Οπως μπορεί πολύ εύκολα να γίνει αντιληπτό και από τις ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες που απολαμβάνουμε τον εφετινό χειμώνα στην Ελλάδα, το 2022 ήταν μια δύσκολη χρονιά για τους ευρωπαϊκούς χειμερινούς προορισμούς (κάτι που ισχύει σε πολλές περιπτώσεις και το 2023). Στις Αλπεις, εκεί όπου η επιβίωση ολόκληρων οικισμών εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τον χειμερινό τουρισμό και την πυρετώδη λειτουργία των πολυτελών ski resorts, το στοίχημα παίζεται στη διατήρηση ή/και την παραγωγή χιονιού με κάθε τρόπο (και κόστος). Κάτι για το οποίο οι κάτοικοι έχουν επενδύσει πολύ σε κεφάλαιο, τεχνογνωσία και χρόνο, αφού, παρόλο που το φαινόμενο ήταν εξαιρετικά έντονο αυτή τη χρονιά, οι προκλήσεις για τις Αλπεις εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής μετρούν τουλάχιστον δύο δεκαετίες.
Λίγο πριν από την Πρωτοχρονιά, στη γαλλική Λε Ζε μόλις δύο από τους 47 αναβατήρες λειτουργούσαν, ενώ η σύνδεση με το γειτονικό Μορζίν ήταν κλειστή. Εκεί ήταν ανοιχτοί έξι στους 21 αναβατήρες, στη Μεζέβ 29 από τους 84, στο Λα Κλουσάζ 18 στους 49 και στο περίφημο Γκστάαντ 21 από τους 47. Επιπλέον, επτά από τις οκτώ διοργανώσεις του Παγκοσμίου Κυπέλλου Σκι της αρχής της σεζόν ακυρώθηκαν. Τα πράγματα ήταν ελαφρώς καλύτερα σε Ιταλία και Αυστρία.
Δεν χρειάζονται όμως αυτά τα στοιχεία και οι δυσοίωνες προβλέψεις των ειδικών για να αντιληφθούμε τη ζοφερή κατάσταση. Αρκεί και μόνο το γεγονός ότι πλέον στα χειμερινά θέρετρα της περιοχής καμία αθλητική δραστηριότητα δεν λαμβάνει χώρα χωρίς ψεύτικο χιόνι που παράγεται από μηχανές. Μια λύση-δίκοπο μαχαίρι, αφού για την παραγωγή του απαιτούνται υπερβολικές ποσότητες νερού και ρεύματος, κάτι εξόχως βλαπτικό για το περιβάλλον.
Ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες σημειώθηκαν στο αλπικό χωριό Πραλονιάν-λα-Βανουάζ.
(Photo by Antoine Boureau / Hans Lucas / Hans Lucas via AFP)
Τεχνητό λευκό
Πολύ έντονες είναι και οι προσπάθειες που καταβάλλονται για τη διατήρηση του χιονιού, ακόμα και για έναν χρόνο, σε περίπτωση που δεν υπάρξει νέα χιονόπτωση. Εντυπωσιακή είναι η εικόνα που δημοσίευσε το «National Geographic», όπου ένας σκιέρ στο Νταβός της Ελβετίας επιδίδεται στην αγαπημένη του δραστηριότητα πάνω σε μια λωρίδα τεχνητού χιονιού, το οποίο είχε διατηρηθεί από την προηγούμενη χρονιά, ενώ γύρω του το τοπίο είναι σχεδόν ανοιξιάτικο, με τα καταπράσινα δέντρα να τον συντροφεύουν στη λευκή διαδρομή του.
Για να διατηρηθεί λοιπόν το χιόνι, συγκεντρώνεται σε συγκεκριμένα σημεία σε μεγάλους σωρούς και στη συνέχεια καλύπτεται με παχύ μονωτικό υλικό. Οταν ξεκινήσει η νέα σεζόν και δεν έχει πέσει φρέσκο χιόνι, φορτηγά στρώνουν το παλιό χιόνι στις πλαγιές. Πέρα από τις αποθήκες χιονιού που υπάρχουν στις Αλπεις, όπως εκείνες στο Κίτσταϊνχορν της Αυστρίας, οι ντόπιοι «στριμώχνουν» το χιόνι και σε μερικούς από τους περίπου 4.000 παγετώνες των Αλπεων προκειμένου να καθυστερήσουν το γρήγορο λιώσιμο που προκαλείται από την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Οσο για την παραγωγή τεχνητού χιονιού, υπολογίζεται ότι 100.000 μηχανές τροφοδοτούν τώρα τη βιομηχανία του αλπικού σκι, αρκετές για να καλύψουν μια περιοχή στο μέγεθος της Νέας Υόρκης μέσα σε λίγες ώρες. Ελβετοί επιστήμονες οραματίζονται μάλιστα ότι θα μπορέσουν να σώσουν έναν παγετώνα πασπαλίζοντας ένα τμήμα του με τεχνητό χιόνι. Το πρόβλημα είναι ότι για όλες τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία και τη διατήρηση του χιονιού στα ευρωπαϊκά ski resorts απαιτούνται υπέρογκα ποσά για την προμήθεια ειδικού εξοπλισμού, καταναλώνονται υπερβολικές ποσότητες νερού και ενεργειακών πόρων, ενώ δεν λύνεται στο σύνολό του το πρόβλημα, καθώς όλα αυτά λειτουργούν σε περιορισμένη κλίμακα. Η μοναδική λύση, όπως τονίζουν οι επιστήμονες, είναι να αναστραφεί η κλιματική αλλαγή και εκεί είναι που πρέπει ολόκληρη η ανθρωπότητα να εστιάσει και να συντονίσει τις προσπάθειές της.
