Στις αρχές του μήνα, στον αρχαιολογικό χώρο της Νώρας στη Σαρδηνία, οι ιταλοί σχεδιαστές Ντομένικο Ντόλτσε και Στέφανο Γκαμπάνα παρουσίασαν την υψηλής ραπτικής συλλογή τους (Alta Moda) παρουσία εκλεκτών καλεσμένων και σπουδαίων προσωπικοτήτων από όλον τον κόσμο.
Οι δύο κορυφαίοι designers άντλησαν έμπνευση από την ομορφιά και την ιστορία της Σαρδηνίας και επέλεξαν τον συγκεκριμένο αρχαιολογικό χώρο, μια μοναδική χερσόνησο ποτισμένη με τον πολιτιστικό πλούτο των Φοινίκων και των Ρωμαίων, ως σκηνικό για το εφετινό τους ντεφιλέ. «Μας αρέσει η Νώρα επειδή είναι μια μοναδική τοποθεσία. (…) Θέλαμε να αφηγηθούμε την ιστορία του αρχαίου παρελθόντος και να τη συνδέσουμε με το παρόν με ένα ιδιαίτερα μοντέρνο γλυπτό» ανέφερε το δημιουργικό δίδυμο κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Στο λαμπερό μεσογειακό φως του αρχαιολογικού χώρου της Νώρας κάθε δημιουργία αποτίνει φόρο τιμής στις βαθιές ιστορικές ρίζες της Σαρδηνίας, ενός τόπου πλούσιου σε σύμβολα και νοήματα. Στη νέα συλλογή του οίκου Dolce & Gabbana ξεχωρίζουν τα τρισδιάστατα κεντήματα και οι τεχνικές εμπνευσμένες από το φιλιγκράν, που στολίζουν τα αέρινα ρούχα με κοσμήματα και περίτεχνες ζώνες.
Την προσοχή τραβούν επίσης οι μεγαλοπρεπείς κάπες που «φιλοτεχνούνται» σχολαστικά στο χέρι από λινάρι, μαλλί και μεταξωτό ζακάρ, παραπέμποντας στην αρχαία τέχνη της υφαντικής της Σαρδηνίας και στη χειροποίητη παραγωγή ενδυμάτων. Αυτά τα μικρά αριστουργήματα συνθέτουν μια ιστορία τυλιγμένη σε μυστήριο και ομορφιά, χρησιμοποιώντας ένα παιχνίδι από λάμψεις, υφές και μοναδικές διακοσμήσεις που αγκαλιάζουν άψογα το σώμα, επιτυγχάνοντας μια τέλεια ισορροπία μεταξύ μυστικότητας και αποκάλυψης, φινέτσας και τόλμης, ορατού και αθέατου.
Για τις ανάγκες της επίδειξης μόδας στήθηκε ένα ιδιαίτερο και συνάμα πρωτότυπο σκηνικό, το οποίο επιμελήθηκε ο αμερικανός καλλιτέχνης Φίλιπ K. Σμιθ Γ‘, ο οποίος δημιούργησε μια εγκατάσταση με ένδεκα στήλες επενδεδυμένες με καθρέφτη, ανάμεσα στις οποίες περπατούσαν τα καλλίγραμμα μοντέλα με τις επιβλητικές δημιουργίες. Το «Nora Mirage» είναι μια εγκατάσταση που ενθαρρύνει τους θεατές να αναλογιστούν την ομορφιά στην πιο αυθεντική και αγνή μορφή της.
Η αρχαία Νώρα
Ας γνωρίσουμε όμως την αρχαία πόλη Νώρα που ενθουσίασε τόσο πολύ τους Dolce & Gabbana ώστε να την επιλέξουν για σκηνικό για να παρουσιάσουν τη νέα τους συλλογή. Ούτε μία ώρα από το Κάλιαρι, την πρωτεύουσα της Σαρδηνίας, βρίσκεται αυτό το αρχαίο στολίδι, ένα από τα σπουδαιότερα της Σαρδηνίας, μια ακμάζουσα πόλη, φοινικική αρχικά, καρχηδονιακή αργότερα, και μετέπειτα σημαντικό ρωμαϊκό κέντρο προτού παρακμάσει και εγκαταλειφθεί.
Στενά δρομάκια και πέτρινες αψίδες οδηγούν στην καρδιά της πόλης.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Παυσανίας στο έργο του «Ελλάδος περιήγησις», στο 10ο βιβλίο με τίτλο «Φωκικά, Λοκρών Οζόλων», για την ίδρυση της πόλης: «…μετὰ δὲ Ἀρισταῖον Ἴβηρες ἐς τὴν Σαρδὼ διαβαίνουσιν ὑπὸ ἡγεμόνι τοῦ στόλου Νώρακι, καὶ ᾠκίσθη Νώρα πόλις ὑπὸ αὐτῶν: ταύτην πρώτην γενέσθαι πόλιν μνημονεύουσιν ἐν τῇ νήσῳ, παῖδα δὲ Ἐρυθείας τε τῆς Γηρυόνου καὶ Ἑρμοῦ λέγουσιν εἶναι τὸν Νώρακα».
«Μετά την κατάκτησή της, η Νώρα απέκτησε τον τίτλο «municipium» -ισοπολίτιδα πόλη, που ανήκε επίσημα στην Αυτοκρατορία αλλά ταυτόχρονα διατηρούσε αυτονομία. Την ίδια περίοδο, έγινε και «caput vie», πράγμα που σήμαινε ότι όλοι οι δρόμοι του νησιού ξεκινούσαν από εκεί, ενώ απέκτησε και τις τυπικές δομές μιας ρωμαϊκής πόλης, όπως ήταν το φόρουμ, το θέατρο και οι θέρμες».
Η φοινικική κατοχή του ακρωτηρίου της Πούλα ξεκίνησε τον 8ο αιώνα π.Χ., περίοδο στην οποία χρονολογείται και η γνωστή Στήλη της Νώρας από ψαμμίτη, η οποία φέρει επιγραφή με φοινικικούς χαρακτήρες όπου εμφανίζεται για πρώτη φορά το όνομα της Σαρδηνίας (Shrdn). Μάλιστα αυτή η πέτρινη στήλη θεωρείται το αρχαιότερο δείγμα φοινικικής γραφής στον δυτικό κόσμο. Το ανεκτίμητο αυτό ιστορικό εύρημα βρίσκεται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο του Κάλιαρι.
Η πόλη άρχισε να κατοικείται πιθανότατα μόλις από τον 6ο αιώνα π.Χ., με την άφιξη των Καρχηδονίων. Υπό την κυριαρχία των Πουνίων, η πόλη λειτούργησε για χρόνια ως διοικητικό, θρησκευτικό και εμπορικό κέντρο. Από το 238 π.Χ. η Σαρδηνία πέρασε στον έλεγχο των Ρωμαίων. Μετά την κατάκτησή της, η Νώρα απέκτησε τον τίτλο «municipium» (ισοπολίτιδα πόλη, που ανήκε επίσημα στην Αυτοκρατορία αλλά ταυτόχρονα διατηρούσε αυτονομία, με δικούς της άρχοντες, νόμους, ακόμη και γλώσσα).
Το ρωμαϊκό θέατρο της Νώρας φιλοξενεί το θερινό πολιτιστικό φεστιβάλ «Le Notte dei Poeti».
Την ίδια ιστορική περίοδο έγινε και «caput vie», πράγμα που σήμαινε ότι όλοι οι δρόμοι του νησιού ξεκινούσαν από εκεί, ενώ απέκτησε και τις τυπικές δομές μιας ρωμαϊκής πόλης, όπως ήταν το φόρουμ, το θέατρο και οι θέρμες. Το 455 μ.Χ. το νησί κατέλαβαν οι Βάνδαλοι και ακολούθησαν οι Βυζαντινοί. Διαδοχικά, ως αποτέλεσμα των συχνών πειρατικών και βαρβαρικών επιδρομών, η πόλη εγκαταλείφθηκε, ωθώντας τον πληθυσμό στην ενδοχώρα και ανοίγοντας τον δρόμο για την ίδρυση της παρακείμενης Πούλα.
Ο αρχαιολογικός χώρος
Ο διάσημος αρχαιολογικός χώρος της Νώρας φιλοξενεί σήμερα τα ερείπια μιας από τις σημαντικότερες αρχαίες πόλεις της Σαρδηνίας. Διασχίζοντας σχεδόν τρεις χιλιετίες, η Νώρα διηγείται τη συναρπαστική της ιστορία. Οι πρώτες ανασκαφές χρονολογούνται στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν, έπειτα από μια ισχυρή θαλάσσια καταιγίδα, ήρθαν στο φως τα ερείπια ενός αρχαίου φοινικικού-πουνικού ιερού/νεκροταφείου (Tophet), στο οποίο βρέθηκε και η Στήλη της Νώρας.
Ξεκινώντας από τo 1891, ο αρχαιολόγος Φίλιπο Νισάρντι ερεύνησε τις πουνικές νεκροπόλεις και στις αρχές του 20ού αιώνα ένα τμήμα νεκρόπολης ήρθε στο φως. Κατά τη δεκαετία του 1950 η περιοχή ερευνήθηκε συστηματικά από τον Τζενάρο Πέσε και στη συνέχεια υπέστη περαιτέρω, αλλά σποραδικές, παρεμβάσεις κατά τις δεκαετίες του 1970 και του 1980.
Από το 1990 η έρευνα στον χώρο συνεχίζεται σταθερά μέχρι σήμερα χάρη στο έργο των Πανεπιστημίων του Κάλιαρι, της Γένοβας, του Μιλάνου και της Πάδοβας.
Χάρη στη μακραίωνη ιστορία του, ο χώρος διατηρεί χαρακτηριστικά από όλους τους πολιτισμούς που πέρασαν από την πόλη, από τους φοινικικούς δαιδαλώδεις δρόμους μέχρι την τυπική αστική δομή της ρωμαϊκής περιόδου.
Στην είσοδο του χώρου συναντά κάποιος και απομεινάρια από τις θέρμες που έκαναν διάσημη τη Νώρα. Φαίνεται ότι η πόλη φιλοξενούσε αρκετά λουτρά – τόσο για δημόσια όσο και για ιδιωτική χρήση – διακοσμημένα με όμορφα ψηφιδωτά.
Ένα από τα καλοδιατηρημένα ψηφιδωτά του αρχαιολογικού χώρου, επάνω στα οποία απαγορεύεται να περπατήσει κανείς.
Τα πλακόστρωτα δρομάκια οδηγούν στην αγορά της αρχαίας πόλης. Σε κοντινή απόσταση, σε έναν λόφο στο κέντρο του αρχαιολογικού χώρου, υπάρχουν ερείπια από τον ναό της Τανίτ (αφιερωμένο στη θεότητα που λατρευόταν από τους Καρχηδόνιους). Πέρα από τη νεκρόπολη, που έχει εν μέρει βυθιστεί, στα βόρεια σώζεται και το υδραγωγείο της Νώρας. Στην ακτή υπάρχουν ερείπια οικίας του 3ου αιώνα μ.Χ., με τετράστηλη στοά και δωμάτια διακοσμημένα με ψηφιδωτά (ξεχωρίζει η «Νηρηίδα με θαλάσσιο κένταυρο»).
Το κυριότερο αξιοθέατο του αρχαιολογικού πάρκου είναι πάντως το ρωμαϊκό θέατρο. Αρχικά επενδεδυμένο με μάρμαρο, ήταν χωρητικότητας περίπου χιλίων ατόμων.
Είναι αρκετά καλά διατηρημένο, σε βαθμό που σήμερα φιλοξενεί το θερινό φεστιβάλ «Le Notte dei Poeti» (Οι Νύχτες των Ποιητών), μια σειρά από εκδηλώσεις θεάτρου, χορού, μουσικής και ποίησης που εφέτος πραγματοποιείται περίπου ως τα τέλη Ιουλίου. Στα νότια, ο περιπατητής θα συναντήσει το ιερό του Ασκληπιού, με ψηφιδωτά του 4ου αιώνα.
Ωστόσο ο μεγαλύτερος πλούτος αυτής της πόλης βρίσκεται βυθισμένος κάτω από το νερό – οι επισκέπτες μπορούν να καταδυθούν και να τον ανακαλύψουν εξασφαλίζοντας προηγουμένως ειδική άδεια.
Μετά την αρχαιολογική περιήγηση, επιβάλλεται μια βόλτα στην παραλία με τη χρυσή άμμο και τα κρυστάλλινα νερά ή κατά μήκος της λιμνοθάλασσας με τα σπάνια είδη πτηνών, ενώ, όταν πέφτει το βράδυ, η ζωή μεταφέρεται στη γειτονική Πούλα, με υπαίθριες εκδηλώσεις και απεριτίφ στις πλατείες του κέντρου.
