Για τους περισσότερους θα φαντάζει μάλλον κάπως απίστευτο, έτσι όπως φθάνουμε στον Πειραιά νυσταγμένοι και ελαφρώς αγχωμένοι για να προλάβουμε τα πρωινά δρομολόγια προς τα νησιά του Αιγαίου, το ότι σε εκείνο το σημείο, περισσότερα από 4.000 χρόνια πριν, βρισκόταν ένα μικρό νησί. Κάποια στιγμή το νησάκι ενώθηκε με την ενδοχώρα και μετατράπηκε σε χερσόνησο, παρέχοντας τη δυνατότητα στην Αθήνα (μια πόλη που προέκυψε από τη συνένωση των μεσόγειων με τους παράλιους οικισμούς της Ανατολικής και της Νότιας Αττικής) να αποκτήσει λιμάνια, σφραγίζοντας τη μοίρα της και δίνοντάς της την ευκαιρία να αναδειχθεί σε κυρίαρχη πολιτική και πολιτιστική δύναμη της κλασικής αρχαιότητας. Στο φυσικό λιμάνι της Ζέας (Πασαλιμάνι) βρισκόταν κατά πάσα πιθανότητα ο κεντρικός πολεμικός ναύσταθμος της Αθήνας, όπως μαρτυρεί ό,τι έχει απομείνει από τους αρχαίους νεώσοικους, τα σημεία που καλύπτονταν με στέγαστρο για την καλύτερη φύλαξη των καραβιών που είχαν ανελκυστεί από τη θάλασσα. Το λιμάνι της Μουνιχίας, το Μικρολίμανο δηλαδή, θεωρείται πως υπήρξε επίσης πολεμικός ναύσταθμος και τόπος φιλοξενίας των δύο ιερών πλοίων της Αθήνας. Στη θέση του σημερινού κεντρικού λιμανιού βρισκόταν το αρχαίο εμπορικό λιμάνι, το οποίο ονομαζόταν Εμπόριον.
Το λιμάνι του Πειραιά κατέχει ιστορικά τη θέση του πρώτου μεγάλου οργανωμένου και οχυρωμένου λιμανιού στη Μεσόγειο. Η διορατικότητα και οι ηγετικές ικανότητες του Θεμιστοκλή έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του Πειραιά και η απόφασή του να στραφεί η πόλη προς τη θάλασσα το 493 π.Χ., με την κατασκευή οχυρωματικών έργων αλλά και με τη δημιουργία ισχυρού πολεμικού στόλου πλοίων, μεταμόρφωσε την περιοχή. Ο ευφυής πολιτικός και στρατηγός, μεταφέροντας το επίνειο της Αθήνας από το Φάληρο στον Πειραιά έθεσε τις βάσεις για την ανάδειξη μιας μεγάλης ναυτικής δύναμης. Ας μην ξεχνάμε ότι χάρη σε αυτές τις κινήσεις αποκρούστηκε τελικά η εισβολή των Περσών στην Ελλάδα. Το 480 π.Χ., ακριβώς έξω από την είσοδο του λιμανιού, στα στενά της Σαλαμίνας, διεξήχθη η σημαντικότερη ναυμαχία του αρχαίου κόσμου, κατά την οποία ο στόλος των Ελλήνων νίκησε τον στόλο των Περσών, αναγκάζοντας τον ηγέτη τους Ξέρξη να εγκαταλείψει την προσπάθεια επέκτασης της Περσικής Αυτοκρατορίας προς την Ελλάδα και, κατ’ επέκταση, την Ευρώπη, διαμορφώνοντας την κατοπινή πορεία και εξέλιξη του δυτικού κόσμου.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
