κατασκευαστές και πελάτες μαζί αποζητούν και αναπτύσσουν τους πιο βιώσιμους τρόπους να απολαμβάνουν τη θάλασσα χωρίς να επιβαρύνουν το παγκόσμιο οικοσύστημα αλλά και χωρίς να κάνουν εκπτώσεις στην καλοπέραση και στην πολυτέλεια.
Πρωτεργάτες σε αυτό, όπως προαναφέρθηκε, είναι εκείνοι που διαθέτουν τα περισσότερα μέσα στη διάθεσή τους, εκείνοι που έχουν τις δυνατότητες και την τεχνογνωσία να φέρνουν τον κόσμο του yachting συνεχώς ένα βήμα μπροστά από τις εξελίξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το γερμανικό ναυπηγείο υπερπολυτελών θαλαμηγών Lürssen. Τον Απρίλιο του 2021 ανακοίνωσαν την πώληση του πρώτου τους concept με τεχνολογία κυψελών καυσίμου. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο σχέδιο, το σκάφος θα είχε τη δυνατότητα με μηδενική εκπομπή ρύπων να μένει αγκυροβολημένο για 15 ημέρες ή να ταξιδεύει για 1.000 μίλια σε χαμηλή ταχύτητα.
Αυτό μόλις πέρυσι. Εφέτος η εταιρεία προχώρησε στην εγκαινίαση του νέου της εργαστηρίου καινοτομίας, το οποίο έχει ως στόχο τη δημιουργία – προσομοίωση και δοκιμή ενσωμάτωσης και λειτουργίας – ενός υβριδικού συστήματος κυψελών καυσίμου θαλάσσης πάνω σε ένα σκάφος που τροφοδοτείται από μεθανόλη. Οπως δήλωσε και ο CEO του ναυπηγείου Πίτερ Λούρσεν, «το όνειρό μου είναι να είμαστε οι πρώτοι που θα κατασκευάσουμε ένα σκάφος χωρίς μηχανή εσωτερικής καύσης. Δεν θέλουμε απλώς να χρησιμοποιούμε την τελευταία τεχνολογία στο σκάφος μας. Θέλουμε να εξελίξουμε το status quo. Και προκειμένου να αλλάξουμε τα πράγματα, πρέπει να είμαστε δραστήριοι».
Το ίδιο και η ολλανδική Feadship, το άλλο μεγάλο ναυπηγείο το οποίο εμπιστεύονται οι κροίσοι αυτού του πλανήτη για την κατασκευή των υπερπολυτελών superyachts τους. Και εκεί επενδύονται αστρονομικά ποσά προκειμένου να αναπτυχθούν τεχνολογίες που να δίνουν τη δυνατότητα στα σκάφη να κινούνται χωρίς να αφήνουν μεγάλο οικολογικό αποτύπωμα στον πλανήτη. Μάλιστα, το 2015 δημιουργήθηκε εκεί το πρώτο υβριδικό μηχανοκίνητο, το μήκους 83,5 μέτρων «Savannah». Διαθέτει έναν κινητήρα ντίζελ, τρεις γεννήτριες, μπαταρίες, έλικα, προωθητήρες αζιμούθιου και γάστρα με αεροδυναμικό σχήμα. Ολα αυτά προσφέρουν μια οικονομία καυσίμων που φθάνει το 30%.
Πέρα όμως από τα νέα projects, πολλές είναι οι περιπτώσεις εκείνες όπου σε παλιότερα σκάφη γίνεται ένα εκτεταμένο refit προκειμένου να ανταποκρίνονται περισσότερο στις ανάγκες βιωσιμότητας της σημερινής αγοράς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα υπήρξε η πρόταση για την αναγέννηση ενός ιστορικού για τις ΗΠΑ σκάφους, του «USS Williamsburg», αποκαλούμενου και «πλωτός Λευκός Οίκος». Επρόκειτο για ένα σκάφος που ξεκίνησε ως ιδιωτικής χρήσης και το οποίο αργότερα αγοράστηκε από το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό, αποτελώντας από το 1945 έως το 1953 το superyacht του 33ου προέδρου των ΗΠΑ, του Χάρι Σ. Τρούμαν (παροπλίστηκε από τον διάδοχό του Ντουάιτ Ντ. Αϊζενχάουερ). Το 2013 η εταιρεία Green Yachts, η οποία έχει ως στόχο τη δημιουργία σκαφών φιλικών προς το περιβάλλον, κατέθεσε μια πρόταση να τοποθετηθεί στην ιστορική κατασκευή, εκτός των άλλων, ένα σύστημα ηλεκτρικής πρόωσης με κυψέλες καυσίμου υψηλής χωρητικότητας για μακροχρόνια αποθήκευση ενέργειας. Επίσης, δύο ηλεκτρικές γεννήτριες βιοκαυσίμου χαμηλής κατανάλωσης τοποθετημένες σε αντικραδασμικές βάσεις τελευταίας γενιάς σε ένα δωμάτιο υψηλής ηχομόνωσης για τη διατήρηση υψηλών προτύπων ως προς την άνετη πλοήγηση. Ετσι το σκάφος θα μπορούσε να πλέει με λειτουργία μηδενικών εκπομπών, που επιτρέπει την πρόσβαση και τη στάση ακόμη και σε προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές. Για το εσωτερικό του είχαν επιλεγεί υλικά και υφάσματα από ειδικούς προμηθευτές με βιώσιμη πιστοποίηση και βαφές με βάση το νερό χωρίς διαλύτες και επιβλαβείς παράγοντες. Το πλήρωμα του χρόνου ωστόσο υπήρξε αμείλικτο, καθώς το παλιό σκαρί βυθίστηκε σε ναυπηγείο της Ιταλίας το 2015 προτού δεχθεί το «πράσινο» λίφτινγκ.
Πάντως έχει μεγάλο ενδιαφέρον πάντοτε να βλέπουμε την εντυπωσιακή πρόοδο που γίνεται σε καινούργια σκάφη κάθε χρόνο. Πολλά projects παραδίδονται και εφέτος, ενώ ακόμη περισσότερα βρίσκονται στα σκαριά για να κάνουν το επίσημο ντεμπούτο τους τα επόμενα έτη. Εστιάζοντας σε εκείνα που έχουν την πιο προηγμένη πράσινη τεχνολογία, επιλέγουμε μερικά από τα καλύτερα και πιο εντυπωσιακά.
«Project 817», Feadship
Ενα σκάφος που κατασκευάζεται για έναν έμπειρο yachtsman, πιστό πελάτη του ολλανδικού ναυπηγείου, με ειδικό αίτημα να έχει το ίδιο οικολογικό αποτύπωμα με το προηγούμενο Feadship του, παρά το ότι εκείνο ήταν 32 μέτρα μικρότερο σε μήκος. Ενας από τους τρόπους με τους οποίους επιτεύχθηκε αυτό ήταν η εγκατάσταση ενός προηγμένου υβριδικού συστήματος πρόωσης, που επιτρέπει στο «Project 817» να ταξιδέψει άνετα στους 12 κόμβους. Σε αυτή τη λειτουργία, όλες οι εκπομπές καυσαερίων αντιμετωπίζονται μέσω των καταλυτικών μετατροπέων Tier III και των φίλτρων σωματιδίων ντίζελ. Ενα μεγάλο battery bank διασφαλίζει τη βέλτιστη τροφοδότηση της γεννήτριας. Το σκάφος διαθέτει επίσης μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων και συστήματα ανάκτησης θερμότητας. Η απόδοση του κλιματισμού είναι η βέλτιστη δυνατή, ενώ η γάστρα έχει κατασκευαστεί ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο αποδοτική και να μειώνει την ισχύ του κινητήρα που απαιτείται για την πλοήγηση.
«Alice», Lürssen
Εμπνευσμένο από το παραμύθι «Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» είναι το αριστούργημα μήκους 98 μέτρων που παρουσιάστηκε ως emission-free superyacht concept για πρώτη φορά στο Monaco Yacht Show 2021 και σχεδιάστηκε από τους designers της Lürssen. Διαθέτει πέντε decks και πρόκειται για το σκάφος που, όπως προείπαμε, τροφοδοτείται από τεχνολογία κυψελών καυσίμου. Ενα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά του είναι ο καλοδιατηρημένος κήπος στην πλώρη, ο οποίος παραπέμπει στον οικολογικό του προσανατολισμό, ενώ έχει και πολλά ακόμη αίθρια για να απολαμβάνουν οι επιβαίνοντες στιγμές χαλάρωσης με την καλύτερη θέα. Εκτός από τη μηχανή του ίδιου του «Alice», τα tenders και όλα τα άλλα μηχανοκίνητα του σκάφους θα είναι ηλεκτρικά. Ολόκληρο το design έχει γίνει με γνώμονα την εξοικονόμηση ενέργειας. Διαθέτει, για παράδειγμα, σύστημα HVAC, το οποίο μειώνει και ανακτά την απορριπτόμενη θερμότητα για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια για τον κλιματισμό των εσωτερικών χώρων. Τέλος, το κατάστρωμα όπου βρίσκεται το δωμάτιο του ιδιοκτήτη διαθέτει θερμομόνωση για ακόμη μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας.
«Eco Explorer», Feadship
Σε συνεργασία με τη Merveille Yachting, το ολλανδικό ναυπηγείο δημιούργησε ένα «Eco Explorer» με αυτοματοποιημένο σύστημα πρόωσης. Η ενεργειακή απόδοση βελτιστοποιείται με τη χρήση ανεμογεννητριών/υποβρύχιων και ηλιακών συλλεκτών και χάρη σε έναν σχεδιασμό που προσφέρει τεράστιο εσωτερικό χώρο διαβίωσης και ασυναγώνιστο βαθμό αυτονομίας. Πραγματικά φιλικό προς το περιβάλλον, διαθέτει σύστημα ιστίων, το Ayro Oceanwings, που είναι δύο φορές πιο ισχυρό από ό,τι σε ένα κανονικό ιστιοπλοϊκό. Λειτουργεί αυτόματα από υπολογιστές που λαμβάνουν υπ’ όψιν όλες τις συνθήκες κατά την πλοήγηση, με τον άνεμο να είναι το κύριο στοιχείο πρόωσης μαζί με τους κινητήρες, κάτι που μπορεί να κάνει το σκάφος να κινηθεί μέχρι και με 18 κόμβους μόνο με αιολική ενέργεια. Επιπλέον, έχει μειωθεί το βάρος του σκάφους, οπότε απαιτείται λιγότερο καύσιμο, ενώ υπάρχουν τρεις επιλογές για την παραγωγή της δικής του ανανεώσιμης ενέργειας: χρήση υποβρύχιων τουρμπινών, τοποθέτηση ανεμογεννητριών με κάθετο άξονα πάνω από τα ιστία και τοποθέτηση ηλιακών συλλεκτών. Ο κλιματισμός των εσωτερικών χώρων είναι εργονομικός, αφού φρέσκος αέρας μπαίνει άφθονος από την πρύμνη και την πλώρη και κυκλοφορεί σε όλους τους χώρους μέσω πρωτοποριακού συστήματος εξαερισμού. Συνολικά, υπολογίζεται ότι το «Eco Explorer» θα χρησιμοποιεί 50%-70% λιγότερη ενέργεια.
«Eco Catamaran Υacht Concept», Rene Gabrielli
Ο σλοβάκος designer Ρενέ Γκαμπριέλι σχεδίασε ένα καταμαράν με προηγμένη πράσινη τεχνολογία χωρίς να κάνει καμία έκπτωση στην πολυτέλεια. Ο ήλιος και ο αέρας είναι οι απόλυτοι τροφοδότες ενέργειας σε αυτό το yacht. Διαθέτει δύο ηλεκτρικές τουρμπίνες που τροφοδοτούνται από μπαταρίες λιθίου, φορτιζόμενες από ηλιακούς συλλέκτες που καλύπτουν σχεδόν το ένα τρίτο της επιφάνειας του σκάφους. Η αιολική, η οποία συλλέγεται από τεράστια τηλεσκοπικά ιστία, χρησιμεύει ως εναλλακτική πηγή ενέργειας.
«SY200», Philippe Briand
Το ιστιοφόρο μήκους σχεδόν 63 μέτρων που σχεδίασε ο γάλλος designer Φιλίπ Μπριάν με έδρα το Λονδίνο είναι πλήρως ανεμοκίνητο, με πανιά που έχουν δημιουργηθεί για να αξιοποιούν έως και 2.000 kW ισχύος σε βέλτιστες συνθήκες ανέμου. Μπορεί επίσης να παρέχει ισχύ ίση με μια γεννήτρια 500 kW μέσω των υποβρύχιων τουρμπινών του. Ο ταλαντούχος Μπριάν δημιούργησε, όπως λέει ο ίδιος, την «τέλεια μηχανή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» με την αξιοποίηση των στοιχείων της φύσης, δηλαδή του αέρα, του νερού και του ήλιου. Το αποτέλεσμα ήταν ένα μοντέρνο αξιόπλοο σκάφος με γυάλινη οροφή και ένα μεγάλο μπαλκόνι πάνω από τη θάλασσα.
«Project L», Thierry Gaugain
Συνδυάζει μια εξαιρετικά χαρακτηριστική και φουτουριστική εξωτερική εμφάνιση με ένα σύστημα πρόωσης απολύτως εναρμονισμένο με τις επιταγές του σύγχρονου yachting. Ο Τιερί Γκογκέν, σχεδιαστής αυτού του υβριδικού μηχανοκίνητου – χρησιμοποιεί πετρέλαιο και ηλεκτρισμό -,
είχε κατά νου τη δημιουργία ενός superyacht για μεγάλα ταξίδια, τα οποία όμως να γίνονται με οικονομία καυσίμου. Διαθέτει σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων υψηλής χωρητικότητας, υποβρύχια αίθουσα πολυμέσων υψηλής τεχνολογίας, ένα spa και γυμναστήριο, καθώς και ένα σαλόνι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από γυαλί για πανοραμική θέα στον ωκεανό.
«Custom 75 Hybrid», Damen Yachting
Υπεύθυνο για τον εσωτερικό και τον εξωτερικό σχεδιασμό του 75μετρου «Custom DY 75 Hybrid» είναι το στούντιο Michael Leach Design. Διαθέτει πλατφόρμα με υβριδική πρόωση για πλεύση με μηδενικές εκπομπές και μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και 12 άτομα στα πολυτελή καταστρώματά του. Βιωσιμότητα και καινοτομία χαρακτηρίζουν αυτό το υπέροχο σκάφος, το πρώτο private yacht στον κόσμο που θα είναι εξοπλισμένο με χώρους για την καλλιέργεια λαχανικών. Επίσης, εκτός από τους δύο κύριους κινητήρες, θα διαθέτει υβριδικούς ηλεκτρικούς κινητήρες PTO/PTI για συνολική αυτονομία 6.200 μιλίων όταν ταξιδεύει με 14 κόμβους. Θα έχει σημαντική ενσωματωμένη ισχύ μπαταρίας για κανονική χρήση και η αποθηκευμένη ισχύς μπορεί να αυξηθεί με μπαταρίες για εκτεταμένη αθόρυβη πλεύση μηδενικών εκπομπών σε εύθραυστα θαλάσσια οικοσυστήματα. Ενα ειδικό σύστημα διαχείρισης ενέργειας (EMS) βοηθά στη βελτιστοποίηση της φόρτισης της γεννήτριας και στη μεγιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης του σκάφους.
«Futura», Vripack
Η έµπνευση πίσω από τον σχεδιασµό του 66µετρου superyacht concept «Futura» πηγάζει από τη φύση και έχει ως στόχο τη χρήση όσο το δυνατόν λιγότερης ενέργειας. Με design που φέρνει λίγο σε φάλαινα, κατασκευασµένο από γυαλί, το «Futura» είναι ελαφρύτερο και πολύ όµορφο. Με δυνατότητα να φθάσει σε µέγιστη ταχύτητα 16 κόµβων, έχει δηµιουργηθεί µε την τελευταία λέξη της τεχνολογίας όσον αφορά τα ηλεκτρικά/ντίζελ υβριδικά superyachts. Εχει χωρητικότητα 100.000 λίτρα καυσίµου και µπορεί να λειτουργεί αποκλειστικά µε «µπλε ντίζελ» εάν το επιθυµεί ο ιδιοκτήτης (ένας τύπος φινλανδικού βιοκαυσίµου από υπολείµµατα τροφίµων που χρησιµοποιείται σήµερα σε όλη τη βιοµηχανία φορτηγών) και διαθέτει επίσης ειδικές µπαταρίες κατασκευασµένες από φυσικά υλικά.
