Στο βασίλειο των ψευδαισθήσεων

Αν δεις τις φωτογραφίες αποκλείεται να μείνεις αδιάφορος. Γιατί πρώτα απ’ όλα το Μουσείο Ψευδαισθήσεων που άνοιξε τις πόρτες του στην Αθήνα στις 15 Σεπτεμβρίου είναι ιδιαίτερα φωτογενές. Ορισμένα μάλιστα από τα εκθέματά του δεν λειτουργούν χωρίς φωτογραφική μηχανή, όπως το εντυπωσιακότερο όλων, το «Περιστρεφόμενο δωμάτιο». Περιττό να πει κανείς περισσότερα για το «τρικ» του δωματίου, τα spoilers είναι πάντα ενοχλητικά. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Το ίδιο το κτίριο που φιλοξενεί το μουσείο ταιριάζει στη θεματική των ψευδαισθήσεων. Διαβάζεις ότι βρίσκεται στην Ερμού 119, αλλά όταν φτάνεις εκεί μπαίνεις σε μια αυλή και βγαίνεις στην οδό Αστιγγος 12, όπου βρίσκεται η επίσημη είσοδος (το όλο συγκρότημα λειτουργούσε ως χάνι τον 19o αιώνα). Στο διώροφο κτίριο απλώνονται 500 τ.μ. όπου φιλοξενούνται περίπου ογδόντα εκθέματα. Το μουσείο αυτοπροσδιορίζεται ως πολυχώρος και ουσιαστικά εντάσσεται στην κατηγορία της «βιωματικής ψυχαγωγίας».

Ορισμένα από τα εκθέματα είναι εντυπωσιακά ακόμη κι αν τα έχεις ξαναδεί και είσαι εξοικειωμένος με τη «μαγεία» τους. Oπως «τα δωμάτια του απείρου» που θυμίζουν τις ατέλειωτες εκδοχές του Κιάνου Ριβς στο «Μatrix» ή τα infinity rooms της Γιαγιόι Κουσάμα. Αλλα, όπως «η Περιστρεφόμενη Σήραγγα», υποτίθεται ότι σου δημιουργούν την αίσθηση πως βρίσκεσαι σε έναν περιστρεφόμενο κύλινδρο, όπως π.χ. σε ένα πλυντήριο. Προσωπικά, δεν αισθάνθηκα τίποτα. Ολη η ανακατωσούρα μού βγήκε στο φαινομενικά αθώο και ήσυχο «Κεκλιμένο δωμάτιο», όπου ένιωσα ότι βρισκόμουν σε πλοίο εν μέσω φουρτούνας καθότι, όπως πληροφορήθηκα από τη σήμανση των εκθεμάτων, ο εγκέφαλος λαμβάνει διαφορετικές πληροφορίες (ποιος γέρνει, το σώμα ή οι τοίχοι;) και αποπροσανατολίζεται η αίσθηση της ισορροπίας. Τη δε μεγαλύτερη έκπληξη θα μου προκαλούν πάντα τα παιχνίδια που παίζει το μυαλό χάρη σε οπτικές ψευδαισθήσεις όπως τα περιστρεφόμενα φίδια του Ακιγιόσι Κιταόκα, του διακεκριμένου επιστήμονα που δημιουργεί καλλιτεχνικές οφθαλμαπάτες.

Το μουσείο το φέρνουν στη χώρα μας οι Σάκης Τανιμανίδης και Μίλτος Καμπουρίδης, αλλά η ιδέα για τη δημιουργία του ανήκει στον Κροάτη Ρόκο Ζίνκοβιτς. Εκείνος ξεκίνησε το πρώτο μουσείο στο Ζάγκρεμπ το 2015, το οποίο σύντομα έκλεψε τις καρδιές των επισκεπτών της πόλης (και των χρηστών του TripAdvisor). Το ένα (μουσείο) έφερε το άλλο και σύντομα εννέα πόλεις ακολούθησαν μέσω franchise. Σήμερα οι ψευδαισθήσεις έχουν την τιμητική τους σε Βιέννη, Βερολίνο, Κουάλα Λουμπούρ, Βελιγράδι, Λιουμπλιάνα, Μουσκάτ, Ντουμπάι, Νέα Υόρκη και Αθήνα, ενώ ετοιμάζονται πυρετωδώς αντίστοιχοι χώροι σε Τορόντο, Τιφλίδα, Αμβούργο, Στουτγάρδη, Αμστερνταμ, Ριάντ, Ντόχα και Κάνσας Σίτι. «Το 90% των ανθρώπων που θέλουν να ανοίξουν ένα τέτοιο μουσείο στη χώρα τους είναι επισκέπτες μας. Ερχονται, τους αρέσει αυτό που βλέπουν και πιστεύουν ότι θα ενδιέφερε πολύ κόσμο» έχει σχολιάσει ο Ρόκο Ζίνκοβιτς. Αυτό ακριβώς είναι και το μυστικό της επιτυχίας, ότι μπορεί δηλαδή να ψυχαγωγήσει και να διασκεδάσει ανθρώπους ανεξαρτήτως πνευματικού υποβάθρου, αρκεί να είναι «από τριών έως 99 ετών». Αν και η αλήθεια είναι ότι αν δεν υπήρχε η μανία με τις selfies και τα ποσταρίσματα στα social media, τότε το ενδιαφέρον των, νεότερων τουλάχιστον, επισκεπτών θα ήταν πολύ πιο περιορισμένο.