Τα πολλά πρόσωπα του Τσάρλι Τσάπλιν

Την πρώτη φορά που είδε από το πλοίο τη στεριά της Νέας Υόρκης να ξεπροβάλλει μέσα από την καταχνιά ο Τσάρλι Τσάπλιν έτρεξε στην κουπαστή, έβγαλε το καπέλο του και άρχισε να το κουνάει φωνάζοντας: «Αμερική, έρχομαι να σε κατακτήσω! Ανδρες, γυναίκες και παιδιά όλοι θα έχουν τ’ όνομά μου στα χείλη τους – Τσαρλς Σπένσερ Τσάπλιν!». Ηταν το 1910 και οι υπόλοιποι της παρέας, ανάμεσά τους και ο μετέπειτα «Λιγνός» Σταν Λόρελ, συνάδελφοι  όλοι στον θίασο του βασιλιά της κωμωδίας Φρεντ Κάρνο που ταξίδευαν στις ΗΠΑ για την περιοδεία μιας παράστασης με παντομίμα και ακροβατικά, τον γιουχάρισαν στοργικά. Δεν είναι τυχαίο ότι δεν τον ξεφώνισαν. Πέντε χρόνια αργότερα, στα 26 του χρόνια, ο Τσάπλιν όντως θα γινόταν ο πιο διάσημος άνθρωπος του κόσμου, ο πρώτος που αποτέλεσε αντικείμενο παγκόσμιας λατρείας πολύ πριν από τη μόδα των διάσημων αστέρων. Η «Τσαπλινίτιδα» θα κυρίευε μικρούς και μεγάλους σε Ευρώπη, Αφρική, Ασία, Αυστραλία, Βόρεια και Νότια Αμερική, ανθρώπους που δεν είχαν κανένα κοινό πέρα από τον απεριόριστο θαυμασμό τους για το πρόσωπό του. Ο Μαρσέλ Προυστ θα ψαλίδιζε το μουστάκι του στο στυλ το δικό του. Ο Λένιν θα αναφωνούσε: «Ο Τσάπλιν είναι ο μόνος άνθρωπος στον κόσμο που θέλω να γνωρίσω». Ο ίδιος θα έλεγε: «Είμαι γνωστός σε μέρη του κόσμου που δεν έχουν ακούσει για τον Ιησού Χριστό». Ηταν μοναδικός, μεγαλοφυής, αξεπέραστος και δεν γνώριζε βέβαια τη λέξη «ταπεινοφροσύνη».

Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν έδωσε ένα χειρόγραφο από την αυτοβιογραφία του (1964) στον Τρούμαν Καπότε για να τη διαβάσει και εκείνος πρότεινε ορισμένες αλλαγές και προσθήκες ο Τσάπλιν εξεμάνη. «Ξεκουμπίσου. Ηθελα να το διαβάσεις και να το ευχαριστηθείς, όχι να μου πεις τη γνώμη σου» του φώναξε αφήνοντάς τον εμβρόντητο. Μα πού είχε πάει το αξιαγάπητο, συνεσταλμένο και ζεστό ανθρωπάκι της οθόνης; «Απολαύστε οποιονδήποτε Τσάρλι Τσάπλιν έχετε την τύχη να συναντήσετε», πρότεινε κάποτε ένας φίλος του, «αλλά μην προσπαθήσετε να τον συνδυάσετε με κάποιον που ξέρετε ήδη, γιατί υπάρχουν πολλοί Τσάρλι». Ο χαρισματικός, ο μελαγχολικός, ο σαδιστής, ο αστείος, ο άνθρωπος που όταν έβλεπες τα μάτια του εκτός σετ δεν είχες καμία διάθεση να γελάσεις. Eνας δημοσιογράφος που του είχε πάρει συνέντευξη στα πρώτα χρόνια της επιτυχίας του είχε αποφανθεί: «Δεν έχω συναντήσει πιο δυστυχισμένο ή πιο ντροπαλό άτομο από τον Τσαρλς Σπένσερ Τσάπλιν». Και, όπως το είχε συνοψίσει σε όλο του το εύρος η ηθοποιός Λουίζ Μπρουκς: «Είναι ο πιο ακατανόητα σύνθετος άνθρωπος που υπάρχει».