Τάιρελ Γουίνστον, Πτυχές διασημότητας και αθανασίας

Παρατηρώ τα εντυπωσιακά επιτοίχια γλυπτά του με τις μπάλες μπάσκετ, τα οποία παρουσιάζονται στην γκαλερί Allouche Benias της οδού Κανάρη, στο πλαίσιο της έκθεσής του με τίτλο «New Religion, True Religion, Bigger than the Pope». Είναι η πρώτη φορά που ο αμερικανός καλλιτέχνης Ταϊρέλ Γουίνστον εκθέτει στην Ελλάδα. «Cool» με αυτόν τον ιδιαίτερο αμερικάνικο τρόπο, ο διάσημος καλλιτέχνης που γεννήθηκε στην Καλιφόρνια το 1985, σε αυτή την έκθεση αναζήτησε ξανά τις πρώτες ύλες του στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Αυτή τη φορά το «Αγιο Δισκοπότηρο» ήταν οι μπάλες του μπάσκετ. Δεν τις αντιμετώπισε ως απλά λαστιχένια τόπια, γιατί μέσα από τη μεταμορφωτική δύναμη της τέχνης τις μετέτρεψε σε συμβολικά αντικείμενα. «Η έκθεση αυτή προσκαλεί το κοινό να επεξεργαστεί την «ενσωματωμένη ιστορία» και την εμμονή μου, την εμμονή μας, αν θέλετε, με τη διασημότητα και την αθανασία, ενώ χρησιμοποιεί την ιστορία του αθλητισμού για να «χορέψει» με την ιστορία της τέχνης» εξηγεί μιλώντας στο ΒΗΜΑgazino.

Η κουβέντα μας πυροδοτείται από τον τίτλο της έκθεσης και ο ίδιος ξεκινά να ξεδιπλώνει τη σκέψη του γύρω από την περίφημη φράση «Bigger than the Pope». Ηταν το 1997 όταν η γαλλική εφημερίδα «L’Équipe»… ανακήρυξε τον αμερικανό μπασκετμπολίστα Μάικλ Τζόρνταν σε «μεγαλύτερο σταρ» ακόμη και από τον Πάπα μετά από έναν αγώνα των Chicago Bulls. Ο αθλητισμός τις τελευταίες δεκαετίες μοιάζει να είναι η νέα θρησκεία και οι αθλητές οι «σύγχρονοι θεοί μας». Σήμερα λοιπόν που η αθανασία φαίνεται πιο απτή από ποτέ, ποιου τα επιτεύγματα θα θυμόμαστε αύριο;

Μία σειρά τέτοιων ερωτημάτων μοιάζει να θέτει ο Ταϊρέλ Γουίνστον σε αυτή την έκθεση. Οταν μιλάει χρησιμοποιεί ιδιαίτερα συχνά τον όρο «ενσωματωμένη ιστορία», αναφερόμενος στο προσωπικό του καλλιτεχνικό ιδίωμα, το οποίο είναι τελικά το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας συλλογής, ταξινόμησης και μετατροπής απορριφθέντων αντικειμένων. Ναι, ο ίδιος ανέπτυξε μια παθιασμένη συνήθεια συλλογής αντικειμένων από τους δρόμους του Μανχάταν και του Μπρούκλιν, όπου κινείται, ωθούμενος από την επιθυμία του να εξυπηρετεί το κοινό, να εξετάζει τα αντικείμενα και να διατηρεί την ενέργεια που αυτά περιέχουν. Αλλωστε κύριο θέμα στη δουλειά του είναι η παρουσίαση αντικρουόμενων πραγμάτων με σκοπό τη διερεύνηση του συμβολισμού τους. Συνδυάζοντας λοιπόν αυτά τα στοιχεία, εμβαθύνει σε θέματα ελπίδας και απελπισίας, αναγέννησης και ανανέωσης, ζωτικότητας και απερισκεψίας.

«Χρησιμοποιώ αντικείμενα που εμπεριέχουν αυτό που ονομάζω «ενσωματωμένη ιστορία»» λέει χαρακτηριστικά. «Πρόκειται για μια ιστορία απομακρυσμένη από τον εαυτό μου, αφηρημένη και άπειρη. Σκεφτείτε όλα τα χέρια που έχουν αγγίξει και παίξει με μια χρησιμοποιημένη μπάλα μπάσκετ. Υπάρχει μια ενέργεια σε αυτές τις χειρονομίες και στα υλικά. Το να τους δίνω νέα ζωή ή να διοχετεύω ένα είδος «μελλοντικής νοσταλγίας» με ενδιαφέρει πολύ» αναφέρει.

Στην έκθεση πρωταγωνιστεί λοιπόν η σειρά έργων του που περιλαμβάνει τα επιτοίχια γλυπτά του από μπάλες του μπάσκετ. Οπως εξηγεί, απαρτίζονται εξ ολοκλήρου από μπάλες που χάθηκαν, δωρήθηκαν σε καταστήματα μεταχειρισμένων ειδών, ανέβηκαν προς πώληση στο eBay, εγκαταλείφθηκαν ή απλώς ξεχάστηκαν. Απειρα χέρια τις άγγιξαν και αμέτρητα συναισθήματα γεννήθηκαν με αφορμή το παιχνίδι. Σώματα ίδρωσαν, συγκρούστηκαν και πάλεψαν γι’ αυτές, κέρδισαν το χειροκρότημα ή τη χλεύη του κοινού. Τα γλυπτά του Γουίνστον μοιάζουν να συνδέονται μεταξύ τους, δημιουργώντας προκαθορισμένες συνθέσεις. Μας μεταφέρουν σε ένα μέρος του παρελθόντος και μας θυμίζουν πού βρισκόμαστε σήμερα ή πού θα θέλαμε να είμαστε, δημιουργώντας μια αίσθηση μελλοντικής νοσταλγίας.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι και το έργο του με τίτλο «Σύνδρομο του απατεώνα» («Imposter Syndrome»). Ο τίτλος είναι ιδιαίτερα υπαινικτικός. Γιατί αυτό το μπρούντζινο σκαμπό με το στεφάνι είναι μία ωδή στο διάσημο έργο «Bicycle Wheel» του ριζοσπάστη προγόνου της εννοιολογικής τέχνης Μαρσέλ Ντισάν, αλλά και στο «Fountain (Buddha)» της Σερί Λεβίν. O Γούινστον μοιάζει να «παίρνει τη σκυτάλη» στον αγώνα της τέχνης από τους δυο τους, με σκοπό να αναδείξει τελικά την επιρροή που ασκεί ο ένας καλλιτέχνης στον άλλον, με τον ίδιο τρόπο που ένας αθλητής μπορεί να υιοθετήσει μία κίνηση από το εκάστοτε πρότυπό του.

Ομοίως, οι μπλε ζωγραφικοί πίνακές του που παρουσιάζονται στην έκθεση αποτίουν φόρο τιμής στις σύγχρονες μυθολογίες των αθλητών, φέροντας τίτλους όπως «A Bull in the River (Michael Jordan)», ή «Milwaukee’s Best Ice (Giannis Antetokounmpo)». Στο «παιχνίδι τέχνης» που στήνει ο Ταϊρέλ Γουίνστον, εκτός από το μπάσκετ εισέρχεται και το ποδόσφαιρο – «My Way to Heaven (Diego Maradona)» -, το τένις – «Alone on the Top Floor (Serena Williams)» -,
το μπέιζμπολ – «Don’t Want to See One of These Floating in the Water (Babe Ruth)» -, μαζί φυσικά με το αμερικανικό ποδόσφαιρο – «Waterfalls (Tom Brady)». Με τον ίδιο τρόπο που ο Σάι Τουόμπλι εμπνεύστηκε από την ελληνική μυθολογία, ο Γουίνστον φτιάχνει το δικό του δωδεκάθεο, τοποθετώντας στον Ολυμπο τους «σύγχρονους θεούς», τους υπεραθλητές.

Η σχέση με την Ελλάδα

Ο ίδιος μιλάει για τη σχέση του με τη χώρα μας. «Ο Τζορτζ (σ.σ.: αναφέρεται στον συνιδρυτή της γκαλερί, τον ελληνοαμερικανικής καταγωγής Τζορτζ Μπενίας) και εγώ μιλούσαμε εδώ και καιρό σε ένα χαλαρό κλίμα ώστε να συνεργαστούμε σε μία έκθεση. Εχουμε κοινούς φίλους στη Νέα Υόρκη. Ηταν αρκετά φυσικό το πώς τελικά όλα συντέλεσαν σε αυτό. Αλλά ένα ιδιαίτερο στοιχείο που συμπλήρωσε την έκθεση ήταν η συνεργασία με το brand Aimé Leon Dore για μια συλλογή ενδυμάτων, κοσμημάτων και αξεσουάρ. Εχω αναπτύξει μια σχέση με το brand τα τελευταία περίπου έξι χρόνια στη Νέα Υόρκη. Ο ιδρυτής του brand, ο Τέντι Σάντις, είναι Eλληνας. Eτσι, μαζί με την ομάδα του δημιουργήσαμε έναν χώρο στην γκαλερί με τα προϊόντα του οίκου. Ηταν πολύ ξεχωριστό να βλέπεις να συμβαίνουν όλα μαζί».

Οσο για την εμπειρία του από την πρώτη επίσκεψή του στη χώρα μας, δεν είναι καθόλου φειδωλός. «Υπέροχο φαγητό, χρόνος στη θάλασσα, παρέα με τους φίλους από τη Νέα Υόρκη που έκαναν μαζί μου το ταξίδι και γνωριμία με υπέροχους ανθρώπους. Δεν μπορείς να ζητήσεις περισσότερα όταν επισκέπτεσαι ένα μέρος για πρώτη φορά» λέει γελώντας.

Λίγο προτού κλείσει η συζήτησή μας τον ρωτώ για τις πηγές της έμπνευσής του. «Εχω πάντα κίνητρο. Πρόσφατα ξεκίνησα να εκθέτω αυτή τη σειρά από τους μπλε ζωγραφικούς πίνακες και το να παρουσιάζω νέα έργα στο κοινό είναι πάντα συναρπαστικό».

ΙΝFO

«New Religion, True Religion, Bigger than the Pope»: Γκαλερί Allouche Benias (Κανάρη 1, Κολωνάκι), έως τις 22 Ιουλίου.

Κεντρική φωτογραφία: Άποψη της έκθεσης «New Religion, True Religion, Bigger than the Pope», του Ταϊρέλ Γουίνστον στην γκαλερί Allouche Benias.