Η ξηρή εποχή στην αμερικανική Δύση ήταν πάντοτε ταυτισμένη με τη φωτιά. Ως φυσική διαδικασία εκκαθάριζε τα δάση από τα αδύναμα και ετοιμόρροπα δέντρα αποτελώντας παράγοντα περιβαλλοντικής ισορροπίας επί αιώνες. Ωστόσο, μετά το 2000 κάτι άρχισε να αλλάζει: τα μεγέθη των πυρκαγιών και οι καταστροφές που αυτές προξενούσαν γιγαντώθηκαν. Από τις 20 χειρότερες φωτιές στην ιστορία της Καλιφόρνιας οι 18 χρονολογούνται εντός της πρώτης εικοσαετίας του 21ου αιώνα. Οι 9.639 πυρκαγιές του 2020 κατέκαψαν 1.779.730 εκτάρια, αριθμός ασύλληπτος που παραπέμπει σε αντίστοιχα φαινόμενα της προβιομηχανικής εποχής, όταν όμως την περιοχή κάλυπταν τεράστια παρθένα δάση. Αν και η δυτική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών συνιστά χαρακτηριστικό παράδειγμα, παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν ουσιαστικά όλοι οι μεγάλοι πνεύμονες πρασίνου ανά τον κόσμο που συνιστούν το 30% της επιφάνειάς του, είτε πρόκειται για τα τροπικά δάση του Αμαζονίου είτε για τα αρκτικά δάση της Σιβηρίας. Η επιταχυνόμενη πλανητική υπερθέρμανση, η αύξηση της θερμοκρασίας και η γειτνίαση με ανθρώπινες κοινότητες δεν απειλούν πλέον τις δασικές εκτάσεις παγκοσμίως με εποχιακή μόνο αποψίλωση. Πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν ότι η κλιματική αλλαγή ήδη παρεμποδίζει την αναγέννηση των δασών που χάνονται, θέτοντας την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με το φάσμα της σταδιακής εξαφάνισής τους.
Ο συγκεκριμένος κίνδυνος ήταν ορατός από πολύ νωρίς. Την προσοχή σε αυτόν εφιστούσε μία από τις πρώτες εκτιμήσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) το 1990. Σήμερα οι προβλέψεις αυτές επαληθεύονται. Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο Αλαστερ Τζι σε άρθρο του στον «Guardian» τον περασμένο Μάρτιο, 129 εκατομμύρια δέντρα αφανίστηκαν στους εθνικούς δρυμούς της Καλιφόρνιας από το 2010, ενώ μεταξύ 2014 και 2017 χάθηκε το 48,9% των δέντρων στο νότιο τμήμα της οροσειράς Σιέρα Νεβάδα. Πέρα όμως από τις πυρκαγιές, τις πλημμύρες και την ξηρασία που πλήττουν τη βλάστηση, το πραγματικό πρόβλημα έγκειται στην ανάκτησή της. Ο Τζι παραθέτει μελέτες που υπολογίζουν ότι το 15% των εκτάσεων που θα καούν έως το 2050 στην περιοχή των Βραχωδών Ορέων στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρόκειται να επανέλθει: το κλίμα είναι πλέον πολύ θερμό για να συντηρήσει τα είδη των δέντρων που φύονταν μέχρι τώρα εκεί. Βορειότερα, στην Αλμπέρτα του Καναδά, το 50% των σημερινών δασικών εκτάσεων κινδυνεύει να χαθεί έως το 2100. Στις νοτιοδυτικές ΗΠΑ, οι οποίες βιώνουν μια ιστορικών διαστάσεων ξηρασία που διαρκεί είκοσι χρόνια, το 30% των δασών ενδέχεται να μετατραπεί σε θαμνώδεις εκτάσεις, ενώ τα μισά από τα κωνοφόρα
– ο κύριος τύπος δέντρου της περιοχής – ίσως πάψουν να υφίστανται μέχρι το 2050. Ενδεικτική της αποψίλωσης είναι η μαρτυρία του οικολόγου Κρεγκ Αλεν, ο οποίος μελετά εδώ και 40 χρόνια τη χλωρίδα στα όρη Χέμις του Νέου Μεξικού: «Βλέπεις πλέον τη θέα σε απόσταση 150 χιλιομέτρων, βλέπεις δηλαδή την επόμενη οροσειρά που απέχει 150 χιλιόμετρα, ενώ προηγουμένως δεν μπορούσες να δεις πέρα από τα 20 μέτρα».
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
