Μια σταλιά γης, σκεπασμένη με πεύκα, ελιές και αμπέλια. Το νησί με το σύντομο και παράξενο όνομα Χβαρ – στα ανοιχτά των Δαλματικών Ακτών, στα μισά περίπου της απόστασης Ντουμπρόβνικ-Σπλιτ – κάποτε το πατούσαν Ελληνες.

Επρόκειτο για Παριανούς, που το 384 π.Χ. ίδρυσαν εκεί αποικία και την ονόμασαν «Φάρος». Στο ίδιο ακριβώς σημείο στέκεται τώρα η Στάρι Γκραντ, δηλαδή η «Παλιά Πόλη», που θεωρείται μία από τις παλαιότερες της Ευρώπης.

Και που σήμερα είναι γνωστή για τις γραφικές γειτονιές με τα πέτρινα σπίτια που παραμένουν ανέπαφες εδώ και αιώνες. Οσο για την εύφορη πεδιάδα έξω από τον οικισμό, αυτή αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, καθώς καλλιεργείται για πάνω από 2.400 χρόνια παράγοντας κρασί και λάδι – σήμερα και αιθέριο έλαιο λεβάντας.

Οι ξερολιθιές που είχαν χτίσει οι πρόγονοί μας για να συγκρατήσουν το χώμα και να «αβγατίσουν» τις καλλιέργειές τους εξακολουθούν να στέκουν εκεί. Είναι συγκινητική διαδικασία για τον Ελληνα που θα βρεθεί στο νησί η ανακάλυψη μιας, ακόμα μιας, «μικρής Ελλάδας», αν και, κακά τα ψέματα, σήμερα οι επισκέπτες του Χβαρ δεν ταξιδεύουν ως εκεί για να θαυμάσουν το ιστορικό παρελθόν του.

Το νησί έχει γίνει εξαιρετικά δημοφιλές κυρίως χάρη στο φυσικό κάλλος του και τις παραλίες του, αλλά και για την έντονη νυχτερινή ζωή του. Ευτυχώς όμως, ακόμα και ως τουριστικός προορισμός, κατάφερε να διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό τον χαρακτήρα του, στα πλακόστρωτα σοκάκια, στις πλατείες, στις εκκλησίες και στα κάστρα του.

Η πρωτεύουσα του νησιού

Χβαρ ονομάζεται και η πρωτεύουσα του νησιού, μια μικρή πόλη με καλοδιατηρημένα κτίρια που μαρτυρούν τη μακραίωνη ιστορία της. Ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα και εξελίχθηκε σε σημαντικό εμπορικό κέντρο της «Γαληνοτάτης» Ενετικής Δημοκρατίας.

Οι Ενετοί είναι εκείνοι που έχτισαν και το Φρούριο Σπανιόλα (Fortica Španjola), το οποίο δεσπόζει πάνω από τον αστικό ιστό, για να προστατεύσουν το Χβαρ από τις επιδρομές των πειρατών. Ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Στεφάνου που χτίστηκε τον 16ο αιώνα είναι ιδιαίτερα κομψός και φιλοξενεί αξιόλογα έργα τέχνης.

Το Φρούριο Σπανιόλα δεσπόζει πάνω από τη μικρή πόλη Χβαρ.

Μπροστά του απλώνεται μια μεγάλη και όμορφη πλατεία. Το Μουσείο Μυστηρίου είναι αφιερωμένο στον Ιβάν Βούτσετιτς, πρωτοπόρο στη χρήση της δακτυλοσκόπησης για τη λύση εγκλημάτων, ο οποίος είχε γεννηθεί στην πόλη το 1858. Το ιστορικό θέατρο της πόλης βρίσκεται στον επάνω όροφο του κτιρίου Arsenal. Χτίστηκε το 1612 αλλά πήρε τη σημερινή μορφή του στα μέσα του 19ου αιώνα. Οσο για το Arsenal, θεωρείται το σημαντικότερο δημόσιο κτίριο της πόλης.

Χτίστηκε από τους Ενετούς μετά το 1292 για να χρησιμοποιηθεί ως ναυπηγείο για τις γαλέρες τους. Το πρώτο κτίριο αντικαταστάθηκε από ένα νεότερο τον 16ο αιώνα, το οποίο όμως κάηκε από τους Τούρκους. Αναστηλώθηκε και τον 19ο αιώνα η πρόσοψή του πήρε τη σημερινή της μορφή. Το αφιερωμένο στην Παναγία μοναστήρι των φραγκισκανών μοναχών χρονολογείται από το 1461 και έχει χτιστεί μπροστά στη θάλασσα.

Εκεί βρίσκεται ο τάφος του Χάνιμπαλ Λούτσιτς, του ποιητή και συγγραφέα που γεννήθηκε στο Χβαρ το 1485 και που το 1530 έγραψε τη «Σκλάβα» («Robinja»), το πρώτο πρωτότυπο θεατρικό έργο στην κροατική γλώσσα.

Το κεντρικό λιμάνι είναι το πιο πολυσύχναστο σημείο της πόλης, το μέρος όπου κυρίως τους μήνες του καλοκαιριού αγκυροβολούν πολυτελή γιοτ και τουριστικά σκάφη από όλον τον κόσμο. Στον παραλιακό δρόμο, ανάμεσα σε δεκάδες βραδινά στέκια, το beach bar Hula Hula είναι δημοφιλές για τα έντονα πάρτι του και για τα όμορφα ηλιοβασιλέματά του.

Βόλτες στα χωριά…

Εκτός από την πόλη του Χβαρ και τη Στάρι Γκραντ, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το χωριό Velo Grablje που είναι χτισμένο στο κέντρο του νησιού, προσφέρει θαυμάσια θέα και έχει γίνει γνωστό για την παραγωγή λεβάντας.

Τη δική του γοητεία έχει το (σχεδόν) εγκαταλελειμμένο Malo Grablje. Μια άλλη όψη του νησιού βλέπουμε στο παραθαλάσσιο χωριό Milna με τα πέτρινα σπίτια και τα μικρά ταβερνάκια, όπου σερβίρονται οι σπεσιαλιτέ της τοπικής κουζίνας. Και με τις παραλίες του. Γιατί το Χβαρ δεν έχει αναδειχθεί τυχαία σε έναν από τους σημαντικότερους παραθεριστικούς προορισμούς της Κροατίας.

…και βουτιές στη θάλασσα

Η Dubovica είναι πιθανώς η πιο εμβληματική παραλία του νησιού, ένας κόλπος με γαλαζοπράσινα νερά, με βότσαλα και με μερικά πέτρινα σπίτια στη μία άκρη του. Η Bonj βρίσκεται κοντά στην πόλη του Χβαρ, είναι οργανωμένη και προσελκύει πολύ κόσμο.

Η Dubovica με τα γαλαζοπράσινα νερά είναι πιθανώς η πιο εμβήματική παραλία του νησιού.

Απέναντι από την πόλη του Χβαρ βρίσκονται τα νησιά Πακλένι, ιδιαίτερα δημοφιλή σε εκείνους που έχουν ιστιοπλοϊκά σκάφη, οπότε μπορούν να περιηγηθούν και να αγκυροβολήσουν στη μαγευτική ακτογραμμή τους. Είναι καλυμμένα με βλάστηση και μέσα στους μικρούς κόλπους τους κρύβουν υπέροχες παραλίες, με πιο δημοφιλείς την Palmižana και την Ždrilca.

Τα παμπάλαια μονοπάτια

Το Χβαρ είναι τόπος ιδανικός και για πεζοπορίες στη φύση, με τα παλιά μονοπάτια που διασχίζουν το εσωτερικό του νησιού, περνώντας μέσα από ελαιώνες, αμπελώνες και χωριά, να οδηγούν σε τοποθεσίες που μοιάζουν με καρτ ποστάλ. Σε τοπία, οικισμούς, μοναστήρια, εκκλησίες, που σου δίνουν την αίσθηση πως έχουν μείνει ανέγγιχτα από τον χρόνο.

Μικρή πλατεία στο Στάρι Γκραντ, δηλαδή στην «Παλιά Πόλη» του νησιού Χβαρ, η οποία θεωρείται μία από τις παλαιότερες της Ευρώπης.

Ενα από αυτά τα μονοπάτια οδηγεί και στο Φρούριο του Ναπολέοντα που χτίστηκε κατά τη διάρκεια της κατοχής του Χβαρ από τους Γάλλους, μεταξύ 1806 και 1812, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Ναπολέων Βοναπάρτης.

Η διαδρομή αξίζει κυρίως για τη θέα: Το καταπράσινο Χβαρ και τα γύρω νησάκια με τις τιρκουάζ παραλίες συνθέτουν, όπως τα παρατηρείς από ψηλά, μια εικόνα συγκινητικής ομορφιάς.

Και θυμίζουν στον επισκέπτη, έτσι όπως στέκεται μακριά από τα πλήθη, τα φασαριόζικα κλαμπ και τις επίσης φασαριόζικες οργανωμένες παραλίες, την (όλο και πιο σπάνια) απόλαυση της ησυχίας, της σιωπής και της περισυλλογής μέσα στην αρμονία της φύσης.