Υστερικά νέοι, χαρούμενοι γέροι…

Η ιδέα που είχε ένας άγνωστος σε εμένα τύπος να φτιάξει μια εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα που να «σκανάρει» φωτογραφίες και να σου δίνει τη δυνατότητα να δεις πώς θα είναι ο εαυτός σου σε κάποια χρόνια από τώρα αποδείχθηκε εξαιρετικά επιτυχημένη: εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο κατέβασαν το σχετικό app – ο τύπος πρέπει καλοκαιριάτικα να θησαύρισε. Αλλά τι είναι αυτό που κάνει τόσους ανθρώπους σε όλον τον κόσμο να θέλουν να έχουν μια πειστική εικόνα του πώς θα μοιάζουν ύστερα από δέκα, είκοσι, τριάντα, πενήντα χρόνια; Είναι μόνο η περιέργεια; Τρελάθηκαν όλοι, θεωρώντας την υποτιθέμενη μορφή τους ως ηλικιωμένων διασκεδαστική; Μπορεί. Αλλά υπάρχουν σίγουρα και άλλοι λόγοι.

Τον άνθρωπο τον κατατρέχει μια αγωνία σχεδόν υπαρξιακή να δει το μέλλον. Πολλοί λένε ότι ζουν για το παρόν, προσθέτοντας ότι θα ήταν ιδανικό να εκμεταλλευόμασταν κάθε μέρα και κάθε ώρα για να δίναμε στη ζωή μας νόημα – μεγάλα λόγια! Το να ζεις για το παρόν σημαίνει πως εξοικειώνεσαι και με τη βαρεμάρα και με την πλήξη – ενίοτε επιβάλλεις στον εαυτό σου να πάψει να ονειρεύεται: δεν νομίζω πως τίποτα από όλα αυτά είναι ωραίο. Εβρισκα επίσης τραγική την προτροπή «ζήσε κάθε μέρα σαν να είναι η τελευταία της ζωής σου». Ποτέ δεν κατάλαβα τι γοητευτικό υπάρχει σε αυτό. Γιατί να το κάνεις; Πώς ακριβώς από μια τέτοια αντιμετώπιση της ζωής μπορεί να βγεις κερδισμένος, όταν λειτουργείς σαν να μην υπάρχει αύριο; Ποιος άραγε θα άντεχε η κάθε μέρα της ζωής του να είναι κι ένα τέλος; Από την άλλη, κουραστικό είναι επίσης να ζεις παγιδευμένος στο παρελθόν – πράγμα που σίγουρα συμβαίνει σε πολλούς. Είμαστε, νομίζω, περικυκλωμένοι από τέτοιους. Νοσταλγούν τα νιάτα τους, διηγούνται κατορθώματα που δεν έκαναν, πονάνε από την ανάμνηση των τραυμάτων που στο μεταξύ ξεπέρασαν, κουράζουν με τις παραμυθένιες υπερβολές τους και κανείς δεν τολμά να τους το πει. Αν το παρόν είναι μια διαδρομή προς μια πόρτα που πρέπει να ανοίξεις, το παρελθόν είναι μια πόρτα που κλείνει με δύναμη – ο κρότος της σε κάνει να κοιτάζεις πίσω, αλλά κοιτώντας πίσω δεν πας πουθενά. Μόνο το μέλλον αξίζει πραγματικά – αλλά ποιο είναι το μέλλον; Και πόσο μπορεί να σε περιμένει; Γεμίζοντας άγχος στη σκέψη του τι είναι αυτό που ακολουθεί, οτιδήποτε νομίζεις ότι σου λύνει αυτού του τύπου τις απορίες είναι χρήσιμο: οι εφαρμογές του Internet που σου «αποκαλύπτουν» πώς θα είσαι κάποτε έχουν βασίσει την επιτυχία τους στην πίστη σου ότι το μέλλον «διαβάζεται» – ακριβώς όπως και οι καφετζούδες, οι χειρομάντισσες, τα ωροσκόπια. Οσοι τις λανσάρουν, ακριβώς όπως και οι καφετζούδες, ξέρουν καλά την ανάγκη σου να μάθεις τι σε περιμένει και σε αυτή επενδύουν. Αυτοπροβάλλονται σαν γιγάντιες κλειδαρότρυπες της πόρτας του μέλλοντος, που σε προκαλούν να σκύψεις να δεις μέσα από αυτές μια εκδοχή του εαυτού σου. Πρόκειται για μια εκδοχή τελείως ψεύτικη, αλλά μάλλον άριστα προσαρμοσμένη στα μέτρα της ματαιοδοξίας σου. Τι βλέπεις; Πως σε τριάντα, σαράντα, πενήντα χρόνια θα εξακολουθείς να υπάρχεις και θα είσαι πάλι εσύ, απλά λίγο τσαλακωμένος από τον χρόνο – αλλά εσύ. Κι εσύ, από φόβο μήπως έχεις γίνει χειρότερος από αυτό που βλέπεις, το αποδέχεσαι με μια ανακούφιση – το δείχνεις και στους φίλους σου, το ανεβάζεις στο Instagram και παίρνεις καρδούλες. Και χαίρεσαι γιατί θα είσαι έτσι, ακριβώς έτσι. Κούνια που σε κούναγε…