Χριστούγεννα, η εποχή του «Καρυοθραύστη»!

Κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες ο πιο γοητευτικός, ο πιο παιγνιώδης, ρομαντικός αλλά και μυστηριώδης επισκέπτης των γιορτών δίνει σταθερά το «παρών». Ντυμένος με τη φανταχτερή στρατιωτική στολή του φιγουράρει στα εξώφυλλα των παιδικών βιβλίων που δίνονται ως δώρα, ποζάρει στις βιτρίνες των καταστημάτων ως διακοσμητική κούκλα σε διάφορες διαστάσεις, πρωταγωνιστεί στα τηλεοπτικά προγράμματα και στις θεατρικές παραστάσεις για μικρούς (και μεγάλους) τηλεθεατές. Κυρίως χορεύει. «Ο Καρυοθραύστης», το κοσμαγάπητο μπαλέτο πάνω στη μουσική του Πιότρ Ιλιτς Τσαϊκόφσκι, επιστρέφει ξανά και ξανά εδώ και δεκαετίες μαζί με τα Χριστούγεννα, ως το απόλυτο εορταστικό θέαμα για όλη την οικογένεια. Οι μεγάλες διεθνείς σκηνές παρουσιάζουν καθεμία τη δική της εκδοχή, και το κοινό, μικροί και μεγάλοι, οικογένειες ολόκληρες, συρρέει για να απολαύσει τη μαγεία. Αυτές είναι μερικές από τις μεγαλύτερες παραγωγές που παίζονται αυτή την περίοδο σε Ευρώπη και Αμερική.

Λονδίνο

Οι παραστάσεις του «Καρυοθραύστη» που ξεκίνησαν στη Βασιλική Oπερα του Λονδίνου στις 6 Δεκεμβρίου θα ολοκληρωθούν στις 14 Ιανουαρίου 2023. Την ιστορική χορογραφία των Λεφ Ιβάνοφ και Μαριούς Πετιπά έχει αναβιώσει και εξελίξει ο χορογράφος και σκηνοθέτης Πίτερ Ράιτ δημιουργώντας μια νέα παράσταση που αγαπήθηκε ιδιαίτερα από το κοινό και που από το 1984 επιστρέφει σχεδόν κάθε χρόνο στη σκηνή. Τα παραμυθένια σκηνικά φέρουν την υπογραφή της σπουδαίας βρετανίδας σκηνογράφου Τζούλια Τρεβέλιαν Ομαν (1930-2003). Και στις εφετινές παραστάσεις συμμετέχουν σημαντικά ονόματα του κλασικού χορού όπως η Μαριανέλα Νούνιες, η Φρανσέσκα Χέιγουορντ, o Αλεξάντερ Κάμπελ, ο Ριόιτσι Χιράνο, η Νατάλια Οσίποβα, η Ιζαμπέλα Γκασπαρίνι, η Γιάσμιν Ναγκντί, ο Μάθιου Μπολ κ.ά.

Μιλάνο

Ως τις 11 Ιανουαρίου 2023 θα παίζεται και στη Σκάλα του Μιλάνου το δημοφιλές μπαλέτο, αυτή τη φορά στη θαυμάσια χορογραφία του Ρούντολφ Νουρέγιεφ και με τα σκηνικά και τα κοστούμια του Νίκου Γεωργιάδη. Η σειρά των παραστάσεων είναι αφιερωμένη στα τριάντα χρόνια από τον θάνατο του κορυφαίου ρώσου χορευτή και χορογράφου. Η πρώτη επαφή του καλλιτέχνη με το έργο ήταν το 1958, όταν σε ηλικία σχεδόν 20 ετών, μαθητής ακόμα της σχολής των Μπαλέτων του Λένινγκραντ, χόρεψε τον ρόλο του Πρίγκιπα στην αναβίωση του χορογράφου Βασίλι Βαϊνόνεν. Στα χρόνια που ήρθαν θα χόρευε και τον Ντρόσελμαγερ, τον νονό της μικρής Κλάρας που της κάνει δώρο τον Καρυοθραύστη. Ο Νουρέγεφ χορογράφησε το έργο για το Βασιλικό Μπαλέτο της Σουηδίας το 1967 και για το Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου το 1968, σε ηλικία 30 ετών, αναθεωρώντας σε μεγάλο βαθμό του αρχικό λιμπρέτο του Αλέξανδρου Δουμά και δίνοντας στο έργο έντονη ψυχαναλυτική διάσταση: Στην εκδοχή του ο Ντρόσελμαγερ και ο Πρίγκιπας είναι το ίδιο πρόσωπο, ο ιδανικός άνδρας τον οποίο ονειρεύεται η ηρωίδα, έτοιμη να αφήσει την παιδική της ηλικία και να γίνει μια έφηβη. Η εν λόγω εκδοχή έχει παρουσιαστεί πολλάκις σε Λονδίνο, Μιλάνο, Βερολίνο, Βιέννη, Μπουένος Αϊρες και αλλού. Στις εφετινές παραστάσεις της Σκάλας του Μιλάνου συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, ο Τιμοφέι Αντριγιασένκο, ο Κλαούντιο Κοβιέλο, ο Νάβριν Τέρνμπουλ, ο Τζάκοπο Τίσι και ο Νικόλα Ντελ Φρέο στον διπλό ρόλο του Ντρόσελμαγερ/Πρίγκιπα.

Μαδρίτη

Η παράσταση που παρουσιάζεται στο Teatro Real της Μαδρίτης δεν είναι το μπαλέτο του Τσαϊκόφσκι αλλά ένα θέμα με animations που βασίζεται στο έργο του, μια «ρομαντική ιστορία που ζωντανεύει με τη βοήθεια της μουσικής του ρώσου συνθέτη». Τίτλος της «Ο καρυοθραύστης και ο βασιλιάς των ποντικών» (σενάριο-παρουσίαση Φερνάντο Παλάσιος, εικονογράφος Φραν Παρένιο, δημιουργός κινουμένων σχεδίων Φραν Σόλο. Από τις 29 Δεκεμβρίου μέχρι τις 4 Ιανουαρίου 2023).

Πράγα

Ο Γιούρι Βάμος, ο ούγγρος χορογράφος και πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής της Deutsche Oper am Rhein του Ντίσελντορφ, εμπνεύστηκε από τα παραμύθια του Καρόλου Ντίκενς (συγγραφέα, μεταξύ άλλων, της δημοφιλούς «Χριστουγεννιάτικης Ιστορίας») και παρουσιάζει μια νέα σκηνοθετική εκδοχή του «Καρυοθραύστη». Αυτή τη φορά η ιστορία του διαδραματίζεται στο Λονδίνο του 19ου αιώνα και αφορά τη μεταμόρφωση του ανθρώπινου χαρακτήρα μέσα από μια σειρά (μαγικών ή και όχι) γεγονότων που συμβαίνουν κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Η παραγωγή, μια παράσταση για όλη την οικογένεια με τίτλο «Ο Kαρυοθραύστης – Μια Xριστουγεννιάτικη Iστορία», θα παρουσιάζεται από την Κρατική Οπερα στο Εθνικό Θέατρο της Πράγας από τις 21 Δεκεμβρίου μέχρι τις 7 Ιανουαρίου 2023.

Νέα Υόρκη

Την εκδοχή του Ζορζ Μπαλανσίν παρουσιάζει το New York City Ballet στο Μανχάταν, σε σειρά παραστάσεων που ξεκίνησε στις 25 Νοεμβρίου και θα ολοκληρωθεί στις 31 Δεκεμβρίου. Συμμετέχουν 90 χορευτές, 62 μουσικοί και 125 παιδιά (εναλλασσόμενα καστ) από τη School of American Ballet. Το έργο εντάχθηκε στο ρεπερτόριο του μπαλέτου το 1954, παρουσιάζεται πάντα σε ασφυκτικά γεμάτες αίθουσες και θεωρείται «ένα από τα πιο σύνθετα θεάματα που περιλαμβάνονται στο ενεργό ρεπερτόριο του θιάσου».

Μπουένος Αϊρες και αλλού

Οπως η Βασιλική Οπερα του Λονδίνου έτσι και το Teatro Colón του Μπουένος Αϊρες, η μεγαλύτερη και σπουδαιότερη σκηνή όπερας και μπαλέτου της Λατινικής Αμερικής, επέλεξε για τις ημέρες των εορτών τον «Καρυοθραύστη» στην εκδοχή του Νουρέγεφ, με τα σκηνικά και τα κοστούμια του Γεωργιάδη. Στις παραστάσεις που δίνονται αυτή την περίοδο συμμετέχουν ο ιταλός χορευτής Ντάβιντε Ντάτο και η ρωσίδα πρίμα μπαλαρίνα του μπαλέτου της Κρατικής Οπερας της Βιέννης Μαρία Γιακόβλεβα. Κατά τα άλλα, το δημοφιλές μπαλέτο παρουσιάστηκε επίσης προσφάτως από τη Youth Russian Ballet Company στο Roodepoort Theatre στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής καθώς και από το Maryland Regional Ballet στο Weinberg Center for the Αrts, στο Φρέντερικ του Μέριλαντ στις ΗΠΑ. Μια κομψή και εντυπωσιακή sold out παραγωγή του «Καρυοθραύστη» παρουσιάζει ως τις 31 Δεκεμβρίου στο Τορόντο και το Εθνικό Μπαλέτο του Καναδά. Xορογραφεί ο Τζέιμς Κουντέλκα. Ως τις 30 Δεκεμβρίου θα παίζεται και «Ο Kαρυοθραύστης» του Washington Ballet στο Warner Theatre της Ουάσιγκτον DC. Η «πειραγμένη» παραγωγή διαδραματίζεται στην Τζόρτζταουν, με τον Kαρυοθραύστη να παραπέμπει στον πρώτο πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Ουάσιγκτον. Πρόκειται για χορογραφία που έκανε το 2004 ο χορογράφος και καλλιτεχνικός διευθυντής του συγκροτήματος Σεπτίμ Γουέμπρ. «Ο Kαρυοθραύστης» παίζεται αυτή την περίοδο και από το Μπαλέτο του Χονγκ Κονγκ στο Grand Theatre της ασιατικής μητρόπολης. Το μπαλέτο στις πολλές διαφορετικές εκδοχές του παρουσιάζεται και σε άλλες μεγάλες και μικρότερες σκηνές των ΗΠΑ και της Ευρώπης, ως απαραίτητο συστατικό, πάντα, της εορταστικής περιόδου!