Το ιδίωμα της Mary Grigoriadis

Ηταν ανάμεσα στις γυναίκες που δημιούργησαν την A.I.R. (Artists in Residency) Gallery, την πρώτη μη κερδοσκοπική, συνεργατική γκαλερί στις ΗΠΑ που διευθυνόταν από γυναίκες και απευθυνόταν σε γυναίκες και non binary καλλιτέχνες. «Η Α.I.R. δεν πουλάει τέχνη. Αλλάζει τις νοοτροπίες που σχετίζονται με τις γυναίκες» έλεγε η ανακοίνωση της πρώτης έκθεσης το 1972. Αναπόφευκτα, η Mary Grigoriadis (Μαίρη Γρηγοριάδη) συνέδεσε το όνομά της με το κίνημα του φεμινισμού που άρχιζε δειλά-δειλά να παρεισφρέει στην καλλιτεχνική σκηνή της Νέας Υόρκης εκείνη την περίοδο. Oμως παρά την προσωρινή επιτυχία της θα έπρεπε τελικά να πληρώσει το τίμημα του να είναι γυναίκα. «Οταν ο κόσμος βλέπει τη δουλειά της δεν μπορεί να το πιστέψει πως δεν έχει ξανακούσει γι’ αυτήν, ιδίως όταν μιλάμε για συναδέλφους της ζωγράφους. Διότι το έργο της είναι πειραματικό και πολύ ενδιαφέρον. Υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής τη δεκαετία του ’70, όμως όταν ανατρέχει κανείς σήμερα σε εκείνη την εποχή εστιάζει σε πιο πολιτικοποιημένες εκφάνσεις φεμινιστικής τέχνης, όπως είναι για παράδειγμα η δουλειά της Τζούντι Σικάγο ή της Μίριαμ Σαπίρο» θα πει στο BHMAgazino η κόρη της, Βανέσα Γρηγοριάδη, η οποία είναι γνωστή αμερικανίδα δημοσιογράφος. Αν πρέπει να ενταχθεί κάπου εικονογραφικά, η δουλειά της Γρηγοριάδη προσομοιάζει στις δημιουργίες καλλιτεχνών του Pattern and Decoration (P&D) movement, των δημιουργών που ανύψωσαν διακοσμητικές παραδόσεις υφαντικής, μωσαϊκών, υαλοτεχνίας κ.ά. σε τέχνη και έδειξαν ότι η αφαίρεση δεν έχει απαραίτητα μόνο αφηρημένο ή μινιμαλιστικό χαρακτήρα. Η δουλειά της, με τα αυστηρά δομημένα γεωμετρικά μοτίβα, τα πλούσια στρώματα χρώματος και τις πυκνές, λαμπερές επιφάνειες που μοιάζουν να συνοψίζουν διακοσμητικά στοιχεία από την ασσυριακή, την περσική, τη βυζαντινή τέχνη καθώς ταυτόχρονα φέρνουν στον νου τη δημιουργία των Ινδιάνων της Αμερικής, συνομίλησε με εκείνη καλλιτεχνών όπως η Τζόις Κόζλοφ, η Μίριαμ Σαπίρο – άλλωστε, συμμετείχε μαζί τους στην έκθεση «Pattern Painting» σε επιμέλεια του κριτικού τέχνης, ποιητή και καλλιτέχνη Τζον Περό στο MoMA PS1 το 1977 – και ήταν μια άτυπη απάντηση στον «machismo» του μοντερνισμού.

Η Mαίρη Γρηγοριάδη δουλεύει αθόρυβα εδώ και περίπου εξήντα χρόνια από το εργαστήριό της στο Upper West Side. «Πιστή στη γεωμετρικότητα και την αυστηρή τάξη των μοτίβων της και σε μια εσωστρέφεια που δεν την κατέστησε ποτέ την πρωθιέρεια του φεμινιστικού κινήματος στις τέχνες, φέρει επάνω της ακόμα την κληρονομιά της συμμετοχής της σε αυτή τη σημαντική στιγμή» θα πει η Βανέσα Γρηγοριάδη. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι έργα της θα συμπεριληφθούν στην έκθεση «(re)FOCUS» (27 Ιανουαρίου-23 Μαρτίου 2024) στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ προκειμένου να εορταστεί η επέτειος από όταν άρχισε να φυτρώνει ο σπόρος του φεμινισμού στην εν λόγω πόλη. Εξ ου και θα ανασυσταθεί η έκθεση που τα ξεκίνησε όλα πριν από μισό αιώνα, η «Philadelphia Focuses on Women in the Visual Arts (FOCUS)», στην οποία συμμετείχε και η Μαίρη Γρηγοριάδη.