Αν τυχόν ξεφυλλίσει κανείς το βιβλίο του Τζιμ Πέριν με τίτλο «Snowdon: The Story of a Welsh Mountain» (Snowdon: Η ιστορία ενός ουαλικού βουνού – εκδόσεις Gomer Press Limited, 2012), χωρίς ίσως να γνωρίζει πολλά για ένα από τα ωραιότερα βουνά των Βρετανικών Νήσων, θα εκπλαγεί από τις γοητευτικές ιστορίες που ο συγγραφέας με περίτεχνο τρόπο υφαίνει, έχοντας κάνει μια επίπονη έρευνα χρόνων για τη συλλογή πληροφοριών. Πιθανότατα κανένα άλλο βουνό της ευρύτερης περιοχής, της Snowdonia, δεν έχει πλουσιότερη ιστορία από το Yr Wyddfa, όπως αποκαλείται στην ουαλική γλώσσα το Snowdon.
Ο Πέριν προσφέρει στον αναγνώστη μια ποικιλία εικόνων: μέσα από τα προαιώνια μυστικά, κρυμμένα στους σπασμένους βράχους του επιβλητικού όρους, μέσα από την «ισχνή» χλωρίδα του και βεβαίως μέσα από τους λαϊκούς θρύλους που συνδέονται μαζί του απηχώντας τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις του μακρινού, ένδοξου παρελθόντος. Κύκλοι από πέτρες και καλύβες, οχυρά και τάφροι, λίμνες παγετωνικής προέλευσης, χρονικά των ταξιδιωτών και μια ανθολογία λογοτεχνίας αποκαλύπτουν την πεμπτουσία του βουνού.
Το Snowdon είναι το υψηλότερο σημείο της Αγγλίας και της Ουαλίας (η Σκωτία έχει πολύ ψηλότερες κορυφές) και αποτελεί τον κύριο ορεινό όγκο της ευρύτερης περιοχής, της Snowdonia. Βρίσκεται στην κομητεία Gwynedd, μέρος της οποίας ανήκε στην ιστορική κομητεία Caernarvonshire και έχει τέσσερις-πέντε κύριες κορυφές, η υψηλότερη από τις οποίες ξεπερνά τα 1.080 μέτρα.
Η υψηλότερη «παραγκούπολη» της Ουαλίας
Η ιστορία του Snowdon/Yr Wyddfa ξεκινά πριν από περίπου 450 εκατομμύρια χρόνια, κατά τη διάρκεια της ορδοβίκιας γεωλογικής περιόδου της Παλαιοζωικής Εποχής. Βράχοι στρώθηκαν κάτω από το νερό και αργότερα συνοδεύθηκαν από υποβρύχια ηφαιστειακή δραστηριότητα. Σήμερα παρατηρεί κανείς ηφαιστειακά αλλά και ιζηματογενή πετρώματα στο βουνό και απολιθώματα σε βράχους κοντά στην κορυφή του.
Η ειδυλλιακή θέα του βουνού και της λίμνης του Snowdon
Αν και σε μια χρονική περίοδο εκατομμυρίων ετών το όρος Snowdon/Yr Wyddfa έχει αναπόφευκτα επηρεαστεί από τη διάβρωση, το τοπίο που βλέπουμε σήμερα είναι το αποτέλεσμα της Τελευταίας Εποχής των Παγετώνων (πριν από περίπου 12.000 χρόνια). Οι σημαντικοί «σταθμοί» στη σχετικά πρόσφατη ιστορία του Snowdon/Yr Wyddfa είναι αρκετοί: η δημιουργία σιδηροδρομικού σταθμού τον 19ο αιώνα για την εξυπηρέτηση των τουριστών.
Η τελειοποίηση του κτιρίου όταν έγινε και ξενώνας στη δεκαετία του 1930 – μάλιστα αργότερα, όταν ήταν ακόμη πρίγκιπας της Ουαλίας, ο Κάρολος αποκαλούσε την περιοχή την «υψηλότερη παραγκούπολη στην Ουαλία».
Η χρήση του κτιρίου από τις βρετανικές ένοπλες δυνάμεις στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για τη λειτουργία ραντάρ. Η ίδρυση του Εθνικού Πάρκου το 1951. Και, σχετικά προσφάτως, στην πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας, η δημιουργία μιας νέας εγκατάστασης, του εντυπωσιακού Hafod Eryri («Summer Residence in Snowdonia»), που κόστισε 8,35 εκατομμύρια στερλίνες, λειτουργεί από το Snowdon Mountain Railway και δημιουργήθηκε επειδή ο αριθμός των επισκεπτών είχε πλέον σημαντικά αυξηθεί.
Λαογραφία στα βάθη του χρόνου
Οι μύθοι και οι θρύλοι που συνδέονται με τη Snowdonia έχουν επηρεάσει σημαντικά τον πολιτισμό και την ταυτότητα της ευρύτερης περιοχής. Γίγαντες, τέρατα και μαγεία συνδέονται άρρηκτα με τη λαογραφία της και με κάθε λίμνη, λόφο, βουνό και χωριό. Η ουαλική παράδοση έχει φροντίσει ώστε αυτές οι πλούσιες αφηγήσεις να εξακολουθούν να διατηρούνται ζωντανές σήμερα. Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά.
Ολοι γνωρίζουν τον βασιλιά Αρθούρο, έναν από τους πρωταγωνιστές του πιο διάσημου και ίσως πιο επιδραστικού όλων των μύθων της Snowdonia: μιας σειράς μεσαιωνικών ιστοριών γνωστών συλλογικά ως Mabinogion, που περιγράφουν τις ζωές και τα ηρωικά επιτεύγματα μιας ομάδας αλληλένδετων χαρακτήρων και αφηγούνται τις συναντήσεις μεταξύ του άνω και του κάτω κόσμου. Αυτοί οι μύθοι αγκαλιάζουν πτυχές ενός παγανιστικού μακρινού παρελθόντος και του μεσαιωνικού κόσμου της εποχής του Αρθούρου, ο οποίος εμφανίζεται σε πολλές ιστορίες συνδεδεμένες με τοποθεσίες της περιοχής των βουνών και της ακτής της Snowdonia: Harlech, Llan Ffestiniog, Dinas Dinlle. Εξάλλου, τοπωνύμια της Snowdonia όπως το Ffynnon Cegin Arthur κουβαλούν το όνομα του Αρθούρου.
Άποψη από την κορυφή του Snowdon.
Οι κάτοικοι κοντά στις λίμνες Llydaw, Dinas και Ogwen (μεταξύ άλλων) ισχυρίζονται ότι εκεί βρίσκεται το μαγικό «Excalibur» που πολλοί θα θυμούνται από τη θαυμάσια ταινία του 1981 από τον Τζον Μπούρμαν (και όχι μόνο). Ανάμεσα στις πολλές ιστορίες που σχετίζονται με τις δραστηριότητες του μυθικού Αρθούρου είναι και μία που αφορά τις όχθες της λίμνης Barfog κοντά στο Aberdyfi: εκεί λοιπόν βρίσκεται μια πέτρα που, όπως λέγεται, φέρει το αποτύπωμα της οπλής του Llamrei, του αλόγου του Αρθούρου. Λέγεται επίσης ότι το σημάδι έγινε όταν ο Αρθούρος και το άλογό του έσυραν ένα τέρας από τα βαθιά νερά της λίμνης…
Ο 007, η Μπέργκμαν και ο Πολάνσκι
Μιλώντας για κινηματογράφο, διόλου τυχαία το όρος Snowdon όπως και η ευρύτερη περιοχή της Snowdonia έχουν φιλοξενήσει τα γυρίσματα πολλών ταινιών που θέλησαν να συνδέσουν τη μοναδική, νεφελώδη ατμόσφαιρά της με ιστορίες του σελιλόιντ. Ακόμα και ο Τζέιμς Μποντ με τη μορφή του Πιρς Μπρόσναν έκανε ένα πέρασμα από τη Snowdonia, αφού στην ταινία «Ο κόσμος δεν είναι αρκετός» (The World Is Not Enough, 1999) βασικό ρόλο παίζει ένας αγωγός πετρελαίου ο οποίος στην πραγματικότητα είναι αγωγός νερού, βρίσκεται στο Cwm Dyli και είναι ορατός από την κορυφή του βουνού.
Οι τοποθεσίες της Snowdonia έχουν εξυπηρετήσει ποικιλοτρόπως και άλλες γνωστές διεθνείς παραγωγές όπως το «Πανδοχείο της έκτης ευτυχίας» (The Inn of the Sixth Happiness, 1958) που έφερε την Κίνα στην ουαλική ενδοχώρα: οι λόφοι Moel y Dyniewyd κοντά στο Beddgelert μετατράπηκαν σε κινεζική πόλη, εκεί όπου μια ταπεινή αγγλίδα υπηρέτρια, η Γκλάντις (Ινγκριντ Μπέργκμαν), έχει καταλήξει ως ιεραπόστολος λίγα χρόνια πριν από το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Μάλιστα, αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ένα γιγάντιο χρυσό άγαλμα του θεού Βούδα που χρησιμοποιήθηκε στα γυρίσματα της ταινίας βρίσκεται σήμερα στο Portmeirion, κοντά στο σημείο όπου η Μπέργκμαν χαλάρωνε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Τέλος, ανάμεσα στις πάμπολλες παραγωγές που έχουν φιλοξενηθεί στη Snowdonia και στο Εθνικό Πάρκο της είναι και μία από τις λιγότερο γνωστές ταινίες του Ρόμαν Πολάνσκι, ο «Μάκβεθ» του 1971.
Ο κρίσιμος παράγοντας του καιρού
Στο σινεμά, βέβαια, όλα μοιάζουν αληθινά και ιδανικά, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι πάντα. Γιατί αν κάποιος θελήσει να το περπατήσει, η πεζοπορία στο Yr Wyddfa κατά τους χειμερινούς μήνες απαιτεί προσεκτική προετοιμασία διότι το βουνό μπορεί να παρουσιάσει δυσάρεστες εκπλήξεις.
Η πρώτη τεκμηριωμένη ανάβαση του Snowdon έγινε το 1639 από τον Τόμας Τζόνσον, λονδρέζο φαρμακοποιό και βοτανολόγο. Ωστόσο, αυτή δεν μπορεί τυπικά να θεωρηθεί η πρώτη ανάβαση, γιατί τον συνόδευε ένας οδηγός που σαφώς είχε ήδη ανέβει πολλές φορές στο παρελθόν. Οι πρώτοι άνθρωποι που ανέβηκαν στο Snowdon είχαν επαγγελματικό ενδιαφέρον, ήταν βοτανολόγοι, γεωλόγοι και φυσιοδίφες.
Μόλις στα μέσα του 18ου αιώνα αρχίζουμε να συναντάμε ταξιδιώτες που ήρθαν στο βουνό για λόγους αναψυχής. Το περιβάλλον κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και κυρίως του χειμώνα αποτελεί τεράστιο εμπόδιο ακόμα και για τον πιο αποφασισμένο ορειβάτη, γιατί οι καιρικές συνθήκες είναι αλλοπρόσαλλες, μεταβάλλονται ξαφνικά και εκεί που δεν το περιμένεις.
Ο καιρός του Yr Wyddfa μπορεί να είναι υγρός και απρόβλεπτος και οι κεραίες των πεζοπόρων πρέπει να μένουν διαρκώς τεντωμένες, με προτεραιότητα, ανά πάσα στιγμή, την ασφάλειά τους. Απαράβατος κανόνας της περιοχής για τους τουρίστες που σχεδιάζουν να περπατήσουν στο Yr Wyddfa το φθινόπωρο και τον χειμώνα είναι ότι θα πρέπει να διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις.
Εκτός από το αυτονόητο, τον κατάλληλο εξοπλισμό (εξειδικευμένο, ειδικά σχεδιασμένο για συνθήκες ψύχους, ανέμου και παγετού), οι δεξιότητες των πεζοπόρων οφείλουν να υπερβαίνουν εκείνες που απαιτούνται για τις καλοκαιρινές αναβάσεις και περιλαμβάνουν την κατανόηση των συνθηκών του χιονιού και του πάγου, την ικανότητα πλοήγησης με χαμηλή ορατότητα και την αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες.
