Υψηλές τάσεις

Από το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο στις αρχές του 20ού αιώνα έως και τις «επιδερμικές» προσπάθειες τη δεκαετία του ’90, οι αυτοκινητοβιομηχανίες τοποθετούσαν την ηλεκτροκίνηση σε θέση αναπληρωματικού έχοντας έναν άσο στο μανίκι. Ομως, οι νέες αντιρρυπαντικές νόρμες ώθησαν τους κατασκευαστές οχημάτων να λάβουν τολμηρές αποφάσεις ώστε να θέσουν τα θεμέλια του εξηλεκτρισμού. Οι παρθενικές προσπάθειες ξεκίνησαν στις αρχές του 2010, οπότε με δειλά βήματα οι γερμανικές φίρμες Mercedes-Benz και BMW αλλά και άλλες ευρωπαϊκές μάρκες λάνσαραν τις πρώτες ηλεκτροκίνητες προτάσεις τους στην αγορά. Η βαυαρική φίρμα επενδύει εκατομμύρια ευρώ για να ηγηθεί της ηλεκτρικής επανάστασης με το επαναστατικό BMW i3 και η Mercedes-Benz ρίχνει στην αγορά το ηλεκτρικού smart (στα τέλη του 2019 ανακοινώθηκε ότι θα προσφέρει μόνο ηλεκτρικά) με αυτονομίες που τα προορίζουν για αστική χρήση. Ο αρχικός στόχος επιτεύχθηκε: να λάβουν το χρίσμα των πρωτοπόρων εταιρειών που θα «χτίσουν» ταχύτατα μια ευρεία γκάμα από συναρπαστικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Μερικά χρόνια μετά και παρ’ όλο που η πανδημία «μουδιάζει» τα ηλεκτρικά σχέδια της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας, το πολυσχιδές στοίχημα της ηλεκτροκίνησης, με γνώμονα τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις της ΕΕ, που προστάζει την κατάργηση των συμβατικών αυτοκινήτων βενζίνης και ντίζελ έως το 2035, παραμένει ταγμένο στο αυστηρό χρονοδιάγραμμα. Πολυσχιδές, μια και το νέο ηλεκτρικό περιβάλλον περιλαμβάνει νευραλγικούς πυλώνες, όπως την ανάπτυξη και την παραγωγή νέων ηλεκτρικών αυτοκινήτων, την κατασκευή ενεργειακά αποδοτικών μπαταριών με μεγάλη αυτονομία και παράλληλα ανάπτυξη επαρκούς δικτύου φορτιστών.

Μέσα σε μια πενταετία, από το 2017 έως και το 2022, οι μεγαλύτεροι όμιλοι επενδύουν στον εξηλεκτρισμό της γκάμας τους θέτοντας τολμηρούς στόχους: έως το πλέον κοντινό 2025 το 50%-70% των παραγγελιών να προέρχεται από τις εξηλεκτρισμένες προτάσεις τους (ηλεκτρικά ή υβριδικά). Τα παραπάνω απαιτούν νέες επενδύσεις-«μαμούθ», όπως τα μεγάλα εργοστάσια κατασκευής μπαταριών στην Ευρώπη και μονάδες παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Τα πρώτα θετικά μηνύματα από τα αυξημένα μερίδια στις πωλήσεις με αρωγό τα νέα ηλεκτρικά μοντέλα σκορπούν πλατιά χαμόγελα στους μάνατζερ που ηγούνται του κλάδου της ηλεκτροκίνησης, παρ’ όλο που το βλέμμα τους είναι στραμμένο στην ενεργειακή κρίση, τις τιμές των πρώτων υλών που έχουν εκτοξεύσει το κόστος των αυτοκινήτων, αναμένοντας με ψυχραιμία τη λήξη του πολέμου. Παρά την πρωτόγνωρη κρίση – τη χειρότερη μετά τον Β’ Παγκόσμιο – τα ηλεκτρικά δείχνουν να «λαδώνουν» τα γρανάζια των εργοστασίων και τα μερίδια των αμιγώς ηλεκτρικών αυτοκινήτων, με τα «αδελφάκια» τους, τα επαναφορτιζόμενα plug-in μοντέλα, να υπερκαλύπτουν τις προσδοκίες τους.

Το μέλλον της ηλεκτροκίνησης: Προσήλωση στα μικρά

Ποιο είναι λοιπόν το μέλλον της ηλεκτροκίνησης; Οι αυτοκινητοβιομηχανίες επιθυμούν να γίνει η ηλεκτροκίνηση προσιτή σε όλους. Τα νέα δεδομένα που προκύπτουν με ταχύτατους ρυθμούς από το εντελώς νέο προϊόν είναι πολλά: Το πρώτο έχει να κάνει με τις μπαταρίες. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες «χτίζουν» νέες παραγωγικές μονάδες σε όλον τον κόσμο επενδύοντας δισεκατομμύρια δολάρια με στόχο να ηγηθούν με τον ομαλότερο τρόπο στην ηλεκτροκίνηση και σε όλες τις αγορές του κόσμου. Η πρόκληση με τις υψηλές τιμές των πρώτων υλών ευελπιστούν ότι θα υπερκεραστεί με τον σχηματισμό νέων συμμαχιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται η δημιουργία έξυπνων μονάδων παραγωγής που θα περιλαμβάνουν όλες τις διαδικασίες παραγωγής, χρησιμοποιώντας συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και δεδομένων για τη μείωση του κόστους παραγωγής των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Αρωγοί σε αυτό και οι «απλόχερες» επιδοτήσεις για την απόκτηση ηλεκτρικών οχημάτων – στην Ελλάδα «τρέχει» το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» με όφελος έως 8.000 ευρώ – ενώ αντίστοιχες πριμοδοτήσεις θεσπίζονται και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Σαφώς η ηλεκτροκίνηση θα διαδοθεί ταχύτατα με τη μικροκινητικότητα και τα μικρά, προσιτά ηλεκτρικά αυτοκίνητα στα οποία οι φίρμες δείχνουν να επενδύουν περισσότερο. Αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες επικεντρώνονται στο car sharing και στις υπηρεσίες για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αναπτύσσοντας ένα ολόκληρο νέο οικοσύστημα γύρω από αυτά. Για τις περισσότερες, ο «ηλεκτρικός» μετασχηματισμός θα οδηγήσει στον πλήρη εξηλεκτρισμό της γκάμας με στόχο ένα ευρωπαϊκό αύριο κατά 100% ηλεκτρικό. Ο Κάρλο Ταβάρες, CEO της Stellantis, τονίζει την ανάγκη μείωσης τόσο του κόστους κατασκευής όσο και των τιμών των ηλεκτρικών αυτοκινήτων ώστε να γίνουν πιο προσιτά στο ευρύ κοινό, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι δεν πρέπει να οδηγηθούμε σε μια βίαιη μετάβαση προς τον πλήρη εξηλεκτρισμό.

Ταχυφορτιστές παντού  

Η «εξάπλωση» των ηλεκτρικών δείχνει να είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη διάδοση των δημόσιων φορτιστών και την πρόσβαση που μπορούν να έχουν στο μέλλον οι χρήστες σε ένα πυκνό δίκτυο ταχυφορτιστών. Ο τομέας Κινητικότητας και Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει ήδη εγκρίνει ένα τολμηρό σχέδιο, το οποίο αναφέρει μεταξύ άλλων ότι οι σταθμοί φόρτισης θα απέχουν 60 χιλιόμετρα μεταξύ τους κατά μήκος των κύριων δρόμων της ΕΕ έως το 2026.

Ακόμη και το ζήτημα της φόρτισης που αποτελούσε για κάποιους ανασταλτικό παράγοντα επιλύεται με ταχείς ρυθμούς χάρη στο ολοένα και πυκνότερο δίκτυο ταχυφορτιστών σε όλη την Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε έναν ταχυφορτιστή οι χρόνοι φόρτισης έχουν μειωθεί σημαντικά – απαιτούνται 30-40 λεπτά για τη φόρτιση μιας μπαταρίας ενός ηλεκτρικού στο 80% της χωρητικότητάς της! Στη χώρα μας η δημιουργία σημείων φόρτισης στους αυτοκινητοδρόμους ήδη υλοποιείται, ενώ σε μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ (και εμπορικά κέντρα) τοποθετούνται σημεία φόρτισης.

Εφέτος, οι εταιρείες αναμένεται να παρουσιάσουν μια ευρεία γκάμα σε ηλεκτρικά μοντέλα – ίσως την πιο πληθωρική από κάθε άλλη χρονιά. Ενα στα δέκα αυτοκίνητα που πουλήθηκαν πέρυσι ήταν ηλεκτρικό, ενώ οι πωλήσεις ηλεκτρικών παρουσίασαν το 2022 αύξηση της τάξης του 68%. Ποσοτικά, το 2022 πάνω από 7,8 εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα σε παγκόσμιο επίπεδο βρέθηκαν στα χέρια νέων οδηγών. Διεθνώς, πάνω από 23 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα κυκλοφορούν στους δρόμους.

Μπαταρίες με αυτονομία 1.000 χλμ.!  

Οι μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων αποτελούν το κλειδί για την περαιτέρω ανάπτυξη της εν λόγω αγοράς. Σήμερα, τα ηλεκτρικά μοντέλα δείχνουν να έχουν κάνει ένα τεράστιο άλμα ως προς την αυτονομία τους: τα μικρά ηλεκτρικά προσφέρουν αυτονομία από 300 έως 400 χλμ., ενώ η αυτονομία των μεγάλων ηλεκτρικών αγγίζει τα 500-550 χιλιόμετρα. Με δεδομένο ότι η αντοχή τους είναι τυποποιημένη, με τις μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων τελευταίας γενιάς να «χάνουν» την ικανότητα φόρτισής τους από 15% έως και 20% όσο πλησιάζουν στην πρώτη δεκαετία της ζωής τους, ήδη οι αυτοκινητοβιομηχανίες αποζητούν νέες τεχνολογίες ώστε να αυξηθεί σημαντικά η ενεργειακή πυκνότητα της επόμενης γενιάς μπαταριών κυψελών ιόντων λιθίου και εταιρείες όπως η Tesla και η Mercedes θέτουν αρκετά ψηλά τον πήχη με νέες μπαταρίες που θα είναι για μια ζωή και μάλιστα με αυτονομίες έως και 1.000 χλμ.!

Ψήφος στα ηλεκτρικά από τις γυναίκες

Πιθανότατα η πρώτη γυναίκα που κάθισε στο τιμόνι ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου ήταν η Κλάρα Φορντ, σύζυγος του δημιουργού της Ford, του Χένρι Φορντ, o oποίος καυχιόταν ότι τα αυτοκίνητα με ηλεκτροκίνηση είναι ιδανικά για γυναίκες. Πάντως, την περίοδο εκείνη – κάπου στα 1920 – τα οχήματα αυτά είχαν πολύ χαμηλές ταχύτητες και η αυτονομία τους ήταν πολύ μικρή. Πλέον, πάνω από 100 χρόνια μετά τις πρώτες απόπειρες για τη δημιουργία ηλεκτρικών ΙΧ, τα ηλεκτρικά κερδίζουν, όπως φανερώνουν και οι αριθμοί, και το γυναικείο κοινό. Σε πρόσφατη έρευνα και στο ερώτημα κατά πόσο θα στρέφονταν στην αγορά ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου την επόμενη φορά που θα αγόραζαν νέο όχημα, το 51% των γυναικών απάντησε ότι είναι «πολύ πιθανό», τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό των ανδρών άγγιξε το 53%.

Στον παλμό των EQ  

Σήμερα η Mercedes διαθέτει μια ευρεία γκάμα εξηλεκτρισμένων μοντέλων, με την αμιγώς ηλεκτρική οικογένεια EQ – EQA, EQC, EQS κ.ά. – να πρωταγωνιστεί. Το 2023 η γκάμα των αμιγώς ηλεκτρικών μοντέλων θα επεκταθεί με την παρουσίαση του νέου EQE SUV. Επίσης, προς το τέλος του 2023 αναμένεται η παρουσίαση των ανανεωμένων EQA και EQB αλλά και της υβριδικής E-Class, ενώ στα τέλη του 2023 το τριάκτινο αστέρι θα εμπλουτιστεί με την crossover E-Class All-Terrain. Η γερμανική φίρμα δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ηλεκτρική της γκάμα, με τη νέα EQS SUV να δίνει ρεσιτάλ τεχνολογικής καινοτομίας στην ηλεκτρική της έκδοση. Η νέα πολυτελής ναυαρχίδα των Γερμανών, πέρα από το επιβλητικό της παρουσιαστικό λιμουζίνας και το μήκος των 5,12 μέτρων, θα προσφέρεται σε τρεις εκδόσεις (EQS 450+, ΕQS 450 4MATIC και EQS 580 4MATIC), με ονομαστική ισχύ από 360 έως και 544 άλογα και ηλεκτρική αυτονομία που αγγίζει έως και τα 600 χιλιόμετρα.

Πρεμιέρα αναμένεται και για την EQE SUV, ένα επίσης επαναστατικό ηλεκτροκίνητο μοντέλο μήκους 4,86 μέτρων που περηφανεύεται για την ιδιαίτερα μεγάλη του αυτονομία, η οποία ύστερα από μια πλήρη φόρτιση αγγίζει τα 590 χιλιόμετρα, με ιπποδυνάμεις που φτάνουν τους 687 ίππους. Η νέα EQE SUV θα προσφέρεται σε πέντε εκδόσεις ισχύος, από τα 292 άλογα της «απλής» EQE SUV 350+ μέχρι και τα 687 της ισχυρότερης EQE SUV 53 4Matic+.

Η «γέννηση» της baby Mercedes

Το 2023 η γερμανική φίρμα θα δώσει μια πρώτη γεύση από τη «μικρή» της πρόταση – ακόμη πιο μικρή από την A-Class – η οποία θα έχει αστικό χαρακτήρα, εξηλεκτρισμένα μοτέρ και θα είναι ένα σκαλί πιο πάνω από το smart. To θέμα των baby Μercedes δεν μένει μόνο στη λιλιπούτεια πρόταση, αλλά στο ίδιο μήκος κύματος θα κινηθεί και η μελλοντική baby G-Class, η οποία θα χτυπήσει στην καρδιά των δημοφιλών SUV με πιο «επιθετικό» σχεδιαστικό look και lifestyle χαρακτηριστικά ως προς την εξωτερική της εμφάνιση.

Η ηλεκτροκίνηση πρέπει να γίνει πιο προσιτή και τα μικρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα μοιάζουν να είναι ο μονόδρομος που θα ακολουθήσουν οι περισσότερες εταιρείες. Σήμερα τα αυτοκίνητα πόλης βρίσκονται σε τροχιά αναθεώρησης από τις περισσότερες αυτοκινητοβιομηχανίες, που ετοιμάζουν τα έξυπνα σε τεχνολογικές καινοτομίες αστικά οχήματα (στο πλαίσιο της μικροκινητικότητας ή micromobility) με μπαράζ εφαρμογών, προσηλωμένα στην ηλεκτροκίνηση. Για παράδειγμα, η smart ετοιμάζεται να λανσάρει στην αγορά ένα νέο μοντέλο το οποίο θα τοποθετείται στην κατηγορία των μικρών SUV και φέρει την ονομασία #1.

Πωλήσεις: Εκείνοι που δείχνουν τον δρόμο

Τα πρώτα νούμερα δείχνουν ότι τα εξηλεκτρισμένα μοντέλα – υβριδικά και plug-in – σαρώνουν σε πωλήσεις, όντας μια ενδιάμεση κατάσταση που θα οδηγήσει στην απόλυτη κυριαρχία των ηλεκτρικών έως το 2035 με την απαγόρευση της πώλησης αυτοκινήτων με κινητήρες βενζίνης και ντίζελ. Πέρυσι η Mercedes-Benz, που επενδύει σε ένα πλήρως ηλεκτρικό μέλλον, είδε τις παγκόσμιες παραδόσεις των ηλεκτρικών της να αγγίζουν τις 319.200 μονάδες (+19%), αντιπροσωπεύοντας το 15% των συνολικών πωλήσεων λιανικής της μάρκας.

Η συνεχής άνοδος στον ρυθμό των πωλήσεων των ηλεκτρικών οχημάτων βασίζεται και στην παρουσία της Tesla, σε παγκόσμιο επίπεδο, στην επιθετική ηλεκτρική «εποχή» της VW, αλλά και στο αξιοσημείωτο ηλεκτρικό επίτευγμα των Hyundai-Kia. Επίσης, η Stellantis (Peugeot, Citroën, Opel, FIAT κ.ά.) δείχνει τα «δόντια» της στον ανταγωνισμό, ενώ ισχυρή είναι και η παρουσία του Renault Group αλλά και του BMW Group. Συγκεκριμένα, το 2023 προμηνύεται για την BMW ακόμα πιο συναρπαστικό, με την έλευση ξεχωριστών μοντέλων υψηλών επιδόσεων, όπως η ηλεκτρική πολυτελής BMW i5, η πρώτη αμιγώς ηλεκτρική της Σειράς 5. Το 2022 το BMW Group πούλησε 2,3 εκατομμύρια μονάδες, ενώ οι πωλήσεις αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων υπερδιπλασιάστηκαν φτάνοντας τις 215.755 μονάδες (+107,7%). Η ανοδική πορεία των ηλεκτρικών μοντέλων θα συνεχιστεί και το 2023 και σύμφωνα με το Bloomberg, οι πωλήσεις (των αμιγώς ηλεκτρικών αλλά και των plug-in hybrid) θα αγγίζουν τα 13,6 εκατομμύρια σε όλον τον κόσμο.

Η ηλεκτρική επέλαση της Porsche

Στον ρυθμό της ηλεκτροκίνησης κινείται και η Porsche, η οποία έχει σε εξέλιξη μια προϊοντική «επίθεση» από ηλεκτρικά μοντέλα. Η γερμανική φίρμα με τα σπορ αυτοκίνητα θα παρουσιάσει μεταξύ άλλων τρία νέα ηλεκτρικά μοντέλα τα επόμενα χρόνια, ενώ ήδη διαθέτει στην αγορά την ηλεκτροκίνητη Taycan που σημειώνει μεγάλη εμπορική επιτυχία. Μεταξύ αυτών και η  Porsche Taycan Turbo Cross Turismo που προσφέρει ιδιαίτερα μεγάλη αυτονομία. Συνολικά, η Porsche επιθυμεί έως το 2030 το 80% των πωλήσεών της να προέρχεται από τις εξηλεκτρισμένες προτάσεις της.