Τσίτσεν Ιτζα: Η αυτοκρατορική πόλη των Μάγια

Το μεγαλύτερο και σημαντικότερο ταξίδι της ζωής του ξεκίνησε το 1839: Τότε, ο αμερικανός διπλωμάτης και εξερευνητής Τζον Λόιντ Στίβενς, μαγεμένος από τις (σε μεγάλο βαθμό φανταστικές) διηγήσεις για τις χαμένες πόλεις των Μάγια ξεκίνησε για να επισκεφθεί το Μεξικό. Αναζητώντας την αλήθεια πίσω από τον μύθο. Μαζί με τον αρχιτέκτονα και ζωγράφο Φρέντερικ Κάθεργουντ έφτασαν πρώτα στο Κοπάν της (σημερινής) Ονδούρας, όπου και χαρτογράφησαν με επιμέλεια τον αρχαιολογικό χώρο. Περνώντας και από άλλες περιοχές με μεγάλη αρχαιολογική σημασία, βρέθηκαν, το 1841, στη χερσόνησο Γιουκατάν για να αντικρίσουν έκπληκτοι και εκστατικοί το μεγαλείο ενός πολιτισμού μακρινού, ο οποίος καλυπτόταν από πυκνό μυστήριο. Και για να γίνουν δύο από τους πρώτους πολίτες του σύγχρονου κόσμου που ήρθαν σε επαφή με τα απομεινάρια της κοινωνίας των Μάγια, όπως αυτή είχε διασωθεί σε μια σειρά από εμβληματικά κτίρια τυλιγμένα στην πυκνή βλάστηση, κρυμμένα βαθιά μέσα στη ζούγκλα. Το βιβλίο με τον τίτλο «Περιστατικά του ταξιδιού στην Κεντρική Αμερική, στην Τσιάπας και στο Γιουκατάν» που εξέδωσε ο Στίβενς το 1841 έγινε μπεστ σέλερ και έκανε την Τσίτσεν Ιτζα, την αρχαία πόλη των Μάγια και μία από τις πιο εκτεταμένες αρχαιολογικές περιοχές του Μεξικού, να προβάλλει ως ο ονειρεμένος προορισμός κάθε Αμερικανού και Ευρωπαίου που επιζητούσε την περιπέτεια. Που φανταζόταν τον εαυτό του ως τον ριψοκίνδυνο εξερευνητή, ο οποίος θα ταξίδευε στα πέρατα της Γης για να ανακαλύψει τους χαμένους πολιτισμούς που είχαν πολλούς αιώνες πριν ανθήσει σε μέρη απάτητα, κρυμμένα, δυσπρόσιτα για τον μαθημένο στις ανέσεις της σύγχρονης ζωής άνθρωπο του 19ου αιώνα.

Εκείνη πάνω-κάτω την εποχή ο αυστριακός βοτανολόγος, εξερευνητής και ερασιτέχνης αρχαιολόγος βαρόνος Εμάνουελ φον Φρίντριχσταλ έγινε ο πρώτος που φωτογράφισε (για την ακρίβεια, αποτύπωσε σε δαγκεροτυπίες) τα μαγευτικά ερείπια. Το 1894, ο αμερικανός αρχαιολόγος και πρόξενος στο Γιουκατάν Εντουαρντ Χέρμπερτ Τόμσον αγόρασε μεγάλη έκταση στην περιοχή, η οποία είχε αρχίσει να υποδέχεται όλο και περισσότερους τουρίστες, και λίγο αργότερα αποφάσισε να χτίσει εκεί ξενοδοχείο. Τα όποια σχέδιά του ανατράπηκαν μετέπειτα με το ξέσπασμα της Μεξικανικής Επανάστασης. Η ήπια τουριστική ανάπτυξη συνεχίστηκε και τις επόμενες δεκαετίες, με τον πρώτο αυτοκινητόδρομο που οδηγούσε προς τα αρχαία ερείπια να διανοίγεται το 1923 – έως τότε οι επισκέπτες έφταναν εκεί κυρίως με ατμόπλοιο. Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια ώσπου το Μεξικό να ψηφίσει νόμο για την προστασία-ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων του, με την Τσίτσεν Ιτζα να χαρακτηρίζεται ένας από τους σημαντικότερους. Το 1988 η αρχαία πόλη των Μάγια συμπεριελήφθη και στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UΝΕSCO. Ο αριθμός των τουριστών που ήθελαν να τη δουν από κοντά άρχισε να αυξάνεται εκθετικά.